Investigation of short and long term trends in the eastern Mediterranean aerosol composition
Akdeniz aerosollerinin kimyasal kompozisyonun kısa ve uzun dönemli değişimlerinin incelenmesi
- Tez No: 237655
- Danışmanlar: PROF. DR. GÜRDAL TUNCEL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Çevre Mühendisliği, Environmental Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2009
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Orta Doğu Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çevre Mühendisliği Bölümü
- Bilim Dalı: Çevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 476
Özet
Türkiye'nin Akdeniz kıyısında Antalya'da konuşlandırılan bir istasyonda 1993 2001 yılları arasında yaklaşık olarak 2000 aerosol örneği günlük olarak toplanmıştır. Örnekler PM10 Yüksek Hacimli örnekleyici kullanılarak Whatman?41 selüloz fiber filtre üzerinde toplandıktan sonra eser element içerikleri açısından Enerji Dağılımlı X-Işınları Spektrometre (EDXRF) ve Endüktif Eşleşmiş Plazma Kütle Spektrometre (ICPMS) cihazları ile ve ana iyonlardan SO42- ve NO3- Iyon Kromotografi (IC) cihazı kullanılarak analiz edilmiştir. Örneklerin NH4+ içerikleri Kolorimetre ile tayin edilmiştir. Toprak ve deniz kaynaklı parametrelerin kısa dönemde antropojen elementlere göre dha çok değişim gösterdiği belirlenmiştir. Çalışmada ölçülen parametrelerin mevsimsel analizi ise birçok parametrenin çok belirgin bir değişim gösterdiğini, örneğin deniz kökenli parametrelerin kış derişimlerinin yaza oranla daha yüksek olduğunu, buna karşın toprak kökenli elementlerin yaz aylarında derişimlernin kışa nazaran daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Üretilen veri setine uygulanan Mevsimsel Kendall testi özellikle toprak kökenli elementlerde, örneğin, Al, Fe, Na, Mg, K, Cs, Be, Dy, Ho, Er, Eu, Tm gibi, belirgin bir azalan eğilimin olduğunu göstermiştir. Antropojen kökenli elementlerden As, Se, Ge, ve Pb da çalışma süresince % 95 güven aralığında bir azalmanın olduğu da yine Mevsimsel Kendall testi trafından bulunan bir diğer olgudur. Geri yörünge istatistiğine dayanan Kluster and Rezidans zaman analizleri, Doğu Akdeniz'e ulaşan hava kütlelerinin en çok Balkanlar ve Batı Avrupa üzerinden geldiğini göstermiştir. Doğu Akdeniz aerosolünün kimyasak kompozisyonunu etkileyen kaynakların belirlenmesi amacıyla Pozitif Matriks Faktörizasyonu (PMF) kullanılmış ve bu model yardımıyla sekiz faktör bulunmuştur. Bunlar, yerel toprak, Sahra tozu, motorlu araçlar, deniz tuzu, petrol kullanımı, kömür kullanımı, antropojen-toprak karışımı ve yerel Sb olarak bulunmuştur.
Özet (Çeviri)
Approximately 2000 daily aerosol samples were collected at Antalya (30°34?30.54? E, 36°47?30.54?N) on the Mediterranean coast of Turkey between 1993 and 2001. High volume PM10 sampler was used for the collection of samples on Whatman?41 filters. Collected samples were analyzed by a combination of analytical techniques. Energy Dispersive X-Ray Fluorescence (EDXRF) and Inductively Coupled Plasma Mass Spectrometry (ICPMS) was used to measure trace element content of the collected samples from Li to U. Major ions, namely, SO42- and NO3-, were determined by employing Ion Chromatography (IC). Samples were analyzed in terms of their NH4+ contents by means of Colorimetry. Evaluation of short term trends of measured parameters have been shown that elements with marine and crustal origin are more episodic as compared to anthropogenic ones. Most of the parameters showed well defined seasonal cycles, for example, concentrations of crustal elements increased in summer season while winter concentrations of marine elements were considerably higher than associated values for summer. Seasonal Kendall statistic depicted that there was a decreasing trend for crustal elements such as Be, Co, Al, Na, Mg, K, Dy, Ho, Tm, Cs and Eu. Lead, As, Se and Ge were the anhtropogenic elements that decreasing trend was detected in the course of study period. Cluster and Residence time analysis were performed to find the origin of air masses arrving to Eastern Mediterranena Basin. It has been found that air masses reaching to our station resided more on Balkans and Eastern Europe. Positive Matrix Factorization (PMF) resolved eight factors influencing the chemical composition of Eastern Mediterranean aerosols as local dust, Saharan dust, oil combustion, coal combustion, crustal-anthropogenic mixed, sea salt, motor vehicle emission, and local Sb factor.
Benzer Tezler
- Investigation of 8-year-long composition record in the Eastern Mediterranean precipitation
Doğu Akdeniz bölgesi yağışlarının 8 yıllık kompozisyon verilerinin incelenmesi
ÖZLEM IŞIKDEMİR
Yüksek Lisans
İngilizce
2006
Çevre MühendisliğiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiPROF.DR. GÜRDAL TUNCEL
Y.DOÇ.DR. HAKAN PEKEY
- Marmara geçiş iklimi sahasında yağışların istatistiksel ve sinoptik analizi
Statistical and synoptic analysis of precipitation in the Marmara transitional climate region
MEHDI AALIJAHAN
- Türkiye üzerinde rüzgar şiddetinin ekstrem değer analizi ve sinoptik paternlerle ilişkisi
Analyzing extreme winds over Turkey and their relationships with synoptic patterns using cluster analysis
UMUT GÜL BAŞAR GÖRGÜN
Doktora
Türkçe
2024
Meteorolojiİstanbul Teknik ÜniversitesiMeteoroloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞÜKRAN SİBEL MENTEŞ
- Kıyıboyu katı madde modelleriyle Doğu Karadeniz bölgesinde kıyı çizgisi değişimlerinin incelenmesi
Investigation of the shorline change at the black sea region with longshore sediment transport models
MUSTAFA ŞAŞAL
- Uzun dönemli iklimsel verilerin analizi ile afet (Sel) oluşturma profilinin incelenmesi
The investigation of the impact of long term precipitation data on the occurrence of catastrophic (Flood) events
DEVRİM BAĞLA
Doktora
Türkçe
2010
Çevre MühendisliğiHacettepe ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLEN GÜLLÜ