Çekirdek enflasyonun ölçülmesinde alternatif yaklaşımlar: Türkiye uygulaması
Alternative approaches to measure core inflation: The Turkish case
- Tez No: 241403
- Danışmanlar: DOÇ. DR. A. ÖZLEM ÖNDER
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ekonometri, Ekonomi, Econometrics, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2009
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 181
Özet
Bu çalışmada çekirdek enflasyon ölçülerinin Türkiye için alternatif yöntemler çerçevesinde hesaplanması ve en iyi çekirdek göstergelerin belirlenmesi amaçlanmıştır. Enflasyonun uzun dönemli patikasını yansıtan, güvenilir çekirdek enflasyon göstergelerinin hesaplanması Türkiye açısından büyük bir önem arz etmektedir. Çünkü 2006 yılından itibaren uygulanmakta olan açık enflasyon hedeflemesi stratejisi, para otoritelerinin enflasyondaki kısa dönemli şoklardan çok, uzun dönemli yapısal değişmelere tepki vermesini gerektirmektedir. Bu amaçla enflasyonun uzun dönemli trendini temsil eden çekirdek enflasyon göstergeleri istatistiksel ve ampirik yöntemler kullanılarak Türkiye için hesaplanmıştır.Çalışmanın birinci bölümünde çekirdek enflasyonun ölçülmesinde istatistiksel yöntemler ele alınmıştır. İlk olarak uygulamada birçok merkez bankası tarafından kullanılan enerji ve mevsimsel gıda kalemlerinin dışlandığı basit dışlama yöntemleri üzerinde durulmuştur. Daha sonra belirli bileşenlerin arz şoklarının kaynağı olduğu varsayımına dayanan bu yöntemin eksikliği dikkate alınarak, tüm bileşenlerin değişkenliklerinin tersi ile ağırlandırılmasına dayanan Edgeworth endeksleri hesaplanmıştır. Cutler (2001) tarafından geliştirilen, ağırlıkların otoregresif bir model çerçevesinde hesaplandığı süreğen ağırlıklı enflasyon birinci bölümde dikkate alınan diğer bir yöntemdir. Dışlamaya ve yeniden ağırlıklandırmaya dayalı yöntemler, enflasyonun hesaplanmasında kullanılan bileşenlerin yatay kesit dağılım özelliklerini dikkate almamaktadır. Nitekim hesaplanan çarpıklık ve basıklık istatistikleri enflasyon bileşenlerinin basık ve sağa çarpık olduğunu dolayısıyla normal dağılmadığını, merkezi eğilim ölçüsü olarak ağırlıklı ortalamanın enflasyonun etkin bir tahmin edicisi olmadığını göstermektedir. Bu nedenle çekirdek enflasyonun hesaplanmasında, bileşenlerin yatay kesitsel dağılımını dikkate alan dirençli (robust) tahmin yöntemleri kullanılmıştır. Dirençli tahmin yöntemleri yatay kesit dağılımın dışa düşen uç değerlerinin kırpılmasına dayanmaktadır. Bu çalışmada önceki çalışmalardan farklı olarak dağılımın kronik sağa çarpıklığı dikkate alınmış, her iki kuyruktan farklı oranlarda kırpmaya izin veren çekirdek göstergeler asimetrik, Jarque-Bera ve MAD kırpılmış ortalamalar Türkiye için ilk defa hesaplanmıştır.Çalışmanın diğer özgün bir tarafı da çekirdek enflasyonun ölçülmesinde ampirik yöntemlerin ilk defa kullanılmasıdır. Bu amaçla ikinci bölümde ilk olarak çekirdek enflasyonun paranın miktar teorisinden türetildiği P-star yaklaşımı dikkate alınmıştır. Daha sonra makroekonomik değişkenler arasındaki ilişkilerin tanımlandığı SVAR modelleri tahmin edilmiş, uzun dönemli etki matrislerine konulan iktisadi kısıtlarla enflasyonun kalıcı ve geçici kısımları birbirinden ayrıştırılmıştır. Ampirik kısımda son olarak enflasyonun alt bileşenlerinin yer aldığı bir dinamik faktör modeli kurularak, bileşenlerin ortak davranışını temsil eden bir çekirdek enflasyon serisi türetilmiştir.