Ankilozan spondilit hastalarında radyografik hasar ile hastalık aktivitesi ilişkisinin değerlendirilmesi
Evaluation of the relationship between radiographic severity and disease activity in ankylosing spondylitis
- Tez No: 248269
- Danışmanlar: DOÇ. DR. PAMİR ATAGÜNDÜZ
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Romatoloji, Rheumatology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2008
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: İç Hastalıkları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 60
Özet
Giriş:Sistemik bir hastalık olan Ankilozan spondilit (AS), sakroiliak eklem, vertebralkolon ve periferik eklemlerde kronik inflamasyon ve entezit ile karakterize birhastalıktır. Hastalık aktivitesinin değerlendirilmesinde Bath AnkylosingSpondylitis Activity Index (BASDAI) indeksi yaygın olarak kullanılmaktadır.Bu indeks vertebral kolon, periferik eklemler, entezit ve konstitüsyonelsemptomlar ile sabah tutukluğu ile ilişkili 6 parametrenin görsel analog skala(VAS) yardımıyla hasta tarafından uygulanarak değerlendirilmesinedayanmaktadır. Radyografik hasar, ya da hastalığın radyografik şiddetininderecelendirilmesinde ise Bath Ankylosing Spondylitis Radiology Index(BASRI) yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu indeks, lateral planda servikal,antero-posterior (AP) planda lomber vertebral kolonun direkt grafileri ile direktsakroiliak eklem grafilerinin derecelendirilmesinden elde edilmektedir ve?BASRI lomber? olarak adlandırılmaktadır. Kalça eklemlerinin dederecelendirmeye dahil edilmesiyle oluşan indeks ise ?BASRI Total? olarakadlandırılır . AS'de radyogarfik progresyona etki eden faktörler bildirilmiştir.Ancak BASDAI ile değerlendirilen hastalık aktivitesi ve BASRI iledeğerlendirilen radyografik progresyon arasında doğrudan bir ilişki olupolmadığı literatürde net olarak yer almamaktadır. Bu çalışmanın amacı, AShastalarında 6 ay süre ile, düzenli ve kontrollü olarak BASDAI ile haftalık2olarak derecelendirilen hastalık aktivitesi ile radyografik hasar ilişkisinindeğerlendirilmesidir.Gereç-Yöntem:Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Romatoloji Bilim Dalı Polikliniği'ne başvuran ve modifiye New York kriterlerine göre Ankilozan spondilit tanısı almış60 hasta'nın alınması planmıştır. Çalışma başlangıcında, hastalarındemografik verileri, hastalık öyküsü ve şiddeti ile ilişkili parametreler ilemedikal tedavileri kaydedilmiş ve hastalara BASDAI indeksi'nin uygulamasıöğretilmiştir. Çalışma başlangıcında her hastanın BASRI lomberdeğerlendirmesinin yapılması amacıyla şu direkt grafileri alınmıştır:a) Servikal vertebral kolon grafisi (Lateral plan)b) Lomber vertebral kolon grafileri (AP ve Lateral plan)c) Sakroiliak grafiBASRI ile radyografik şiddetin derecelendirilmesi çalışma sonunda, VEhastaların klinik bilgileri ve BASDAI skorlarına kör olarak Dr. PamirAtagündüz tarafından yapılmış ve çalışma boyunca takip değerlendirmelerive tedavi değişiklikleri Dr. Adil Niğdelioğlu tarafından radyografik şiddete körolarak yapılmıştır.Çalışmaya alınan hastaların kullanmakta oldukları ilaçlar düzenlenerek, herhastanın, hastalık şiddetine ve tutulum paternine göre (aksiyel ve periferikeklem etkilenimi) aynı tedavi ilaçlarını kullanmaları sağlanmıştır. Hastaların3kullandıkları ilaçların düzenlenmesi şu şekilde sağlanmıştır:a) Diklofenak sodyum 100 mg retard tablet, günde iki kez 100mgb) Sulfasalazin 500mg EN tablet, günde iki kez 1000mgc) Metotreksat kullanımı olan hastalarda kullanım dozununhaftada 15mg olarak sabitlenmesiHastaların, bir ay boyunca her hafta bir defa ve ek olarak hastalık şiddeti herarttığında BASDAI indeksi için hazırlanmış olan değerlendirme formlarınıdoldurmaları ve artrit, üveit, entezit gelişimi halinde doktor kontrolüne başvurmaları istenmiştir. Altı ay boyunca, her ayın sonunda, hastalarındoldurmuş olduğu BASDAI indeksi formları değerlendirilerek hastalıkaktivitesi izlenmiştir. Yapılan değerlendirmelere göre BASDAI indeksi toplamı24 ve daha yüksek olan hastalarda tedavi değişikliği şu şekilde yapılmıştır:a) Sadece diklofenak sodyum alan grup, Sulfasalazin 2000mg /günb) Diklofenak sodyum ve Sulfasalazin (ve metotreksat) kullanan grup,biyolojik ajanlar ile tedavikararı alınarak yapılan tedavi değişikliği kararları kaydedilmiştir.