XIX. yüzyılın ilk yarısında Diyarbakır'da sosyal ve ekonomik hayat (Ahkâm-Şikâyet kayıtlarına göre)
Social and economic life in Diyarbakir in the first half of 19th century (according to judgments-complaint (Ahkâm-Şikâyet) records)
- Tez No: 240847
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ŞAKİR BATMAZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2009
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Erciyes Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Bölümü
- Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 180
Özet
Bugünkü Diyarbakır şehrinin ilk dönemlerden kalan ismi olan Amid ya da Amidi, Asurlular döneminden kalmıştır. Osmanlılar döneminde de bugünkü Diyarbakır şehri için Amid ismi kullanılmaya devam edilmiştir. Bu dönemde, Amid'in merkez sancak olarak bulunduğu eyalet için ise Diyarbekir ismi kullanılmıştır.Diyarbekir bölgesinin Osmanlı hâkimiyetine geçmesinden sonra, Osmanlılar tarafından burada 1518 senesinde yapılmış olan ilk tahrirde Diyarbakır'ın, şehrin giriş-çıkışları olan kapıların isimlerine göre, dört mahalleden meydana geldiği görülmektedir. Ancak daha sonraki zamanlarda mahalle sayısının arttığı görülmektedir.Diyarbakır, bir zamanlar Yahudi ve Hıristiyan, daha sonraki dönemlerde de Müslümanların çoğunluk teşkil ettiği bir şehirdir. Osmanlılar döneminde tutulmuş olan arşiv kayıtlarından Diyarbakır'da bulunan gayrimüslimlerin, dinleri/mezhepleri gereğince yerine getirdikleri ibadetleri nedeniyle, istisnalar hariç tutulursa, haksızlığa uğramadıkları ve kanun önünde Müslüman halk ile aynı şartlarda ve adaletli bir şekilde gözetildikleri görülmektedir.Osmanlılar döneminde Hz. Muhammed'in soyundan gelen kişilere şefkatle muamele etme, onların geçim sebeplerini hazırlamak suretiyle rızıklarını temin etmede onlara kolaylık sağlama yoluna gidilmiştir.Muhtemelen nüfusun artması ve buna paralel olarak yeni toprakların üretime açılmaması nedeniyle XIX. yüzyılın ilk yarısında Diyarbakır'da toprak anlaşmazlıklarının fazla olduğu görülmektedir. Genel olarak bölgenin dağlık bir yapı arz etmesi, Diyarbakır'da hayvancılığın yaygın olmasına neden olmuştur.
Özet (Çeviri)
Amid or Amidi, which is the ancient name of Diyarbakir city is remained from Assyrians term. During the Ottoman sovereignty, Diyarbakır had still been called as Amid. In this period, Diyarbekir was used as the name of the state in which Amid was the center district (sanjak).After Diyarbekir had come under domination of the Ottoman Empire, at the first registration being realized in 1518, it is determined that Diyarbakır had four districts according to the names of the entrance-exit gates of the city. However, it is seen that the number of districts has increased over time.Diyarbakir has been a city which the majority was Jews and Christians firstly, then Muslims constitute the majority of the city over time. The archive entries of the Ottoman era reveal that the non-Muslim residents of Diyarbakir were never made suffer wrong due to the fulfillment of their religious service and were deemed equal with the Muslim people before the law in a just and fair fashion.The Ottomans treated the descendants of Mohammad the Prophet in affection and a protectionist manner, and provided them with conveniences in the procurement of their livelihoods.It is notable that there were fairly high number of land disputes probably due to the populational increase and the failure to make more cultivable lands available for production. The generally mountainous structure of the region led to expansive stock-breeding activities in Diyarbakir.
Benzer Tezler
- Türkiye'de uygulanan iktisat politikaları çerçevesinde Diyarbakır ekonomisi: (2000-2018)
Diyarbakır economy within the framework of economic policies implemented in Turkey: (2000-2018)
MAHİR TAŞ
- XIX. yüzyılın ilk yarısında Diyarbakır (1790-1840) (fiziki, idari ve sosyo-ekonomik yapı) (2 cilt)
Başlık çevirisi yok
İBRAHİM YILMAZÇELİK
- Mehmed Emin Rauf Paşa'nın hayatı idari ve siyasi faaliyetleri
The life and administrative-political activities of Mehmed Emin Rauf Pasha
NAZİK BETÜL GÜNEY
- XIX. yüzyılın ilk yarısında Karaağaç-ı Gölhisar kazasında (Acıpayam) nüfus
The population of Karaağaç-ı Gölhisar district in the first half of the 19th century (Acıpayam)
ESRA ORUÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
CoğrafyaBurdur Mehmet Akif Ersoy ÜniversitesiCoğrafya Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İLKER YİĞİT