Üçüncü bölümde istatistiksel ve ampirik yöntemlerle hesaplanan çekirdek enflasyon göstergeleri sapmasızlık, dayanıklılık, zamanlılık ve öngörü gücü gibi sağlamaları gereken kriterler bağlamında karşılaştırılmıştır. Önceki çalışmalarda çekirdek enflasyon oranlarının karşılaştırılmasında sadece bir ölçüt dikkate alınırken, çalışmamızda yukarıdaki kriterlerin sağlanıp sağlanmadığı hem istatistiksel hem de ampirik yöntemler ile ayrıntılı olarak ortaya konmuştur. Varyans ağırlıklı ve çift ağırlıklı çekirdek enflasyon göstergeleri hariç tüm istatistiksel göstergeler zamanlı ve dayanıklıdır. Buna karşın ampirik yöntemlere dayalı göstergeler modele yeni değişken ve gözlemin eklenmesine duyarlı olduğu için dayanıksızdır. Sözü edilen göstergeler tahminde kullanılan çıktı gibi fiyat dışı değişkenlere anında ulaşılamamasından ötürü zamanlılık koşulunu da karşılayamamaktadır. Çekirdek enflasyonların karşılaştırılmasında kullanılan bir diğer ölçüt toplam enflasyonu öngörebilme güçleridir. Başta Jarque-Bera enflasyon ve ağırlıklı medyan olmak üzere dirençli çekirdek enflasyonların çoğu, dışlamaya dayalı çekirdek enflasyonlardan daha iyi bir öngörü gücüne sahiptir. Ampirik göstergeler, diğer kriterlerde olduğu gibi öngörü gücü açısından dışlamaya dayalı göstergelerin gerisinde kalmıştır. Tüm kriterler genel olarak değerlendirildiğinde; dirençli yöntemlerin, ampirik yöntemlere göre daha başarılı olduğu anlaşılmaktadır. Jarque-Bera enflasyon test edilebilir kriterlerin tümünden geçmiştir. Diğer dirençli ölçülerden ağırlıklı medyan, yüzde 25 asimetrik kırpılmış ortalama ve MAD enflasyon da yapılan testlerin çoğunda dışlamaya dayalı enflasyonlardan daha anlamlı sonuçlar vermiştir. Bu durum, başta Jarque-Bera enflasyon olmak üzere, dirençli çekirdek enflasyonları dışlamaya dayalı göstergeler yanında TCMB tarafından dikkate alınabilecek önemli göstergeler haline getirmektedir.Çalışmanın dördüncü ve son bölümünde karşılaştırma kriterleri açısından en iyi performansı gösteren Jarque-Bera enflasyon, petrol fiyatlarından enflasyona geçiş etkisinin analizinde toplam enflasyon ve TCMB tarafından kullanılan enerji ve gıda fiyatları hariç enflasyon ile karşılaştırmalı olarak kullanılmıştır. Buradaki amaç çekirdek enflasyon göstergelerinin dışsal şoklara daha az tepki verip vermediğinin ortaya konmasıdır. Geçiş etkisinin girdi çıktı tabloları ve doğrusal modellerle araştırıldığı diğer çalışmalardan farklı olarak yüksek enflasyondan düşük enflasyon rejimine geçişin parametreler üzerindeki etkilerini de hesaba katan MSVAR modelleri tahmin edilmiş ve rejim bağımlı etki tepki analizleri gerçekleştirilmiştir. Tahmin sonuçları 2001 krizi sonrası yapısal kırılma nedeni ile doğrusal modellemenin geçersiz olduğunu, yüksek ve düşük enflasyon olmak üzere iki farkı rejimin geçerli olduğunu ortaya koymaktadır. Analiz döneminde ithal petrol fiyatları ile enflasyon arasında doğrudan bir ilişkiye rastlanmamıştır. Söz konusu bulgu aynı ilişkinin araştırıldığı Berument ve Taşçı (2002) ve Kibritçioğlu ve Kibritçioğlu (1999) ile paraleldir. Ancak doğrusal VAR yönteminin kullanıldığı Kibritçioğlu ve Kibritçioğlu (1999)'dan farklı olarak çalışmamızda akaryakıt fiyatları ile enflasyon arasında yüksek enflasyon rejiminde güçlü bir ilişki bulunmuştur. Phillips eğrilerinin toplam ve çekirdek enflasyon oranları için tüm parametrelerde ve hata terimlerinin varyansında değişmeye izin veren tek denklemli 2 rejimli model (MSIAH) yardımı ile tahmin edildiği MSVAR modellerinde akaryakıt fiyatları düşük enflasyon rejiminde tüm Phillips eğrileri için anlamsız bulunmuştur. Yüksek enflasyon rejiminde akaryakıt fiyatlarının uzun dönemli katsayısı Jarque-Bera çekirdek enflasyonda, en düşüktür, dolayısıyla Jarque-Bera çekirdek enflasyon geçici arz şoklarına daha az tepki vermektedir. Ayrıca MSVAR modelleri üzerinden yapılan etki-tepki analizinde enflasyonun akaryakıt fiyatlarındaki değişmelere yüksek ve düşük enflasyon rejimlerinde farklı tepkiler verdiği gözlemlenmiş, geçiş etkisi Jarque-Bera çekirdek enflasyonun kullanıldığı modelde toplam enflasyona gore ilk periyodlarda daha düşük çıkmıştır. Söz konusu bulgular Jarque-Bera enflasyon oranını, geçici arz şoklarına daha az tepki veren, TCMB tarafından fiyat hareketlerinin analizinde kullanılabilecek alternatif bir gösterge haline getirmiştir.
Özet (Çeviri)