Çalışmanın primer sonlanımı olan, radyografik hasarın yüksek olduğuhastalarda hastalık şiddetinin değerlendirilmesi, altı ay sonunda tedavideğişikliği yapılan hasta oranlarının ağır ve hafif radyografik hasarı olanhasta gruplarında karşılaştırılması ile yapılmıştır. BASRI skorlaması içinliteratürde yer alan ve ağır radyografik hasar için cut-off olarak nitelenen 6 ve4daha yüksek skora sahip hastalar AĞIR RADYOGRAFİK PROGRESYON(ARP Grubu) ve daha düşük skora sahip hastalar da HAFİF RADYOGRAFİKPROGRESYON (HRP Grubu) gruplarına alınmıştır.Verilerin istatistik analizde şu yöntemler kullanılmıştır:a) Normal dağılımı olan sürekli değişkenler için : t testib) Normal dağılımı olmayan sürekli değişkenler için : Wilcoxon'srank sum test'ic) Kategorik parametrelerin değerlendirilmesinde : ?2 testiBulgular:Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Romatoloji Bilim Dalı Polikliniği'ne başvuran ve modifiye New York kriterlerine göre Ankilozan spondilit tanısı almış60 hasta (K/E= 30/30) çalışmaya alındı. Kadın ve erkek AS hasta gruplarındaARP ve HRP Grupları'nda benzer sayıda hasta bulunmaktaydı (Kadın vs.Erkek ARP Grubu hasta sayısı: 12/27 vs. 16/28, p=0.414). Yaş, AShastalığının başlangıç yaşı ve hastalık süresi açısından, ARP Grubu ile HRPGrubu hastalar arasında fark olmadığı saptandı (Sırasıyla ARP vs. HRP :yaş: 42.9±9.4 vs. 38.9±9.9, p=0.135; başlangıç yaşı: 26.4±10.7 vs. 27.5±8.9,p=0.150; hastalık süresi: 11.5±7.9 vs. 8.5±7.2, p=0.7). Çalışmaya alınanhastaların ortalama yaşı 48.7±9.7 olarak saptandı. Çalışma hastalarınınortalama hastalık süresi 9.9±7.5 olarak belirlendi. Tüm grupta BASRI lomberortalaması 5.9±2.7 olarak belirlendi. Tüm hasta grubunda, ilk vizit sonrasında5tedavi ilaçları çalışma protokolüne uygun halde reçete edildikten bir ay sonrayapılan hastalık aktivitesi değerlendirmesinde, BASDAI 1.ay=18.05±13.1,olarak saptandı. Çalışma tamamlandığında tüm grupta düşük hastalıkaktivitesi saptandı (BASDAI 6.ay =11.7±10.1). Tüm grupta anti-TNF tedaviendikasyonu altı hasta vardı (ARP Grubu = 3 vs HRP Grubu = 3 hasta,p=1.0) BASRI lomber skorlaması hafif olan grup ile ağır BASRI lombergrupları arasında herhangi bir tedavi değişikliği gerektiren (Salazopirin,Metotreksat, anti-TNF ajan) hasta sayıları açısından anlamlı bir fark olmadığısaptandı (ARP Grubu =18/28vs. HRP = 20/27 Grubu , p = 0.37) BASDAI 1.ay ile BASDAI 6.ay arasında tüm grupta hastalık aktivitesinde önemli azalmasaptanmasına rağmen, ARP grubundaki ağır hastalık aktivitesi (BASDAI >24)devam eden hasta sayısı ile HRP Grubundaki hasta sayıları, 1. aydan 6. ayakadar benzer olarak saptandı (BASDAI 1.ay ARP vs HRP Grubu = 8/29 vs.7/26, p=1.0; BASDAI 6.ay ARP vs HRP Grubu = 4/28 vs. 3/27, p=0.669).Tartışma ve sonuçlar:Çalışmamızda, demografik verileri, hastalık süresi benzer, eşit sayıda kadınve erkek AS hastası değerlendirilmiştir. Ağır ve hafif radyografik progresyonuolan hastaların karşılaştırılmasında, radyografik progresyonu hafif olangrupta da, ağır (hızlı) radyografik progresyonu olan grup kadar şiddetlihastalık aktivitesi saptanmıştır. Bulgularımız radyografik progresyonunhastalık aktivitesinden, hastalık süresinden ve cinsiyetten bağımsız geliştiğinive tedavi kararları alınırken radyografik progresyondan bağımsız olarakhastalık aktivitesinin değerlendirilmesi gerektiğini vurgulamaktadır.6Radyografik hasarın ortaya çıkmasında rol alan etkenlerindeğerlendirilmesine yönelik moleküler, genetik çalışmalar yol göstericiolacaktır.ANAHTAR SÖZCÜKLER: AS, BASDAI, BASRI
Özet (Çeviri)
