Batı Moğolistan Tsengel Tuvaları'nda Şamanizm, şaman olma ve kozmoloji ilişkisi
Shamanism , becoming a shaman and cosmology among the Tsengel Tuvans of Western Mongolia
- Tez No: 240683
- Danışmanlar: PROF. DR. AKİLE GÜRSOY, PROF. DR. JAY C. FİKES
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Antropoloji, Anthropology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2009
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yeditepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Antropoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sosyal Antropoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 251
Özet
Tsengel Tuvalarının Şamanizm geleneğinde ?Şaman olma? fenomenini konu alan bu çalışma, 2002-2006 yılları arasında Batı Moğolistan Bayan Ölgiy Aymağı Tsengel Sum'da yaşayan Tuvalar hakkında yürütülen alan araştırması bulgularına dayanmaktadır. Tsengel Tuvalarının geleneğinde ?Kimler Şaman olur?? ve ?Nasıl Şaman olunur? sorularından hareketle Şaman'ın seçilmesinde rol oynayan belirleyiciler, Tuvaların kozmoloji anlayışıyla ilişkisi içerisinde irdelenmiştir.Çalışma, Tsengel Tuvalarının inançla ilgili uygulamalarını, bireysel ve topluluk halindeki sunu törenlerini, ayrıca gündelik yaşamda izlenen kuralların çözümlemesini içermektedir. Gerek törenlerde, gerekse gündelik yaşamda izlenen kimi kurallardan derlenen sembolik temalar, kozmoloji, ekoloji ve göçer hayvancılığa özgü üretim tarzıyla ilişkisi bağlamında yorumlanmıştır.Tsengel Tuvaları için Şamanlık, yaratılışın, Tuva insanının doğasının, yazgısının bir parçası olarak kozmolojiyi tamamlayan bir olgudur. Şamanlık yazgısının açığa çıkışı ise, böyle bir yazgıya hazırlıklı olan topluluğun, kültürel algısı sayesinde ayırt edilir. Tsengel Tuvaları için Şamanlığın belirtisi, önceden tayin edilmiş varislerin olmadığı koşullarda, bireyin diğerlerinden farklılaştığı durumlardır. ?Hastalık? olarak tanımlanan bu farklılaşma süreci bağlamsaldır ve adayın yardımcı ruhlarıyla kurduğu ilk ilişkiyi betimler.Son yıllarda yaşanan siyasi süreçler, pek çok Sibirya geleneğinde olduğu gibi Tsengel Tuvalarını da etkilemiş, Şamanlık geleneğini ve Şaman olma biçimlerini değiştirmiştir. Şamanlık geleneğini yeniden canlandırmakta olan Tuvaların Şamanlığa başlama ve Şamanlığı uygulama biçimleri halihazırda yeni tanımlar kazanmaktadır.
Özet (Çeviri)
This study examines Shamanism and the phenomenon of becoming a shaman among Tsengel Tuvans. The findings of the study are based on ethnographic fieldwork conducted between 2002 and 2006 in Tsengel Sum of Bayan Olgey Aimag of Mongolia. The fundamental initial questions of this study could be formulated as“What kind of people become a shaman?”and“What is the way for one to become a shaman??. Relevant with the native cosmological comprehension, this study aims to discuss the interpretation of exceptional signs in the process of becoming a shaman; ways of succeeding the custom, and some distinguished features which identify person as a shaman candidate.The study contains interpretations of individual offering practices and communal ceremonies as well as faith-related practices and customs in the daily lives of Tuvans. Interpretations of symbolic themes derived from the ceremonies and daily life customs. Ecology and nomadic livestock-based production style embodied in the comprehension of cosmology is also considered.For Tsengel Tuvans, becoming a shaman is a component of human nature, an integral part of cosmology and it is a matter of fate. However, this fate is evident only when it occurres. Community members are easily able to distinguish the signs of becoming as shaman through their cultural perception since they are probably anticipating such event. Unless a successor is appointed by an elder person or a Shaman; signs of becoming a shaman recognized when a potential shaman differs from the others. The process of differentiation of a potential shaman is contextually called ?sickness”and this actually refers to the first contact with helping spirits.Similar to many other Siberian traditions, political issues of recent history seem to have a prominent influence on the Tsengel Tuvan? Shamanism. Reviving their customs, Tsengel Tuvans are presently adopting novel elements through their Shaman customs along with reinvention of the former ones.
Benzer Tezler
- Shamanic intiation among the Tsengel Tuvans of Western Mongolia
Batı Moğalistan Tsengel Tuvaları'nda şamanlığa erme
RABİA EBRAR AKINCI
Yüksek Lisans
İngilizce
2004
AntropolojiYeditepe ÜniversitesiSosyal Antropoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. JAY FİKES
- Khovd Gol (Tsengel, Bayan-Ulgii, Moğolistan) Volfram yatağının oluşumunun incelenmesi
BInvestigation of formation of the khovd gol (Tsengel, Bayan - Ulgii, Mongolia) Tungsten deposit
MUKHTAR UNYERKHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Jeoloji Mühendisliğiİstanbul Üniversitesi-CerrahpaşaJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NURULLAH HANİLÇİ
- Karahitay Devleti ve Mâverâünnehir'deki askerî faaliyetleri
The Qara Khitai State and military activities in Transoxiana
SEDAT SAYIN
- Soğuk savaş sonrası dönemde Moğolistan'ın aldığı dış yardımlar: Çin, ABD ve Rusya ile dış yardım ilişkileri
The external aid that ongolia received in the post-cold war era: Foreign aid relations with China, USA and Russia
BATZAYA BAASANDORJ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Uluslararası İlişkilerAnkara ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZLEM KAYGUSUZ
- Kalmuk istilası ve Türk dünyasına etkileri
The Kalmyk invasion and its effects on the Turkish world
OKTAY BERBER