Geri Dön

Güneydoğu Anadolu bölgesi topraklarının karbon stokları ve dengesi

Carbon balance and stocks in soils of Southeastern Turkey

PDF İndir

  1. Tez No: 260026
  2. Yazar: ERDAL SAKİN
  3. Danışmanlar: PROF. DR. AHMET RUHİ MERMUT
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Ziraat, Agriculture
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2010
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Harran Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Toprak Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 245

Özet

Küresel karbon stokları ve döngüsü bugün insanlığın üzerinde durduğu çok önemli konulardan birisi olmuştur. Bu çalışma GAP bölgesi topraklarında organik ve ikincil inorganik karbon stokları, birikme hızları ile dengelerini belirlemek amacıyla yapılmıştır. GAP'ta, 120 cm derinliğe kadar, toplam 0.73 Pg karbon stoku hesaplanmıştır ve bu beklenenden fazladır. Bölge topraklarında organik karbon stoklarının, yağış miktarının azalmasıyla birlikte, kuzeyden güneye doğru giderek azaldığı saptanmıştır.Toprakların organik madde biriktirme hızları, 120 cm kalınlık göz önüne alındığında, sırasıyla Kireçsiz Kahverengi Orman topraklarında 4.39, Kestanerengi topraklarda 3.10, Kahverengi Orman topraklarında 2.95, Bazaltik topraklarda 2.66, Vertisollerde 1.88, Kahverengi topraklarda 1.87, Kırmızı Akdeniz topraklarda 1.84, , Kırmızımsı Kahverengi topraklarda 1.72, Koluviyal topraklarda 1.72, Aluviyal topraklarda 1.46, ve Kireçsiz Kahverengi topraklarda ise 1.35 g C m-2 yıl-1 bulunmuştur. İncelenen bir organik toprak profilinde ise birikme hızı 18.44 g C m-2 yıl-1 dır. Bu verilere göre, organik topraklar hariç, en hızlı organik madde biriktiren topraklar ormanlık alanlarda bulunmaktadır. Eğimin fazlalığına rağmen değerin yüksek çıkması çoğunlukla yağışın fazlalığından kaynaklanmaktadır.Toprakların, 120 cm derinlik bazında, organik karbon oranları: Kireçsiz Kahverengi Orman toprakları 18.45, Kestane rengi toprakları 13.01, Kahverengi Orman toprakları 12.39, Bazaltik topraklar 11.18, Vertisoller 7.88, Kahverengi toprakları 7.86, Kırmızı Akdeniz toprakları 7.72, Koluviyal topraklar 7.23, Kırmızı Kahverengi topraklar 7.22, Aluviyal topraklar 6.15, Kireçsiz Kahverengi topraklar 5.65 kg C m-2 dır. İncelenen organik bir toprakta ise 77.45 kg C m-2 bulunmuştur. Bölgede pedojenik karbonat miktarları 9.53 ? 10.80 kg m-2 arasında değişmektedir. Pedojenik karbon birikim hızları ise 2.27?2.57 g C m-2 yıl-1 arasında değişmektedir ve bu değerler beklenenin üstüde görülmektedir.Tarım organik karbon stoklarının yaklaşık olarak %58'inin kaybolmasına neden olmuştur. Buna aşırı sürüm, hasat sonrası atıkların hayvan yemi için toplatılması veya yakılmasının neden olduğu sanılmaktadır. Bu duruma göre bölgenin orijinal toplam karbon miktarı 1.50 Pg olarak hesap edilmiştir. Bu sayı ekim yapılan topraklarında organik karbon depolama kapasitelerinin yüksek olduğunu da göstermektedir. Toprakların killi ve kireçli olması kayıpların daha da yüksek olmasını önlemektedir. Ayrıca çalışma alanında bulunan ovalarda toprak kalınlığının fazla olması TOK stoklarının, kurak iklime rağmen, bir ölçüde beklenenden fazla olmasına neden olmaktadır.

