Geri Dön

Çevretepe (Ceyhan Adana) Manganez yataklarının metalojenik incelenmesi

Başlık çevirisi mevcut değil.

  1. Tez No: 25252
  2. Yazar: MURAT ERDEMOĞLU
  3. Danışmanlar: PROF. DR. SERVET YAMAN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Jeoloji Mühendisliği, Geological Engineering
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 1992
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Çukurova Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 127

Özet

99 ÖZET Manganca yataklarına sahip çalışma alanı Adana- Ceyhan'ın 15 km güneyinde Cevretepe Köyü ile Narlıören Köyü arasında ve yaklaşık 70 kra2 lik alanıyla Mersin 035-bl paftasında yeralmaktadir.Genelde engebeli bir topografyaya sahip bölgede en yüksek tepe 267 m ile Dumandede Tependir. incelemeler Baha, laboratuvar ve büro çalışmaları şeklinde yürütülmüştür. Saha çalışmalarında jeolojik harita- lama ile cevher ve yankayaç örneklemesi yapılmıştır. Laboratuvar çalışmalarında cevher mikroskobu, polariaon mikroskop, X-ışınları difraktometresi ve iki farklı model alevli atomik absorpsiyon spektrometresi kullanılarak cevher ve yankayaçlarin fiziksel ve kimyasal nitelikleri incelenmiştir. Büro çalışmaları kaynakların derlenmesi; göalem-bulguların harita ve ilgili şemalara aktarılması ve teain yazılması şeklinde yürütülmüştür. Cevretepe manganez yataklarını içerisinde bulunduran Misis Karınaşığ ı-isalı Formasyonu'nün litolojisi başlıca, vol- kano-eedimanter birim ve kireçtaşı olistolitleri tarafından oluşturulmaktadır. Narlık Serisi bazaltları olarak adlandırı¬ lan volkano-sedimanter birimde dört tip volkanojenik kayaç grubu gözlenmektedir: a) yastık breşler, b) hiyaloklastit içeren tabakalı yastık lavlar, c) tüf ve ince volkanojenik yıkıntı akıntıları, d) biraz masif ve yastık megaklastları içeren çok geniş alanlara yayılmış kaotik taşınmış hiyalo- klastitler. Birimde matriks tamamıyla hiyaloklastittir. Bu nitelikleriyle sahada hakim kayaç spilittir. Jeokimyasal yorumlama parametrelerine göre Narlık Serisi bazaltları özgün biçimde bir yay gerisi havzada gelişmişler ve bu sıfatla Tetis ofiyolitlerinin Kretase grubu“supra-subduction”kuşağının temsilcileridir. Volkano-sedimanter birim içerisinde, ayrıca, ara- katkılı olarak çeşitli seviyelerde kireçtaşı mercek ya da damarları ile volkanojenik kumtaşı da bulunmaktadır.100 inceleme alanındaki kireçtaşı ollstolltleri ise yerçekimi kaymalarıyla yakın Toros platformundan volkano-sedi- manter birim içerisine hışla düşmüş çok büyük bloklardır. Tabakalar halindeki cevherleşmelerin tamamına yakını spilitlerle çevrilidir. Toprağımsı siyah ve kahverengi renk- deki cevherin yatak uzunluğu 