Klasik Devir Osmanlı camilerinde minarenin konumu: 1500 - 1600 arası örneklerde Bayezit Camii'nden Sultanahmet'e kadar
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 26186
- Danışmanlar: PROF. DR. SELÇUK MÜLAYİM
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sanat Tarihi, Art History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1993
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İslam Medeniyeti ve Sosyal Bilimler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 421
Özet
Camilerin dışında ince bir kule şeklinde yük¬ selen taş, tuğla ve ahşaptan yapılan minarelerin ilki, in.s. 673*te Muaviye zamanında, mısır Valisi Müslime tarafından Amr Camii'nde inşa ettirilmiştir, özellikle m.s. 1000 yıl¬ larından itibaren islam ülkelerinde düzenli olarak inşa edilen minareler, camiden başka türbe, hangâh ve medreselere de eklenmiş, değişik bölgelerde, şekil, fdrm ve tezyinat bakımından yerel varyasyonlar göstermiştir. İslâm ülkeleri minarelerini, Doğu ve Batı is¬ lâm minareleri olarak incelemek mümkündür. Bu minareler için¬ de önemli bir yeri olan anıtsal Türk minarelerinin inşa edili şi, Karahanlıların 926'da îslâmiyeti kabulü ile başlamıştır, Karahanlılar, Gazneliler ve Hindistan'da Delhi'deki Kutub PBLnar'da görüldüğü gibi Türkler, çeşitli minare şekillerini denedikten sonra, Selçuklular iran'da ince, uzun ve silin- dirik minareleriyle kendilerine en uygun şekli bulmuşlardır. Yukarıya doğru hafifçe incelen silindirik gövdeli Büyük Selçuklu minareleri, nadiren çokgen gövdeli olarak ta yapılan kaideleriyle tabana bağlanmışlardır. Selçukluların İran'da yaptıkları bu minarelerin Anadolu'dakilerden dekor ve form açısından oldukça farklı olduğu dikkati çekmektedir. Anadolu'da inşa edilen minarelerin sayı ve konumları değişebildiği gibi.çeşitli türde yapılara da inşa edildiği görülmektedir. Selçukluların ilk defa l?, yüzyılda portal üzerine çift minare yerleştirme uygulamasının başlattıkları görülmektedir ki Sivas Gök Medrese ve Çifte Minareli AdreseI ' 327 bunun en güzel örnekleridir. Ancak bu minarelerin Osmanlı döneminde medreseden ayrılarak cami.ile mimarî bir bütünlük içinde ele alındığı görülmektedir, Osmanlı minarelerinde Selçukluların kullandığı tuğla malzeme terkedilerek, yerini taşa bırakmıştır. Böylece incelen minareler, aynı zamanda daha sade bir görünüme kavuşmuştur. Klâsik Osmanlı dönemi öncesi ait oldukları medrese, mescit ve türbeyle planlanan minareler, yapıyla bağlantılarında değişik konumlar göstermişlerdir. Minareler uzun yıllar çok değişik yerlere, ya yapının hemen bitişiğine, ya yapının duvarına, ya da yapıdan biraz uzağa kaidesiyle yerleştirilmişlerdir, ^amanla minare abidevî önemini yavaş yavaş kaybederek, caminin tamamlayıcı bir elemanı olarak önem kazanmıştır. Erken Osmanlı Dönemi'nden itibaren camilerin sağ ve sol köşelerine yerleştirilen minareler, Klâsik Osmanlı Dönemi'nde ise kesin bir konuma kavuşmuştur. Minare gövdeleri incelmiş, minarelerin sayıları da değişik liğe uğramıştır. Osmanlı döneminde Sultan camilerinde kural olarak cami kütlesi ile avlunun birleştiği köşelerde sağ ve solda iki adet olarak yapılmaya başlanmıştır. Diğer camilerde ise cami ile avlunun birleştiği giriş cephesinin solunda inşa edilen bazı örneklerin dışında genellikle sağda yer almışlardır. Bazı selâtin camilerde sayıları ikiden fazla da olabilen minareler (Sultanahmet, Selimi ye, Süleymaniye), istisnai olarak birkaç camide giriş cephesinin tam ortasına ( Kasımpaşa Piyale -faşa Camii),528 ya da camiden ayrı olarak yerleştirilebilmişlerdir.(Âzap- kapı Sokullu Camii). Klâsik Osmanlı döneminde konumlan kesinleşen minareler aynı zamanda gerek kütle kompozisyonu ve plan şeması, gerekse dekorasyon bakımından en endamlı ve mevzun şekline kavuşmuşlardır.
Özet (Çeviri)
Özet çevirisi mevcut değil.
Benzer Tezler
- Analysis and site planning proposals for Kemeraltı mosques of historical valve
Başlık çevirisi yok
SEVİL TOLAY
- XVIII.yüzyıl ve XIX yüzyıl İstanbul camilerinde antik öğeler
Antique elements of 18 th and 19 th century in İstanbul mosques
M.ECE IŞIK(ÇALDIRAN)
- Klasik dönem İstanbul camilerinde müezzin mahfilleri
The muezzin loges in the classsical period mosques in İstanbul
ELİF İNANÇ KAVAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Sanat TarihiMarmara Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AZİZ DOĞANAY
- İstanbul'da 19. yüzyıl Abdülmecid camileri
The 19th century Abdülmecid mosques in İstanbul
GÖZDE ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2000
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF.DR. SEMRA ÖGEL
