Geri Dön

Abdulvehh?b'ın Müntehab adlı tıp kitabı (inceleme-metin-dizinli sözlük)

Abdulvehh?b?s named Müntehab medical book (text-inspection-indexed dictionary)

  1. Tez No: 263534
  2. Yazar: ESRA GÜL AKTAŞ
  3. Danışmanlar: PROF. DR. BİLAL YÜCEL
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Turkish Language and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2010
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Cumhuriyet Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Türk Edebiyatı Bölümü
  12. Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 522

Özet

XV. yüzyılda Eski Anadolu Türkçesiyle Abdulvehhâb tarafından yazılmış olan Müntehab adlı tıp kitabı; yazıldığı dönemin dil özelliklerini yansıtması; tıp terimleri, bitki adları, organ adları, hastalık adları ve hastalıkların tedavileri açısından zengin örnekler göstermesi, yazarın yabancı kelimelere Türkçe karşılıklar vermeye çalıştığı üslubu ve Türkçe kelimelerin büyük bir yer tuttuğu sade diliyle oldukça önemli bir yere sahiptir.Eserde insan vücudunda bulunan dört maddenin (kan, safra, sevda ve balgam) durumuna göre insanlarda ortaya çıkan hastalıklar anlatılmış ve bu hastalıkların tedavileri, bu tedavilerde kullanılan bitkiler; bu bitkilerden oluşturulan macunlar, terkipler, haplar anlatılmıştır. Bunun yanı sıra insan vücudunda bulunan kemikler, damarlar ve organların yapısı yani insan vücudunun anatomisi de bu eserde yer almaktadır.Eserin Süleymaniye Kütüphanesi, Fatih Bölümü numara 3638'e kayıtlı olan nüshası üzerinde yaptığımız çalışmamız üç bölümden meydana gelmektedir. Birinci bölümde eserin dil özellikleri incelenmiş ve bulgular sonuç kısmında işlenmiştir. Çalışmamızın ikinci bölümünde ise eserin transkripsiyon harfleriyle okunmuş metni verilmiştir. Üçüncü bölümde metnin dizinli sözlüğü hazırlanmıştır. Eserin Arap harfli metni araştırmacılara kolaylık olması açısından, çalışmanın sonuna eklenmiştir.Çalışmanın sonunda ulaşılan sonuçlardan en önemlisi, bu eserin Eski Anadolu Türkçesi dil özelliklerini göstermesinin yanında, günümüz Türkiye Türkçesine geçişin başlangıç dönemi dil özelliklerini de göstermesidir.

Özet (Çeviri)

Müntehab, which is written in Old Anatolian Turkish in 15th century, has an important place with the features that it reflects the linguistic characteristics of the times that it had been written, includes important examples of medical terms, plant and organ names, disease names and their treatments, touch of the author of which he tries to put in an effort to find replacements for foreign words and also, the plain style of the author of which the turkish words takes great place.In the work in subject, the diseases that appear related to the four substance (blood, bilis, love and sputum) that is found in the human body are told and the treatments of these diseases, the plants that are used in these treatments and pastes, mixtures and pills that are formed with these plants are explained widely. Apart form these, bones of the human body, veins and the structure of the organs, namely, the human anatomy is also included in this writing.The work that is based on the copy of the writing that is recorded to the Suleymaniye Library, Fatih Section number 3638 consists of three sections. In the first section, the linguistic characteristics of the writing is examined and findings are written into the results section. In the second section of our study, the text of the writing that is read with the transcription letters are given. In the third section, the indexed dictionary of the text is prepared. The text that is written with the Arabic letters is added to the ending part of the work in order to provide the researchers with ease.The most important of the results that is achieved at the end of the work in subject is, apart from showing the Old Anatolian Turkish characteristics, this writing shows the beggining era characteristics of the transformation to our daily Turkey Turkish.

Benzer Tezler

  1. Abdulvehhâb bin Yusuf'un Müntahab-ı Fi't-Tıbb'ı (Dil incelemesi-Metin-Dizin)

    Muntahab-i Fi'l-Tib by Abdulvahhâb bin Yûsuf (Grammar-Text-Grammatical index)

    MERİÇ GÜVEN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2005

    Türk Dili ve EdebiyatıPamukkale Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. H. ÖMER KARPUZ

  2. Pamukta (Gossypium hirsutum L. ) yaprağa bor uygulamlarının verim ve lif kalitesine etkisi

    Effect of foliarapplied boron on the yield and fiber quality of cotton (Gossypium hirsutum L. )

    ABDULVELİ YILDIRIM

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2003

    ZiraatÇukurova Üniversitesi

    Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. ÖZGÜL GÖRMÜŞ

  3. Abdulvehhâb b. Muhammed el-Kurtubî'nin el-Mûdih fi't-Tecvîd adlı eserinin tecvîd ilmindeki yeri

    The place of Abdulvehhâb b. Muhammed el-Kurtubî's work el-Mûdih fi't-Tecvid, in the science of tecvîd

    MUHAMMET LÜTFÜ TATLISU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    DinBayburt Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ YUSUF TOPYAY

  4. 2016-2019 yılları arasında hastanemiz çocuk nefroloji polikliniği'ne üriner sistem taş hastalığı nedeniyle başvuran hastaların retrospektif olarak değerlendirilmesi

    Retrospective evaluation of patients with urinary tract stone disease admitted to the pediatric nephrology clinic between 2016-2019

    ABDULVEHHAP BEYGİRCİ

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıSağlık Bilimleri Üniversitesi

    Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. SEVGİ YAVUZ

  5. Molla Abdulvehhâp ve 'el-İ'râb ve Nazariyyetu'l-'Âmili ve'l-Ma'mûl adlı eserinin tahlil ve tahkiki

    Investigation of the book 'el-İrâb ve Nazariyetu'l-„Âmili ve'l-Ma'mûl' by Mullah Abdul Wahhab

    KADRİ TANRIVERDİ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    DilbilimMardin Artuklu Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. HALİL AKÇAY