3-200 m; kalınlığı 0.5-3 m dir. Derinlik tespit edilmemiştir. üç adet cevher örneğinin X-ışınları kırınım verileri değerlendirilerek aşağıdaki cevher mineralleri saptanmıştır: En yaygın mineral hematittir. Manyetit, maghemit, kuprospinel gibi başka demir mineralleri de bulunmaktadır. Biksbiyit, partritgeit, hausmanit, manganit, jakopsit, krednerit, franklinit ve nadir olarak pirolusit işe başlıca manganez mineralleridir. Bu demir ve manganez minerallerinde başka, ayrıca, pirit, trevorit, galenit, Co Mn spinel, magnesi- ferrit, lityoforit, szomolnokit de bulunmaktadır. Gang mine¬ rali olarak da diopsit, kalsit, bassanit, minessotait, periklas, brusit ve galeit vardır. Cevherde ortalama, % 14.81 Mn, % 27.48 Fe, % 14.92 SiOs, % 0.180 Al, 647 ppm Ni, 1003 Co, 1355 ppm Cu, % 0.03 Zn tenoru s.aptanm iş t ir, Cevherin kökenini saptamak ve yataklanmasını açık¬ lamak amacıyla jeolojik, parajenetik ve jeokimyasal yakla¬ şımlar yapılmıştır. Jeolojik yaklaşımda, çalışma alanının yapısal ve tektonik nitelikleri incelenerek küresel tektonik içerisindeki yeri belirlenmiştir. Parajenetik yaklaşımda yataklardaki mineraloji detaylı biçimde tartışılmıştır. Yüksek sıcaklık mineralleri olan parajenez minerallerinin oluşumu için başka yazarlar tarafından açıklanmış düşük dereceli metamorfizm» (zeolit fasiyesi) tek başına yeterli değildir. Oluşumdaki ana etken ortamın özellikle Eh-pH gibi fiaikokimyasal koşullarıdır. Jeokimyasal yaklaşımda, cevher kimyası çeşitli manganez yataklarının dağılım alanlarını gösteren üçlü diyagramalar kullanılarak tartışılmıştır. Bu kimyasal yorumlama parametrelerine göre cevher halmirolisis kaynaklıdır ve halmirolitik bir oluşumdur.101 Sonuçta, Çevretepe manganez yatakları için bir volkanojenik yataklanma modeli irdelenmiştir. Bu modele göre, isalı Formasyonu oluşumuyla eş samanlı olarak deniz tabanına püsküren sıcak hiyaloklastitlerle soğuk deniz suyu arasında ı kimyasal etkileşimler meydana gelmiştir. Bu tepkimeler sonunda Fe, Mn oksit ve/veya hidroksitleri ile SiOz açığa çıkmıştır. Bu bileşenlerin çoğu am örf ya da amorfa yakın koloitler oluşturmuş ya da taban akıntılarıyla çalkalanmak üzere çözeltide kalmıştır. Bu koloitler uşak mesafelere taşınmışlar; birbirleriyle karışmış ve deniz suyundan Cu, Co, Ni ve Al gibi iz metalleri yüzesoğururken eşbileşimli hale gelmişlerdir. Sonuçta, başlıca oksijen bulunabilirliğine bağlı olarak, sığ kesimlerde manganez yataklarını oluşturmak üzere topaklanmış ve çökelmişlerdir. Parajenea minerallerine göre ortam pH inin 8 den düşük olmaması gerekmektedir. Bu metalojenisiyle Çevretepe manganez yatakları halmirolitik tip yataklar olarak sınıflandırılmıştır.

