Acıgöl ? Çardak (Denizli) grabeninin kuzeyindeki tersiyer çökellerinin tektono-sedimanter gelişiminin incelenmesi
The investigation of tectono-sedimentary evolution of the tertiary deposits in the north of Acigol-Çardak (Denizli) graben basin
- Tez No: 237309
- Danışmanlar: PROF. DR. FUZULİ YAĞMURLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Jeoloji Mühendisliği, Geological Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2008
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Süleyman Demirel Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 264
Özet
Çalışmanın amacı; Çardak ?Dazkırı havzasında yüzeylenen karasal ve sığ denizel çökellerin sedimantolojik özelliklerini ortaya koymak ve bu çökelleri havzanın tektonik gelişimi ile birlikte incelemektir. Bu amaçla, havzayı etkileyen tektonik kuvvetlerin hareket yönünün belirlenmesinde jeofizik yöntemlerden biri olan Anizotropik Magnetik Süseptibilite (AMS) tekniği uygulanmıştır. Çardak-Dazkırı havzasında çökelen Eosen-Oligosen ve Pliyosen yaşlı çökellerin detaylı sedimantolojik incelemeleri sonucunda fasiyes ayırtlamaları yapılmıştır. Ayrıca, Acıgöl Grabeni ve çevresinin tektonik gelişimine ve havzanın paleocoğrafik evrimine de ışık tutulmaya çalışılmıştır.Çardak-Dazkırı havzası, Denizli'nin yaklaşık 30km kuzeydoğusunda yeralan genellikle kaba kırıntılı çökellerden oluşan bir kalın bir istiften oluşmaktadır. Likya naplarının üzerine uyumsuz olarak gelen Eosen çökelleri, tabanda alüvyal yelpaze ile başlayıp delta çökelleriyle devam etmekte ve sığ denizel resifal kireçtaşlarıyla son bulmaktadır. Acıgöl grubu olarak adlandırılan Oligosen yaşlı birimler, Eosen yaşlı Başçeşme Formasyonunu uyumsuz olarak üzerlemektedir. Acıgöl grubunun ilk formasyonu Alt Oligosen yaşlı Armutalanı Formasyonudur. Armutalanı Formasyonu, genellikle yeşil, grimsi yeşil renkte, iyi yuvarlaklaşmış, matriks destekli, ofiyolitik kayaç parçalarından türemiş çakıltaşlarıyla temsil edilmektedir. Formasyonun en belirgin özelliği çakıltaşlarını oluşturan tanelerin ofiyolitik kökenli olmasıdır. Çökelme ortamı, moloz akma çökellerinin egemen olduğu yelpaze çökelleridir. Çakıltaşı, kumtaşı, çamurtaşı gibi kırıntılıların egemen olduğu Çardak Formasyonu, Armutalanı Formasyonun üzerine uyumlu olarak gelmektedir ve çalışma alanı içinde geniş bir yayılıma sahiptir. Çardak Formasyonundaki çakıltaşlarını oluşturan tanelerin en belirgin özelliği, kireçtaşı kökenli olmasıdır. Bu nedenle Armutalanı Formasyonu ile Çardak Formasyonu çakıltaşlarını birbirinden ayıran en belirgin özellik budur. Bu çalışmada Çardak Formasyonunun depolanma ortamı, akarsu, delta-yelpaze deltası ve sığ denizel olarak belirlenmiştir. Çardak Formasyonunun üzerine uyumlu olarak Hayrettin Formasyonu gelmektedir. Kumtaşı-çamurtaşı, bol mercanlı, bivalvialı kireçtaşlarından oluşan bu formasyondan, elde edilen bentik foraminiferlerin yaşının Orta-Üst Oligosen olduğu saptanmıştır. Bu çalışmada yapılan fasiyes analizlerine göre formasyonun çökelme ortamı; sığ denizel, yelpaze deltası olarak belirlenmiştir. Çalışma alanı içinde en üstte yer alan Tokça Formasyonu tabanda çakıllı seviyelerin yer aldığı kumtaşı-çamurtaşı ardalanmasından oluşmaktadır. Resifal kireçtaşlarından oluşan anahtar seviyenin üzerindeki kırıntılı birimlerde çakıllara rastlanmamaktadır. Bu çalışmada Tokça Formasyonunun kömürlü seviyelerindeki palinomorf topluluklarının incelenmesi sonucunda formasyonun, bataklık, kıyı ve sığ deniz gibi ortamlarda çökelmiş olabileceği ortaya çıkmıştır.Ayrıca, bölgede Çardak ?Dazkırı havzasının tektonik gelişimi üzerine bazı çalışmalar yapılmıştır. Eosen yaşlı kireçtaşları ile Oligosen yaşlı kumtaşlarından alınan çatlak ölçümleri sonucunda egemen çatlak sistemlerinin KB-GD yönünde olduğu belirlenmiştir. Böylece çalışma alanındaki birimler, KD-KB yönünde çekme kuvvetlerinin etkisinde kalmışlardır. Oligosen yaşlı Çardak ve Hayrettin Formasyonlarındaki kumtaşları üzerinde Anizotropik Magnetik süseptibilite (AMS) çalışmaları yapılmıştır. Elde edilen DmaxImax değerlerine göre, gül ve kontur diyagramları çizilmiştir. Çizilen bu diyagramlar sonucunda, araziden alınan çatlak ölçüm değerleri ile manyetik lineaasyon değerlerinin uyumluluk gösterdiği belirlenmiştir.Likya naplarının kuzeyden güneye doğru hareket ettiği kabul edilirse, çalışma alanı, bindirmenin gerisinde oluştuğu için domuz sırtı ?piggy-back? havza olarak adlandırmak daha doğru olacaktır. Böylece çalışma alanındaki çökeller de piggy- back havza çökelleri olarak tanımlanabilir. Bu çalışmada ayrıca, havzanın, Eosen döneminden günümüze kadar olan paleoortamsal gelişimi blok diyagramlarla gösterilmiştir. Bunun yanında havzanın Eosen, Oligosen ve Pliyosen dönemlerindeki konumu daha küresel ölçekte değerlendirilmiştir.