In this study we attempted to measure various core inflation indicators based on different methodologies and chose the best performers amongst the alternatives. Having reliable core inflation indicators reflecting long-term path of price changes have of great importance for Turkey since inflation targeting strategy adopted by the 2006 requires responding long term structural changes rather than short term supply shocks in the inflation. To this end, core inflation indicators representing underlying trend of inflation have been calculated for Turkey using both statistical and empirical methods.In the first section statistical measures of core inflation have been computed. Exclusion based measures already monitored by the most of the central banks are considered at first instance. Then due to weakness of the assumptions of exclusion-based methods, Edgeworth indices where all components are weighted inversely by their variabilities have been calculated. Persistent core inflation whose item?s weights derived through an autoregressive model is another approach considered here. Exclusion based and reweighting methods do not take into account cross-sectional distributional properties of items used in the calculation of inflation. Likewise computed skewness and kurtosis statistics reveal that inflation components are highly kurtotic and skewed to right, hence nonnormal during the investigation period. Therefore weighted mean as a measure of central tendency is not an efficent estimator of headline inflation. In order to attach more importance for cross-sectional distribution of the data we have used robust estimation methodologies in the measurement of core inflation. Robust estimation methods are based on trimming of outlying observations from the both tails of the cross sectional distribution. As a novelty, asymmetric, Jarque-Bera and MAD Trimmed means allowing for different trimming percentages from each tails have been implemented to Turkey for the first time considering chronic right-skewness of the price change distribution.Use of empirical metholodolgies is another distinctive feature of the study. In this framework, core inflation is first estimated from P-star model based on the quantity theory of money. Then SVAR models including inflation and the other key macroeconomic variables are estimated, permanent and transitory component of inflation are decomposed by putting economic restrictions on the long run impact matrix. Finally, estimating a dynamic factor model including all items of inflation we derive a new core inflation series of which represents only the common behaviour of inflation components.In the third section estimated core inflations have been evaluated in terms of some testable the criteria like unbiasedness, robustness and timeliness, predictive power. In contrast to previous studies we have used empirical evaluation methods along with the statistical ones to get more concrete results whether those conditions are hold by different core indicators. Unbiasedness criteria do not meet by the most of the empirical measures including P-star approach, SVAR and dynamic factor models. But it?s possible to say that all exclusion based and robust measures can be taken as an unbiased estimator of total inflation. Another criterion taken into consideration here is robustness and timeliness of the core indicators. Except for variance weighted and double weighted measures all statistical indicators can be described as robust and timely. On the other hand empirical measures of core inflation are not robust since they are sensitive inclusion of new variables and new observations. They are not timely either since non-price variables like output are not available at the same with the inflation data. Predictive power of core indicators is also examined using various empirical and statistical methods. In particular Jarque-Bera Inflation and weighted median and the other robust measures have much more predictive power than the exclusion based measures. Empirical measures