Baskil (Elazığ) ve yakın çevresindeki tarım arazilerinde gübre kullanımının yeraltı ve yerüstü sularında oluşturduğu kirlilik
The pollution of surface and groundwater by using fertilizers at agriculture areas of baskil (Elaziğ) and its close vicinity
- Tez No: 246946
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. ÖZLEM ÖZTEKİN OKAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Jeoloji Mühendisliği, Geological Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2010
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Fırat Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Uygulamalı Jeoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 86
Özet
Bu tez çalışmasında Baskil ilçesi tarım alanlarında kullanılan gübrelemenin, yüzey ve yeraltı sularında oluşturduğu kirlilik incelenmiştir.İnceleme alanında tabandan tavana doğru Permo-Triyas yaşlı Keban Metamorfitleri, Koniasiyen-Santoniyen yaşlı Baskil Magmatitleri, Alt Paleosen yaşlı Kuşçular Formasyonu, Tanesiyen-Alt Eosen yaşlı Seske Formasyonu, Lütesiyen-Üst Oligosen yaşlı Kırkgeçit Formasyonu ve Pliyo-Kuvaterner yaşlı çakıltaşı, kil, silt, kireçtaşı, kumtaşı ve yamaç molozu yer almaktadır.Thornthwaite formülüne göre incelenen bölge; yarı kurak, mezoterm, kış aylarında çok miktarda su fazlalığı ve yaz aylarında da çok miktarda su eksikliği olan ikinci dereceden iklim özelliklerine sahiptir.İnceleme alanında su taşıyan formasyonlar; Keban Metamorfitleri, Baskil Magmatitleri, Seske Formasyonu, Kırkgeçit Formasyonu, Pliyosen çakıltaşları, silt ve kumtaşlarıdır.Bölgedeki Pliyosen çökellerinin geçirimlilikleri 7,48.10-4 m/sn - 17,4.10-3 m/sn arasında; gözeneklilikleri ise % 30 ile % 45 arasındadır.İncelenen 8 kuyu ve 2 yüzey sularının sıcaklıkları 12.6 ila 21 ºC arasında, elektriksel iletkenlikleri 161.5 ila 574 µS/cm arasında değişmektedir. Sularda en fazla bulunan katyon Ca+2, en fazla bulunan anyon ise HCO3-2' tır.Suların kimyasal analizleri sonucunda, K+ değerlerinde dönemsel bir artış gözlenmiştir. Bu artış K+'un yeraltı suyunda yağışlı dönemlerde düşük konsantrasyonlarda, kurak dönemlerde ise yüksek konsantrasyonlarda bulunmasına bağlanabilir. Bunun yanında K+ iyonundaki artış, inceleme alanında kullanılan yoğun K+ bileşimli gübre kullanımından da kaynaklanıyor olabilir.Sulardaki NH4-N, NO2-N konsantrasyonları, dönemsel olarak incelenmiş ve konsantrasyonların artış gösterdiği belirlenmiştir. Aynı zamanda sulardaki NO3-N değerlerine göre suların yüzeyden bir kirletici tarafından kirletildiği tespit edilmiştir.İnceleme alanında kullanılan gübrelerin yeraltı ve yüzey sularının NH4-N, NO2-N, NO3-N ve PO4-3-P konsantrasyonlarında belirleyici bir etki göstermezken, farklı dönemlerde alınan su örnekleriyle yapılan analizler sonucu her iki dönemde farklı değerlere sahip olmaları nedeniyle gelecek dönemler için sularda kirlilik riski taşıdığı ortaya çıkmıştır.Baskil ve yakın çevresindeki kuyu ve yüzey sularının Türk İçme Suyu Standartları'na uygun olduğu belirlenmiştir. Ancak tarımsal kökenli yeraltı ve yüzey su kirliliği, kullanılan gübre tür ve miktarları kontrol altında tutularak gelecekte oluşabilecek kirlilik önlenmiş olacaktır.
Özet (Çeviri)
This thesis were investigated the pollution of surface and groundwater by using fertilizers at agriculture areas of Baskil and its close vicinity.In the studied area from bottom to top Permo-Trias Keban Metamorphites, Coniasian- Santonian upper Baskil Magmaties, Lower Paleocene Kuşcular Formation, Tanesien-Lower Paleocene Seske Formation, Lutetion-Upper Oligosen Kırkgeçit Formation and Pliecene-Quaternary sandstone, clay, silt, limestone and debris are present.In the studied area, formations bearing groundwater are Keban Metamorphics, Baskil Magmaties, Seske Formation, Kırkgeçit Formation and Pliocene aged conglomerates, silt and sandstone.The permeability of Pliocene sediments are between 7,48.10-4 m/sn and 17,4.10-3 m/sn, porosity is between 30 % and 40 %.In the studied are borehole and surface waters? temperatures and elecrical conductivity are range from 12,6 ºC to 21 º C, and from 161.5 to 574µS/cm. The abundant ions in waters are Ca+2 and HCO3-2.As results of chemical analysis of waters, a periodic increase was observed in K+ values. This increase causes that the value of K+ is observed much more in the arid seasons, but less in rainly seasons. Furthermore, increase in K+ ions used densely may be the result of using fertilizers containing K+.In the studied area waters, the NH4-N, NO2-N concentrations were examined periodically and increased concentrations were determined. According to NO3-N values in waters, pollutants from the surface was determined by the pollutant.While there is no a specific on NH4-N, NO2-N, NO3-N ve PO4-3-P concentration ratios of groundwater and surface water of fertilizers used in studied area, it occurs that there is a risk of pollution in waters in future periods because of the different values of fertilizers as a result of analysis of water samples taken in different periods.It is determined that groundwaters and surface waters in Baskil it?s and near surrounding are convenient for the Turkish Driking Water Standarts. However, the pollution happen in groundwater and surface water is caused by agricultural reasons in the future, will have been prevented by controlling both kinds and amounts of fertilizers used for water pollution.
Benzer Tezler
- Elazığ il merkezi ve yakın çevresindeki mineralli suların hidrojeokimyasal incelenmesi
Hydrogeochemical investigation of mineral waters in the city center of Elazig and close vicinity
FATMA AYDINOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Jeoloji MühendisliğiFırat ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖZLEM ÖZTEKİN OKAN
- Gezin (Elazığ) beldesi yeraltı sularının hidrojeokimyasal incelemesi
The hydrogeochemical investigation of groundwater of Gezin (Elazığ) district
ERAY YİĞİT
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Jeoloji MühendisliğiFırat ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ÖZLEM ÖZTEKİN OKAN
- Baskil (Elazığ) civarındaki granitoid kayaçlarına bağlı cevherleşmelerin incelenmesi
Investigation of mineral deposits around Baskil (Elazığ) granitoid related rocks
ÖZCAN DUMANLILAR
Doktora
Türkçe
2002
Jeoloji MühendisliğiAnkara ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DOĞAN AYDAL
- Harput (Elazığ) yakın kuzeyi ve doğusunun jeolojik özellikleri
Başlık çevirisi yok
MURAT İNCEÖZ
Doktora
Türkçe
1995
Jeoloji MühendisliğiFırat ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF.DR. YUSUF TATAR