Türk basınında 1950 seçimleri çerçevesinde din-siyaset tartışmaları
Discussions of religion-politics in Turkish media within the framework of 1950 elections
- Tez No: 239051
- Danışmanlar: PROF. DR. İŞTAR B. GÖZAYDIN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Siyasal Bilimler, Political Science
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2009
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü
- Bilim Dalı: Siyaset Bilimi Ana Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 171
Özet
Din-siyaset ilişkileri geçmişten bugüne uzanan; toplum ve devlet hayatını her dönem farklı oranlarda etkileyen ilişkiler olarak; incelenmesi her zaman zor ancak bir o kadar da gerekli ve önemli olan çok geniş bir konudur. Din-siyaset ilişkileri konusu kapsamında yer alan laiklik, modernitenin oluşumu sürecinde şekillenen ve uygulandığı her toplumda kendine has özellikler kazanmış bir olgudur. Ayrıca sosyal ve kültürel değerlere göre farklı yorumlanabildiği gerçeği, Türkiye'de niçin hala“laikliğin ne olduğu”hakkında kesin bir uzlaşı yapılamadığının açıklaması gibi görünmektedir. Din-siyaset ilişkilerinin Türkiye'deki kökenleri şüphesiz cumhuriyetin kuruşundan çok öncelere, Osmanlı Devleti'ne dayanır. Ancak günümüzde din-siyaset tartışmalarının ana çerçevesini oluşturan konular daha yakın bir döneme dayanmaktadır. Çok partili düzene geçişin yaşandığı 1940'lı yıllarda yaşanan din alanındaki değişiklikler ve 1950'de yaşanan genel seçimler, günümüzde yaşanan din-siyaset tatışmalarına bir başlangıç oluşturmaktadır. Dinin siyasal alan içine ilk kez sokulduğu ileri sürülen 1945-1950 yıllarında Türk Basını, çokça tartışılan bir dizi olaya tanıklık etmiştir. Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşundan 1930'ların sonuna kadarki dönemde gerçekleştirilen din alanındaki düzenlemeler, laiklik ilkesinin kurucu kadro tarafından toplum ve devlet hayatının en önemli temellerinden biri olarak görüldüğünün göstergesidir. Ancak çok partili düzene geçişle birlikte din alanında yeni düzenlemeler yapılması; din-siyaset ilişkileri konusunda tartışmalar yaşanmasına sebep olmuştur. Yaklaşan 1950 seçimleri öncesinde CHP'nin okullarda din eğitimi verilmesine yönelik aldığı karar; sonrasında Türk büyüklerine ait türbelerin ziyarete açılması kararı farklı yorumlara yol açmış; bu yorumlardan birine göre değişikliklerin ardında, yaklaşan seçimler sonrasında CHP'nin iktidarı kaptırma endişesi olduğu ifade edilmiştir. Seçimleri kazanan DP de CHP'nin başlattığı düzenlemelere devam niteliğinde ilk icraat olarak Arapça ezan yasağını kaldırmış ve din alanında yaptığı yeni değişikliklerle din-siyaset tartışmalarının artarak devam etmesine yol açmıştır. Bu çalışma, yukarıda bahsedilen 1945'ten 1950'lerin başına kadar olan dönemde yaşanan din-siyaset tartışmalarına ve din alanında gerçekleştirilen yeni düzenlemelerin ardında yatan sebeplere, Türk Basını'ndaki yansımaları üzerinden ışık tutma amacını taşımaktadır. Dinin siyasal alana sokulduğu tartışmaları bugün de devam ederken; bu çalışmanın doğrudan amacı olmasa da, Türkiye'de dün yaşanan tartışmaların ardındaki sebeplerin ne olduğunun ortaya konulması; bugün sıkça gündeme gelen laiklik tartışmalarının anlaşılmasına yardımcı olacaktır.
Özet (Çeviri)
Relations between religion-politics is a comprehensive subject extending from past to present; as relations influencing social and state life in different rates in each era; always difficult to be examined, yet equally necessary and important. Laicism included within the scope of relations between religion-politics is a fact formed in the process of formation of modernity and that has gained specific features in each society it was implemented. Besides, the truth that it could be interpreted differently depending on social and cultural values seems to be the explanation of why a definitive compromise could still not be reached in Turkey regarding ?what laicism is?. The roots of relations between religion-politics in Turkey certainly dates back far before the establishment of republic, to the Ottoman State. However, the subjects which form the main framework of discussions of religion-politics in our present day, date back a more recent period. Changes experienced in the field of religion in 1940?s where transition to multi-party order was experienced and the general elections went through in 1950, constitute a starting point for discussions of religion-politics encountered today. In years 1945-1950 when religion was claimed to have been entered for the first time into political arena, the Turkish Media witnessed a series of largely disputed events. Regulations carried out in the period from establishment of the Republic of Turkey until end of 1930?s, are an indicator of the principle of laicism being seen as one of the tenets of social and state life by the founding cadre. However, upon transition into multi-party order, introduction of new orders in the field of religion led to discussions on relations between religion-politics. The resolution taken by CHP towards rendering education of religion at schools, prior to approaching elections in 1950; then the resolution for opening up tombs of grand Turkish leaders led to different interpretations; in view of one of these interpretations, there lied the concern of CHP to lose the power following approaching elections. DP which has won the elections lifted the ban on Arabic call to prayer as the first activity in the nature of continuation with arrangements initiated by CHP and lead to increased continuation of discussions on religion-politics with new changes it introduced in the field of religion. This study aims at shedding light to discussions of religion-politics encountered in the period from 1945 to the beginning of 1950?s and the reasons lying behind new regulations launched in the field of religion over their reflections in the Turkish Media. While the discussions of religion being inserted in the political arena continue today as well; manifestation of reasons behind discussions encountered in Turkey in the past will help comprehend the discussions of laicism which frequently come to agenda these days, though it is not the direct purpose of this study.
Benzer Tezler
- AK Party's foreign policy towards Israel in the framework of Palestinian-Israeli conflict (2002-2016)
AK Parti'nin Filistin-İsrail çatışması çerçevesinde İsrail'e yönelik dış politikası (2002-2016)
HALİL ORHAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
Siyasal BilimlerDokuz Eylül ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İLKİM ÖZDİKMENLİ ÇELİKOĞLU
- Türk basınında 1950-1954 dönemi Cumhuriyet Halk Partisi'nin demokrasi konusundaki muhalefeti
The opposition republican people's party (CHP) concerning democracy within the years 1950-1954 in the Turkish press
AYNUR BAKOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2000
Siyasal Bilimlerİstanbul ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CEZMİ ERASLAN
- Türk basınında çok partili hayata geçiş ve 1946-1950 seçimleri süreci
Transition to multi-party life in Turkish press and 1946 – 1950 elections process
ENSAR GÖZÜTOK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Siyasal BilimlerKütahya Dumlupınar ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ESRA SARIKOYUNCU DEĞERLİ
- İngiliz arşiv belgelerine göre Türk-İngiliz ilişkileri (1945-1960)
Anglo-Turkish relations in the light of British archive documents (1945-1960)
İLKER CENDER