Geri Dön

Anadolu'da Artemis Kültü

The Cults of Artemis in Asia Minor

PDF İndir

  1. Tez No: 250306
  2. Yazar: YUSUF ALBAYRAK
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. SEYHAN DORUK
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Arkeoloji, Archeology
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2008
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ankara Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Arkeoloji Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Klasik Arkeoloji Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 272

Özet

İnsanlığın var olduğu günden itibaren görülen din, uygarlık ve kültür tarihinin önemli bir boyutunu oluşturmuştur. Gerek Yunanistan'da gerekse Anadolu'daki bütün antik kentlerde dinin yapısal özelliği, kült aracılığı ile kendini göstermiştir. Anadolu'da Artemis Kültü? başlıklı çalışmamda, tanrıçanın Anadolu'daki tapınım alanları belirlenmiş ve Karia, İonia, Lydia, Lykia, Pisidia ve Pamphylia bölgelerinde oldukça yaygın bir tapınım alanına sahip olduğu saptanmıştır.Anadolu'da Artemis kültünün kökenini, Ana tanrıça kavramı çerçevesinde Neolitik döneme götürmek yerinde olacaktır. Asya ve Avrupa arasında bir köprü konumunda olan Anadolu, insanlar tarafından Ana Tanrıça kültünün en yaygın ve köklü olarak kutsandığı coğrafi bir kıta olarak karşımıza çıkmaktadır. Yunan dininde önemli bir tanrısal güç olarak karşımıza çıkan Artemis'in bütün doğanın egemeni ve bereketi temsil etmesi nitelikleri, Anadolu'daki tanrıçaya uymakta ve onunla eş anlam kazanmaktadır. Güçlü Ana Artemis özelliği ile daha eski ve daha ilkel Kybele ile yapısı aynıdır. Artemis Anadolu'da Ana Tanrıça ile bir tutulmuş ve Ana Tanrıça olarak tapınılmıştır. Artemis olgun bir kadın görüntüsüyle, bereketi temsil eden memeleri ve iki yanında aslanlarıyla her zaman Anadoluludur.Anadolu'da Artemis kültü ile ilgili verilerde, İ. Ö. 4. yüzyıldan sonra yoğun bir artış görülür ve bu yoğunluk Roma Çağı boyunca devam eder.Karia'da hemen hemen bütün kentlerde arkeolojik verilere dayanılarak tespit edilebilen Artemis kültü, bölgenin dinsel hayatında önemli bir yere sahip olduğunu göstermektedir. Kaunos'ta, Apollon Kutsal Alanı içinde kalan Artemis Kayalığı olarak adlandırılan alan, oldukça dikkat çekicidir. Ana kayanın hemen her noktada düzeltilmiş olmasına karşın, temenos duvarları arasında kalan bölümün işlenmeden bırakılması Anadolu'nun en eski tanrıçası Kybele'den beri devam eden bir geleneği yansıtmaktadır.Artemis İonia'da, Ephesos kentindeki dünyanın yedinci harikası sayılan tapınağı ve Artemis Ephesia kültü ile ön plana çıkar. ?En büyük tanrıça Artemis?, ?Ephesos'un hakimi? gibi ünvanlar alan Artemis Ephesia, Ana Tanrıça Kybele ile özdeşleşir.Artemis Pamphylia'da Perge şehrinin tanrıçası olarak Artemis Pergaia olarak karşımıza çıkar. Artemis, Perge'nin hakimesi anlamına gelen Vanassa Preiia ünvanını taşımaktadır. Anassa kelimesi, Kybele'nin ve Ephesos Artemis'inin bir ünvanı olarak da karşımıza çıkmaktadır.Lykia'da Artemis, birbirinden ayrılmadan Leto ve çocukları olarak bilinen kutsal üçlü içerisindeki konumu ile öne çıkmaktadır.Pisidia'da Termessos kentinde Artemis'e, Artemis Philoparthenos, Artemis Tauropolos, Artemis Potnia Theron, Artemis Küre (Kore), Artemis Agrotera, Artemis Kelbessis (Kelbessos Artemis'i), Artemis Aspalos ve Artemis Akrea (Akraia) gibi çeşitli sıfatlarla tapınılmıştır.Geyik ve köpek Artemis'in vazgeçilmez iki hayvanıdır. Bunun yanısıra Aslan, Yılan ve Balık'da Artemis'in kutsal hayvanlarındandır. Perge'de bulunan bir Artemis kabartmasında, tanrıçanın boynundaki kolyenin ucuna asılan istiritye de tanrıçanın atribütlerindendir.Artemis'in gök ile olan ilişkisini gösteren hilal ve yıldız, avcı özelliğini gösteren yay ve sadak, onun vazgeçilmez sembollerindendir.Artemis, taşıdığı özelliklerden dolayı diğer pek çok tanrı ile özdeşleştirilen, pek çok epitetle onurlandırılan, Anadolu'da yoğun bir şekilde tapınım görmüş bir tanrıçadır.