Introduction :Ankylosing spondylitis (AS) is a systemic inflammatory disease affectingsacroiliac joints, spine, peripheral joints and the entheses. The BathAnkylosing Spondylitis Activity Index (BASDAI) is widely used for determiningdisease activity. This composite index consists of domains of fatigue, axialpain, peripheral pain, duration and extent of morning stiffness andenthesopathy, each asessed on a visual analogue scale (VAS = 0 to 10 cm).Similarly, the Bath Ankylosing Spondylitis Radiology Index (BASRI) is widelyused in determining the radiographic severity of Ankylosing spondylitis. Thisindex is based on scoring of cervical radiographs in lateral plane, scoring ofradiographs of lumber spine in anteroposterior (AP) and lateral planes andFerguson?s radiographs of sacroiliac joint and termed as ?BASRI lumbar?. Bythe addition of hip joint asessment in a similiar manner this complete index iscalled as ?BASRI Total? . Factors affecting radiographic progression of ASare defined previously. The relationship between disease activity asessed byBASDAI and radiographic progression determined by BASRI is not clearlydescribed in literature previously. The aim of this study is to follow disease8activity (BASDAI) long term on a regular basis and evaluate its relationshipwith radiographical severity.Materials and method:Ankylosing spondylitis patients followed by the Marmara UniversityRheumatology Department outpatient clinic fulling the modified New YorkCriteria were included to the study. History of medical treatment,demographic variables, disease history parameters associated with theseverity were recorded. Education for how to fill-in the prepared BASDAIforms correctly were given to all patients by Adil Niğdelioğlu, MD.For the evaluation of radiographic severity following radiographs were taken :a) Cervical spine graphy (lateral plane)b) Lomber spine graphy (Antero-posterior and lateral planes)c) Sacroiliac graphy (Ferguson Graphy)The evaluation of BASRI radiographic severity scores were done by PamirAtagündüz, MD who was totaly blinded for patient information, BASDAIscores and disease history. BASDAI scores were evaluated by AdilNiğdelioğlu, MD who was also totally blinded for the BASRI scores.To follow patients under equal medications patients were grouped into thefollowing therapy categories :9a) Diclofenac sodium 100 mg R tablets, 100 mg BIDb) Sulphasalazine EN 500mg tablets, 1000mg BIDc) Methotraxate 2.5mg tablets: 15mg per weekPatiens were asked to fill-in the BASDAI forms weekly and everytime whenthe severity of the illness got worse; and asked to admit to the researchcenter when arthritis, uveitis or enthesitis symptoms ocurred. For six months,at the end of each month the activity of the illnesses was asessed usingBASDAI forms filled-in by the study subjects.Following therapy changes were made according to detected disease activityat the end of each month:a) Diclofenac sodium only, Sulphasalazine 1000mg, BID was added.b) Diclofenac sodium, Sulphasalazine (ve methotraxate) group,treatment with biological agentsAnd these therapy changes were recorded.Determining the disease severity in patiensts with high and low radiographicdamage defined as ?need for change in therapy? was the primary endpoint ofthis present study. Subjects were defined as SEVERE RADIOGRAPHICPROGRESSION (SRP) and MILD RADIOGRAPHIC PROGRESSION BASRI(MRP) according to the cut-off point 6 which was formerly described in theliterature, previously (SRP: BASRI >6).10Following statistical methods were used in the analysis:a) Continuous variables with normal variation : t testb) Continuous variables with abnormal variation : Wilcoxon?s rank sumtestc) The evaluation of categorical parameters : ?2 testFindings :Sixty Ankylosing spondylitis patients were enroled to the study (F/M= 30/30).Equal number of patients were present in SRP and MRP (female vs maleSRP : 12/27 vs. 16/28, p=0.414). There was no statistically significantdifference between SRP and MRP groups in terms of age, age at diseaseonset and disease duration (SRP vs. MRP : Age: 42.9±9.4 vs. 38.99.9,p=0.135; AS starting age: 26.4±10.7 vs. 27.5±8.9, p=0.150; Diseaseduration: 11.5±7.9 vs. 