Özet (Çeviri)

Global carbon stocks and balances have become internationally very important topics in recent years. Objective of this research was to establish the organic and pedogenic carbon stocks and their rate of accumulation in the Southeast region of Turkey. This region occupies about 7 579 805,2 ha area and has about 0.73 Pg organic carbon stock, which is more than expected. The amount of organic carbon stocks depend mainly on the amount of precipitation and elevation. It decreases from north to south with both the decrease of elevation and precipitation.The rate of organic carbon accumulation in the 120 cm thick soil layer of the major soils of the region from high to low are: Noncalcic Brown Forest soils 4.39, Chestnut soils 3.10, Brown Forest soils 2.95, Bazaltic soils 2.66, Vertisols 1.88, Brown soils 1.87, Red Mediterranean soils 1.84, Reddish Brown soils 1.72, Colluvial soils 1.72, Alluvial soils 1.46 and Non-calcic Brown soils 1.35 g C m-2 yr-1. In an organic soil profile it was 18.44 g C m-2 yr-1. Excluding the organic soil, high amount of organic carbon accumulation rates was found in forested region. Despite the high slope angle, the accumulation rate was closely related to high precipitation in the area studied.The storage of organic carbon in the 120 cm thick soil layer of the major soils of the region from high to low are: Noncalcic Brown Forest soils 18.45, Chestnut soils 13.01, Brown Forest soils 12.39, Bazaltic soils 11.18, Vertisols 7.88, Brown soils 7.86, Red Mediterranean soils 7.72, Colluvial soils 7.23, Reddish Brown soils 7.22, Alluvial soils 6.15, and Non-calcic Brown soils 5.65 kg C m-2. The only organic soil studied had 77.45 kg C m-2. The amounts of pedogenic carbonates changed between 9.53 and 10.80 kg C m-2. The rates of pedogenic carbon accumulation were between 2.27 and 2.57 g C m-2 yr-1, which is somewhat higher then expected.Cultivation has caused about 58% losses of organic carbon from the soil. This is likely due to intensive cultivation, burning of the residue or removal to feed animals. Based on the losses, we have recalculated the original amount of organic carbon in the soil as 1.50 Pg. This shows the high potential of the soil for carbon sequestration in cultivated soils. High contents of clay and carbonates likely reduce the rate of oxidation and therefore, increase the rate of organic matter accumulation. Soil thickness in the plains is also unexpectedly high, supporting the view that the sols are constantly rejuvenated by the soil material brought from higher elevations.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    719274

    Farklı materyaller ile zenginleştirilen tavuk gübresi ve tarımsal atıklardan elde edilen kompostun toprak kalitesi ve mısır (Zea Mays L.) bitkisinin gelişimi üzerine etkilerinin belirlenmesi

    Determining the effects of compost obtained from agricultural waste and chicken manure enriched with different materials on soil quality and development of corn (Zea Mays L.) plant

    OSMAN MÜCEVHER

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Çevre MühendisliğiKonya Teknik Üniversitesi

    Çevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ŞÜKRÜ DURSUN

  2. Tez No

    313093

    Güneydoğu Anadolu Projesi'nin (GAP'ın) çevresl etkileri ve çevre bilinci: Şanlıurfa ili Çamlıdere köyü örneği

    The environmental impacts of Southeast Anatolian Project and environmental consciousness: The case of Şanlıurfa province Çamlıdere village

    MUSTAFA DOĞANOĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2010

    Kamu YönetimiAnkara Üniversitesi

    Sosyal Çevre Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. EROL DEMİR

  3. Tez No

    727692

    Gaziantep Platosunun agroekolojik kuşakları

    Agroecological zones of the Gaziantep Plateau

    TUBA ŞERİFOĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    CoğrafyaBursa Uludağ Üniversitesi

    Coğrafya Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ALİ YİĞİT

  4. Tez No

    572247

    Siirt ili Kurtalan ilçesi Gözpınar Köyü taban merasının vejetasyon ve toprak özelliklerinin belirlenmesi

    Determination of vegetation and soil properties of the floodplain rangeland in Gözpinar village of Kurtalan district of Siirt province

    ERCAN DEMİRHAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    ZiraatSiirt Üniversitesi

    Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET ARİF ÖZYAZICI

  5. Tez No

    860965

    Geçici koruma statüsündeki Suriyelilerin gıda tüketim harcama yapıları: Hatay örneği

    Food Consumption Expenditure Patterns of Syrian Refugees under Temporary Protection Status: A Case Study of Hatay

    DİLAN DAMLA YAĞIZEL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    EkonomiSüleyman Demirel Üniversitesi

    İktisat Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ ONUR DEMİREL

Geri Dön