Özet (Çeviri)

This religion which had occured since the beginning of mankind constituted an important extent in civilisation and culture of history. In all ancient cities both in ancient Greece and Asia Minor, the constitutional nature of the religion arises by means of cults. In my study which has the heading `Cult of Artemis in Anatolia? it is stated where the Goddess was worshipped, and it has beeen established that in the provinces of Karia, İonia, Lydia, Lykia, Pisidia and Pamphyliathe goddess had a widespread domain of worship.It can be said that the origin of Artemis cult in Asia Minor dates back to Neolithic times when you consider the concept of Mother Goddess. Asia Minor, which has a position of a bridge between Asia and Europa stands out as a place where the cult of the Mother Goddess was widespread among people and was essentially sanctified by people who lived there. Artemis, who, stands out as a prominent anad divine power in Greek religion, conforms to and identical to the Goddess in Asia Minor in terms of her characteristics which stand for the domination of whole nature and fertility. The nature of the characteristics of powerful Mother Artemis and the nature of the characteristics of Cybele, which is older and more primitive, are identical. There is no doubt that in Asia Minor Artemis replaced the Mother Goddess of Anatolia, and was worshipped As the Mother Goddess. Artemis has always been Anatolian due to her image of a mature woman and with her breasts, which symbolise fertility, with her lions on her both sides, as well.Historical data on Artemis Cult in Anatolia shows an immense buildup after 4. B. C. in a trend that persists throughout the Roman Era.The Artemis Cult distinguishable by archeological data in almost all ancient cities of Caria exhibits a significant role in religious life of the region. The so called ?Artemis Rock?, which falls within the boundaries of the Sanctum to Apollo in Kaunos, is a site of high worth to note. The totally untreated segment between the antic walls of Temenos despite all-round traces of scarves and touchups on the main rock above which the latter rise is but a reflection of a long lasting culture and tradition that has its roots back to Cybele, the oldest goddess of Anatolia.Artemis comes to the forefront with her cult in the Ephesian Homestead, along with her temple, which is considered as the seventh wonder of the world, in the ancient City of Ephesus, Ionia. The Ephesian Artemis worshipped and referred to as ?The Great Artemis of Ephesians? or ?Lady of Ephesus? etc. had been almost an identical match of Cybele, the Mother Goddess of Earth, to Ephesian people.Moving a step further, Artemis recurs her divine presence in the city of Perga, Pamphylia, but this time known as Artemis Pergaia, or Artemis of Perga, in English. She is the beholder of Roman title ?Vanessa Preiia?, which may somewhat be translated into English as ?Artemis, the Prioress of Perga?. The term ?Vanessa? appears to be a forename or title befitted to Cybele and Ephesian Artemis, by their faithful believers.We then wit Artemis in her unique position among the Holy Three known as Leto and her children without any noticeable distinction in phrasal reference, in Lycia.Testimonials of historical word reference put up on scripture invariably prove that Artemis has also been a Goddess of City Termessos of Pysidia, but worshipped or respected under a variety of different names, such as Artemis Philoparthenos, Artemis Tauropolos and Artemis Potnia Theron, Artemis Kyre (Korea) and Artemis Agrotera, Artemis Kelbessis (The Artemis of Kelbessos), Artemis Aspalos and Artemis Akraia.As a huntress, deers and dogs are the two animal species that are essential to Artemis. Lion, Terpent and Fish on the other hand, are her consecrated pets. Artemis is known to be fond of oysters among aquatic creation, with particular reference to the figurine attached to her necklace she wears in one of her sculptures located in the ancient city of Perga (now Perge).The moon and stars also symbolize Artemis, for they resemble her divine relations with the celestial realms. Bow and quiver are the two tools she is remembered with, as a consistent show of her mastery in the art of hunting.Artemis, who was believed to be identical to many other deities because of her nature was a deitiy who was honoured with different epithets and widespreadly worshipped in Asia Minor.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    560432

    Anadolu'da Artemis kültü ve seramik sanatına yansıması

    Artemis cult at Anatolia and reflection to the ceramic art

    GÜLŞAH AKSOY

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Güzel SanatlarÇanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi

    Seramik Ana Sanat Dalı

    DOÇ. DR. MEHMET FATİH KARAGÜL

  2. Tez No

    481952

    The cult of Artemis at Klaros in relation with the worship of the goddess in western Anatolia and Greece

    Klaros'da Artemis kültü ve bu kültün tanrıçanın batı Anadolu ve Yunanistan'daki tapınımıyla ilişkisi

    GÜLŞAH GÜNATA

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2017

    ArkeolojiKoç Üniversitesi

    Arkeoloji ve Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. CAROLYN CHABOT ASLAN

  3. Tez No

    72693

    Artemis kültü ve tapınakları

    The Temples and cult of Artemis

    ERTAN KÜÇÜKEFE

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1998

    ArkeolojiAtatürk Üniversitesi

    Arkeoloji ve Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. CEVAT BAŞARAN

  4. Tez No

    649233

    Kibele'den Meryem Ana'ya Efes'te Ana Tanrıça Kültü

    The Mother Goddess Cult in Ephesus from Cybele to Virgin Mary

    HAKAN GÜNDÜZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    TurizmEge Üniversitesi

    Turizm Rehberliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. SERAP ÖZDÖL KUTLU

  5. Tez No

    593293

    Anadolu'da su kültü ve Letoon kutsal alanı

    Water cult in Anatolia and the sanctuary of Letoon

    TUĞÇE KOCAEL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    ArkeolojiAnkara Hacı Bayram Veli Üniversitesi

    Arkeoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AYŞE EMEL ERTEN

Geri Dön