Özet (Çeviri)

102 SÜMMARY The study area including manganese deposits is placed between Çevretepe and Narlıören Villages, in the 15th km at the south of Ceyhan-Adana, and located on the base map of Mersin 035-bl with a scale of 1:25.000. it has a hilly topography mainly with a 267 m of Dumandede Hill. Investigations have been caried out at three steps consisting of field works, laboratory works and offiçe works. in the field works, geological mapping and sarapling have been done. in the laboratory works, physical and chemical characteriBtics of öre and rocks have been investigated by using euch intruraents as öre raicroscope, polarising mlcroseope, X-ray diffractometer and two different models of flarae AAS. The offiçe works have been maintained by collection of references ; quotation of obsevations to maps and diagraıns concerned and writing up the final report. Lithology of the isalı Forınation of Hiocene Hisis Melange containing manganese deposits is made up of volcano- sedimentary unit and limestone blocks. There are four types of volcanogenic rock groups in the volcano-sedimentary unit named as Narlık Sequence: a) pillow breccia, b) bedded sequence of pillow lavaş an minör associated hyaloclastltes, c) tuffs and thin volcanogenic debris flows, and d) a large tract of chaotic reworked hyaloclastitee cantaining numerous basaltic cobbles and a few massive and pillowed lava megaclasts. The reworked hyaloclastites are mainly debris flows and form the matrix of sequence at this locality. As a result, spilites are the main rock type of the volcano- sedimentary unit. Based on chemical discrimination parameters, basalts (and associated hyaloclastites) were originally developed in a back-arc basin and as such representative of supra-subduction aone of Tethyan ophiolites. There are, also, lenses ör veins of limestone interbedded with different levels of spilites, and volcanogenic sandstone in volcano-sedimentary unit.103 in the study area, it is accepted that, exotic limestone blocks have been slumped into the basin froın the adjacent Taurus platform, during the settlement of the isalı Formation. Zones of manganese öre are generally covered with spilites. They are earthy black-brownish and have a 3-200 m of length and 0.5-3 m of thickness. Depth of deposits,have not been measured. Paragenesis of öre have been determined by means of X-ray diffraction data of three different types of öre. Main öre minerale are made up of iron oxides, such as hematite and magnetite; irıtermediate oxides of manganese, such as bixbyite, jacobsite, hausmannite, partridgeite, manganite, crednerite and franklinite, and sesquioxide of that, such as pyrolusite. There are rarely such minerale as pyrite, trevorite, galenite, Co-Mn spinel, magnessiferrite, lithioforrite and szomolnocite. Diopsite, calcite, bassanite, minneeeotaite, moissanite, periclas, brucit and galeite are found as gangue minerals of öre. Çevretepe manganese deposits have an average grade of 14.81 % of Mn, 27.48 % of Fe, 14.92 % of SiOz, 0.180 % of Al, 647 ppm of Ni, 1003 ppm of Co, 1355 ppm of Cu, and 0.03 % of Zn. in the light of these data, geological, paragenetical, and geochemical approaches have been done to determine the origin and to explain the deposition of öre. in geological approach, structural and tectonical characteristics of the study area have been investigated. in paragenetical approach, mineralogy of deposits have been discussed in detail. Main öre minerals had been formed by the physico-chemical conditions of the environment such as Eh-pH, rather than the metamorphism. in geochemical approach, chemistry of öre have been discriminated by using some ternary diagrams showing fields of deposits of hydrothermal, hydrogenetic, halmyrolitic, nodules and metalliferous sediraents. Based on these chemical discriroinations parameters, öre has an origin of halmyrolysis and is a104 deposit of halmyrolitic type. AB a result, a volcanogenic depositional model have been studied för the Çevretepe manganeee deposits. Accordind to this model Fe, Mrı oxides and/or hydroxides were releaeed by chemical interactions between höt hyaloclastites erupted and cool sea water at lower temperatures, duriııg deep marine volcanism, in the back-arc basin. The majority of these constltuents may formed amorphous, ör nearly amorphous, colloids ör remained in solutlon to be agitated by bottom currente, These colloids could be transported large distancee, mixed with each other and concequently homogeniaed while they were adsorbing trace metals of sea water, such as Cu, Ni, Co, Al. They floeculated and eventually precipitated to form manganese depoeits in shallow regions of the basin, depending mainly on oxygen fugacity. pH of the deposition environment was probably higher than 8. With this metallogeny, Çevretepe manganese deposits are classified as halmyrolitic type.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    633108

    Ceyhan'daki Arnavutlar: Din, kimlik ve bütünleşme

    Albanians in Ceyhan: Religion, identity and integration

    FARUK FINDIK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    DinÇukurova Üniversitesi

    Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ABDULLAH ÖZBOLAT

  2. Tez No

    74117

    Değişen dünya düzeni ile yeniden şekillenen Türk dış politikasında Hazar petrollerinin rolü

    The Role of Caspian oil on Turkish foreign policy in conjuchtion with changing world order

    BUKET ÖNAL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1998

    Siyasal BilimlerMarmara Üniversitesi

    Siyasi Tarih ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. FERİT HAKAN BAYKAL

  3. Tez No

    215964

    Bazı melez mısır çeşit ve genotiplerinin değişik ekim bölgelerindeki adaptasyon ve uyum yeteneklerinin belirlenmesi üzerine araştırmalar

    Researches for identifying adaptation and consistency capabilities of some maize varieties and genotypes in different planting regions

    İLKER ÖZMEN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2008

    ZiraatEge Üniversitesi

    Ziraat Bölümü

    PROF. DR. ÖNDER ÇAYLAK

  4. Tez No

    82175

    Turkish-Russian relations in historical perspective and in new security environment: An approach referenced to NATO entargement

    Başlık çevirisi yok

    İHSAN BAKAR

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    1999

    Uluslararası İlişkilerMarmara Üniversitesi

    Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. CENGİZ OKMAN

  5. Tez No

    334497

    Tarihi çevre yenileme çalışmalarının kentsel peyzaj planlama açısından irdelenmesi: Edirne örneği

    Renovation work of historical environment in terms of urban landscape planning: An example Edirne

    DİLEM CEYLAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    Peyzaj MimarlığıNamık Kemal Üniversitesi

    Peyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ASLI B. KORKUT

Geri Dön