Özet (Çeviri)
The aims of this study are to determine sedimentological features of terrestrial and shallow-marine deposits outcropping in Çardak-Dazkırı basin and to investigate of tectonic evolution of this basin as well. The Anisotropic Magnetic Susceptibility (AMS) technique which is one of the geophysical methods has been used to indicate the direction of movement of tectonic forces in study area. Also the facies analysis which belongs to Eocene-Oligocene and Pliocene age deposits has been done the result of detailing sedimentological investigations. Furthermore, the tectonic evolution of the Acıgöl graben basin and its surroundings and palaeoenviromental reconstruction of the basin has been tried to shed light.Çardak-Dazkırı Basin is located approximately 30km to northeast of Denizli and generally is made up coarse grained, thick sequences. Eocene deposits which unconformable settle on Lycian nappes are to begin with alluvial fan deposits, to continue deltaic sediments and to ending reefal limestone represented shallow marine. The Oligocene aged units are called Acıgöl Group and unconformable overlie the Eocene aged Başçeşme Formation. The first formation of Acıgöl Group is called Armutalanı Formation. This formation mainly consists of green, greyish green, well-rounded, matrix-supported, pebbles are derived from ophiolitic rock fragments. The distinctive feature of this formation is the grains of pebbles are derived from ophiolitic origin. Depositional environment of this formation is alluvial fan which is dominated debris flow sediments. Çardak Formation composes of conglomerates, sandstones and mudstones and this formation which has been a laterally wide spread in the study area overlies to Armutalanı Formation conformably. The distinctive feature of the grains which are composed of pebbles of Çardak Formation is derived from limestone. Thus, the explicit feature of conglomerates of Armutalanı and Çardak Formations has different origin. In this study, depositional environment of Çardak Formation has been indicated fluvial, delta, fan-delta and shallow marine. Hayrettin Formation overlies to Çardak Formation conformably. This formation consists of sandstone-mudstone and limestone including corals, bivalves. The Middle-Late Oligocene age has been obtained from marine foraminifer as well. In this study, the depositional environment of this formation determinates shallow-marine; fan delta depends on facies analysis. Tokça Formation consists of sandstone-mudstone intercalated with pebbly layers at the lower part of the formation. The reefal limestone divides the sequences as called lower and upper and there is no evidence any pebble presents in upper part of the formation. In this study, The Tokça Formation is deposited in a swamp coastal, onshore shallow marine environment depends on obtained palynomorph assemblage.Furthermore, it has been made some studies that are supported to the tectonic settling of Çardak-Dakırı basin in this region. It has been determined NW-SE direction of the common crack systems which are measured from the Eocene aged limestones and Oligocene aged sandstones. Thus, the units of the study area have been affected by NE-SW extensional forces. The magnetic susceptibility studies have been done as in-situ on the sandstones of Çardak and Hayrettin Formations. At the same time, in this study, Anisotropic Magnetic Susceptibility analysis (AMS) have been done on the core samples and the rose and contour diagrams have been depicted depends on DmaxImax values. The result of these diagrams, it has been determined cracks measurements and magnetic lineation values are conformed.If it is accepted that the movements of Lycian nappes from north to south, study area can be called as a ?piggy-back? basin because of the occurrence behind the trust zone. In this way, the deposits in the study area can be defined the sediments of the ?piggy-back? basin. In this study, furthermore palaeoenvironmental evolution of the basin has been demonstrated by block diagrams. Additionally, the situation of basin which is included Eocene, Oligocene and Pliocene terms has been interpreted in more global tectonics.
Benzer Tezler
- Haloalkalotoleran/haloalkalofilik fungusların izolasyonu, identifikasyonu ve biyoteknolojik potansiyelleri
Isolation, and identification of haloalkalotolerant /haloalkalophilic fungi and their biotechnological potentials
LIRA USAKBEK KYZY
Doktora
Türkçe
2024
BiyoteknolojiEskişehir Osmangazi ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEMRA İLHAN
PROF. DR. RASİME DEMİREL
- Palynostratigraphy of the oligo-miocene Denizli Çardak molasse basin
Denizli Çardak oligo-miyosen molasının palinostratirafisi
MEHMET SERKAN AKKİRAZ
Yüksek Lisans
İngilizce
2000
Jeoloji MühendisliğiDokuz Eylül ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF.DR. FUNDA AKGÜN
- Dazkırı-Dinar (Afyon) arasında kalan dolomit zuhurlarının maden jeolojisi ve ekonomik potansiyeli
Between Dazkırı-Dİnar (Afyon) dolomite formation of economic potential and mining geology
SERVET KABASARI
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
Jeoloji MühendisliğiSüleyman Demirel ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA KUŞCU
- Kapadokya bölgesi ignimbiritlerinin muhtemel kaynak bölgelerinin manyetik hassasiyet anizotropisi (AMS) yöntemiyle tespit edilmesi
Determination of the possible source area of cappadocian ignimbrites by using anisotropy of magnetic susceptibility (AMS) method
GÖKHAN ATICI
Doktora
Türkçe
2023
Jeoloji MühendisliğiHacettepe ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERKAN AYDAR
- Acıgöl'deki kuş türlerinin tespiti, sayılarının belirlenmesi ve korunması
Identification of bird species, detecting numbers and protection of birds in Acıgöl
DERYA KAHRAMAN