8.5±7.2, p=0.7). Mean age of study patients was48.7±9.7 years. Mean disease duration was 9.9±7.5 yeras. In the wholegroup mean BASRI lumbar was detected as 5.9±2.7. At the first follow-upvisit the mean BASDAI score was 18.05±13.1. At the end of the study lowdisease activity was detected in the whole group (BASDAI at the 6th month=11.7±10.1). Six patients were prescribed an anti-TNF agent in the wholegroup (SRP Group = 3 vs MRP Group = 3 patients, p=1.0). No statistacallysignificant difference was detected according to the number of subjects whorequired any treatment changes (sulphasalazine, methotrexate and anti-TNF11agents) betweeen mild and severe BASRI lumbar score groups (SRP Group=18/28 vs. MRP = 20/27 Group, p = 0.37). Although there was aconsiderable decline in disease activity in the whole group at the end of thesixth month; the number of patients with persistent high disease activity(BASDAI >24) did not differ between the SRP and MRP groups as detectedat each follow-up visit througout the study period (BASDAI 1st month SRP vsMRP Group = 8/29 vs. 7/26, p=1.0; BASDAI 6th month SRP vs MRP Group =4/28 vs. 3/27, p=0.669).Discussion and results:In this study equal numbers of female and male AS patients, with similardemographical values, disease durations and ages were evaluated forpersistent disease activity and any need for treatment change with respect toradiographic damage determined by BASRI. Comparision of patients withsevere and mild radiographical progression for disease activity revealed nosignificant difference between groups. Our findings suggest that the rate ofradiographic progression may be indepent of disease activity, diseaseduration and gender and also may imply that radiographic progression shouldnot affect treatment decisions negatively. Molecular and genetic studies maybe of interest in unrevealing possible pathogenetic mechanisms leading toradiographic progession.KEYWORDS : AS, BASDAI, BASRI
Benzer Tezler
- Ankilozan spondilitli hastalarda sigara kullanımı ve radyografik progresyon arasındaki ilişkinin gözden geçirilmesi: Tek merkez deneyimi
In ankilozan spodilitis patients, relationship between smoking and radiographic damage; In a single center expreince
SERTAÇ ECEMİŞ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2016
Romatolojiİzmir Katip Çelebi Üniversitesiİç Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SERVET AKAR
- Ankilozan spondilit tanılı hastalarda obezite ve metabolik sendrom varlığının hastalık aktivitesi ve radyografik spinal hasar ile ilişkisi
Association of obesity and metabolic syndrome with disease activity and spinal radiographic damage among patients with ankylosing spondylitis
GİZEM BAŞAK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
Fiziksel Tıp ve RehabilitasyonAkdeniz ÜniversitesiFiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CAHİT KAÇAR
- Aksiyel spondiloartrit hastalarının tedavisinde biyolojik ajanların tiyol-disülfit düzeyine etkisi
The effect of biological agents on thiol-disulfide parameters in patients with axial spondylarthritis
SEMRA FIRAT
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
İç HastalıklarıAnkara Yıldırım Beyazıt Üniversitesiİç Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞÜKRAN ERTEN
- Ankilozan spondilit hastalarında MEFV (Mediterranean fever) gen mutasyonları sıklığının ve hastalık şiddeti üzerine etkisinin değerlendirilmesi
Başlık çevirisi yok
ASLI TUFAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2009
RomatolojiMarmara Üniversitesiİç Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. M. PAMİR ATAGÜNDÜZ
- Ankilozan spondilitli hastalarda klinik ve laboratuvar bulgularının radyolojik görüntüleme ile korelasyonu
Clinical and laboratory findings in patients wi̇th ankylosing spondylitis comparison wi̇th radiological imaging
İLYAS ERCAN OKATAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2014
RomatolojiKaradeniz Teknik Üniversitesiİç Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. REFİK ALİ SARI