are lagging behind the exclusion based measures in predicting future trend of inflation like in the other criterias. When results of all comparison test taken into consideration, it can be generally said that robust measures are performing better than empirical ones. Jarque-Bera trimmed means has satisfied all desirable properties. Amongst the robust estimators weighted median inflation infwm, 25 percent asymmetric trimmed mean and MAD inflation always perform better than the exclusion based core indicators. This finding makes Jarque-Bera and the other robust measures important indicators to be considered by CBRT along with the exclusion based ones.In the last section of the study Jarque-Bera Inflation one of the best performer in terms of meeting testable criterions have been used in the analysis of pass through effect from oil prices to inflation along with total and food and energy excluding inflation. The objective here is to examine whether core measure is less responsive to external shocks than the headline inflation itself. Contrary to previous studies where the pass through effect is investigated by input output tables and linear models, MSVAR models have been used to capture effects of transiton from high to low inflation on the parameters of the Phillips curve and regime dependent impulse response analyses are also conducted. Estimation results reveal that linear modeling is not valid due to structural break after the 2001 crises, two different inflation regimes (high and low inflation) prevails in the economy. Direct relation between imported oil prices and inflation is not eivdent during the investigation period. This finding is also parallel with the work of Berument and Taşçı (2002) and Kibritçioğlu and Kibritçioğlu (1999) which the same relation is previously analyzed. In contrast to finding of Kibritçioğlu and Kibritçioğlu (1999) we have found strong and positive relation between liquid fuel prices and inflation indicators in high inflation regime. Liquid fuel prices is found to be insignificant in the low inflation regime for all models when parameter changes and variance of the residuals is allowed to change in the one equation-two regime MSVAR model. In high inflation regime Jarque-Bera inflation has the lowest long term liquid fuel prices coefficients. Therefore Jarque-Bera inflation give less response to change in liquid fuel prices. In addition, impulse response analysis based on MSVAR models confirm that reaction of inflation to change in liquid fuel prices is asymmetric and differs across to high and low inflation regimes. Response of Jarque-Bera inflation to liquid fuel prices in the first periods is found much lower than that of total inflation in both regimes. Those evidences make Jarque-Bera inflation as an alternative indicator that can be used in the analysis of long term price movements by the CBRT.
Benzer Tezler
- Measuring core inflation in Turkey
Çekirdek enflasyonun Türkiye ekonomisi için ölçülmesi
CENGİZ CİHAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2002
EkonomiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiEkonomi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALUK ERLAT
- Çekirdek enflasyon tahmininde yapısal VAR yaklaşımı ve Türkiye ekonomisi için bir uygulama
Structural VAR approach in estimation of core inflation and an application for Turkish economy
ÖZLEM YİĞİT
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
EkonometriGazi ÜniversitesiEkonometri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ATİLLA GÖKÇE
- Alternatif yöntemlerle çekirdek enflasyon hesaplanması ve karşılaştırılması; Türkiye örneği
Calculation and comparison of core inflation with alternative methods; case of Turkey
SELDA ÖZKILBAÇ
- Türkiye'de enflasyon hedeflemesi rejiminde etkili hedef endekslerin belirlenmesi
Determination of effective target indices in the inflation targeting regime in Türki̇ye
SİBEL CANAN