Yönetici İşlevlere Yönelik Davranış Değerlendirme Envanterinin (YİYDDE) Türkçe çevirisi, güvenilirlik ve geçerlilik çalışması
Turkish translation, reliability and validity Studies of Behavior Rating Inventory Of Executive Function (BRIEF)
- Tez No: 262554
- Danışmanlar: PROF. DR. ÖGET ÖKTEM TANÖR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2010
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Bölümü
- Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 122
Özet
Bu çalışmanın amacı, yönetici işlevleri davranışsal açıdan değerlendirebilmek için geliştirilmiş nöropsikolojik bir davranış değerlendirme envanteri olan Yönetici İşlevlere Yönelik Davranış Değerlendirme Envanterinin (YİYDDE) ebeveyn ve öğretmen formlarının, sağlıklı ve klinik Türk örneklemlerindeki güvenilirlik ve geçerlilik çalışmalarını yapmaktır.Çalışmada yaşları 5 ile 18 arasında değişen 312'si sağlıklı (213 kız, 99 erkek), yaşları 6 ile 18 arasında değişen 50'si klinik tanı almış (15 kız, 35 erkek) olmak üzere toplam 362 kişinin verileri incelenmiştir. Veriler, ev ortamında çocukla en yakın ilişki içerisinde olan bir ebeveynden ve okulda ya da özel bir merkezde çocuğa danışmanlık yapan bir uzmandan olmak üzere iki kaynaktan elde edilmiştir. YİYDDE formlarının yanı sıra, bu çalışmada çocuklar ve gençler için geliştirilmiş olan çeşitli davranış değerlendirme ölçekleri de kullanılmıştır.YİYDDE formlarının içsel tutarlılık çalışmasından edilen bulgular, ebeveyn ve öğretmen formlarında yer alan maddelerin sağlıklı ve klinik örneklemlerde tutarlı ölçümler yaptıklarını göstermiştir. Değerlendiriciler arası güvenilirlik çalışması ise, formların sağlıklı ve klinik örneklemlerdeki uygulamalarda birbirleriyle olan tutarlılıklarının ortalama düzeyde olduğunu göstermiştir.Yapı geçerliliği açısından, YİYDDE formlarının gerek sağlıklı örneklemde gerekse klinik örneklemlerde madde geçerliliklerinin yeterli düzeyde olduğu ve formlarda bulunan ölçek maddelerinin hedefledikleri psikolojik yapıları ölçmeye yönelik oldukları tespit edilmiştir.Ayrıca, klinik örneklemi oluşturan tanı gruplarının ebeveyn ve öğretmen formlarından aldıkları puanların belirli yönetici işlev bileşenleri bakımından, gerek sağlıklı örneklem ile gerekse birbirleri ile farklılaştıkları görülmüştür.Temel bileşenler analizi kullanılarak yapılan faktör analizi bulguları ise, YİYDDE formlarının orijinal formlarla paralel olarak iki faktörlü bir yapıya sahip olduklarını, ancak faktöryel dağılımlarının orijinal formlardan farklı olduğunu göstermiştir.Elde edilen bu bulgular, YİYDDE formlarının, bazı sınırlılıkları olmasına karşın sağlıklı ve klinik Türk örneklemlerde kullanılabilecek, kapsamlı, güvenilir ve geçerli değerlendirme araçları olduğuna işaret etmektedir.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to conduct reliability and validity studies of parent and teacher forms of Behavior Rating Inventory of Executive Function (BRIEF), which was developed as a neuropsychological rating scale for executive functions, in a Turkish normative and combined clinical sample.Data were obtained from the parents and counselors of 312 healthy individuals (213 girls, 99 boys) between the age of 5 to 18 and 50 clinically referred individuals between the age of 6 to 18 (15 girls, 35 boys). Beside BRIEF forms, several rating scales developed for children and adolescents were also used in the study.Findings from internal consistency study showed that both parent and teacher forms of BRIEF make consistent assessments in normative and clinical samples. Moderate levels of consistency was found between parent and teacher forms in normative and clinical samples.Item validity of BRIEF forms was found to be on acceptable level in both samples. Construct validity study showed that items in both forms are appertaining to common neuropsychological constructs. It was also found that diagnostic groups in clinical sample differs both from normative sample and among themselves according to specific components of executive functions.Findings from the principal component analysis conducted as part of factor analysis study showed that BRIEF forms have two dimensions.Overall, these findings show that despite of some limitations BRIEF forms can be used with acceptable level of validity and reliability for Turkish healthy and clinically referred children and adolescents.
Benzer Tezler
- Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu tanısı almış ve almamış çocukların bilişsel işlem performanslarının karşılaştırılması
A comparison of the cognitive processing performances of children diagnosed with attention deficit hyperactivity disorder (ADHD) and those not diagnosed with ADHD
FATOŞ ZEYNEP ÇUBUK
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
PsikolojiMaltepe ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. TAMER ERGİN
- Baş ağrısı olan 6-12 yaş arası çocuklarda kronisitenin yürütücü işlevlere olan etkisinin araştırılması
Investigation of the effect of chronicity on executive functions inchildren aged 6-12 with headache
PINAR AKDERE DOĞDU
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
PsikiyatriMersin ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜLEN GÜLER AKSU
- Demiyelinizan hastalığı olan çocuklarda psikopatoloji ve ebeveyn tutumları
Psychopathology and parental attitudes in children with demyelinating diseases
RABİA BODUR
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
PsikiyatriOndokuz Mayıs ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KORAY MEHMET ZEYNEL KARABEKİROĞLU
- Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu olan ergenlerde kronotipin klinik ve eştanı ile ilişkisi
The relation of chronotype with clinic and comorbidity in attention deficit hyperactivity disorder adolescents
EZGİ EYNALLI GÖK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2018
PsikiyatriÇukurova ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖZGE METİN
- Bipolar bozukluğu olan ebeveynlerin çocuklarında sosyal bilişin değerlendirilmesi
Evaluation of social cognition in offspring of bipolar parents
NAGEHAN ÜÇOK DEMİR
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2014
PsikiyatriMarmara ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NEŞE PERDAHLI FİŞ