İslam Hukukunda vesail-makasıd ilişkisi
Relationship between means and ends in Islamic Jurisprudence
- Tez No: 265411
- Danışmanlar: PROF. DR. ŞAMİL DAĞCI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2009
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İslam Hukuku Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 276
Özet
Tez, bir giriş ve dört ana bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde,vesile ve maksad kavramlarının İslam hukukundaki terminolojik anlamlarına,vesileleri belirleme yollarına; vesilelerin kısımlarına; İslâm hukukunda vesile vemaksad ilişkisinin temellendirilmesine ve bu ilişkinin ele alınışının tarihisürecine değinilmiştir. İkinci bölümde, vesile ve maksad ilişkisi; hiyerarşikdurum, üstünlük, öncelik ve birbirlerini gerektirmeleri açılarındanincelenmiştir. Üçüncü bölüm, vesile ve maksad kavramlarına ilişkin fıkhî kâideve prensipleri içermektedir. Dördüncü bölüm, hükümlerin değişmesi açısındanvesile-maksad ilişkisine ayrılmıştır.İslam hukukunda vesile ve maksad ilişkisini belirleyen kurallarbulunmaktadır. Buna göre, vesileler genellikle götürdükleri maksadlar ışığındadeğerlendirilir ve mantıkî olarak vesileler maksadlara tâbi olduklarından,vesileler kendilerinden sonra gelen maksadlardan daha düşük mertebededirler.Maksad hükümsüz olunca vesile de hükümsüz olur. Maksad vesile ile veyavesilesiz gerçekleşince de vesile hükümsüz olur. Maksada aykırı vesilelergeçersizdir. Bu nedenle, kanun koyucunun amaçlarına aykırı davranışlaryasaklanmış, hakkın kötüye kullanılmasına izin verilmemiş, dinin maksadınaaykırı hileler yasaklanmıştır. İslam hukukuna göre amaçlar araçları mutlakolarak meşru kılmaz. Çatışma halinde maksad tercih edilir. Haram vesileihtiyaç halinde meşru olur.Günümüzde bazı araştırmacılar vesilelerin değişkenliğini savunmakta vekat`î hükümlerin de bu kapsamda olduğunu söylemektedirler. Fakat dinin kesinolarak belirlediği vesilelerde değişkenlik olmaz. Çünkü din hem maksadlardanhem de bu maksadlar için belirlenmiş vesilelerden oluşur. Ancak dince serbestbırakılan alanlarda mükellefler zaman ve duruma en uygun vesileleri seçmeklesorumludurlar.
Özet (Çeviri)
The thesis comprises an introduction and four main chapters. I. In thischapter the means of the concepts means (wasail) and ends (maqasid) in İslamicjurisprudence terminology, the determination ways of the means, sections ofmeans, foundations of relationship between means and ends in İslamicjurisprudence and historical development of that relationship are mentioned. II.The relationship between means and ends from the point of the hierachical,superiorty, priority and neccessitate of one the to other views. III. This chapterincludes legal rules and principles concerning the relationship between meansand goals. IV. The relationships between means and ends from the point ofchange of judical norms` view are investigated.There are the legal rules and principles concerning the relationshipbetween means and golas in İslamic jurisprudence. According to that the meansare generally viewed in the light of the ends they are expected to obtain, and it islogically the latter which prevail over the former in that the means follow theirends, not vice versa. When ends become invalid, means become invalid. If endsrealizes with or without means, the means become invalid. Means contrary toends are invalid. For this reason, behaviours contrary to the will of lawgiver, theabuse of rights and artifices contrary to the aim of religion are forbidden. Theend cannot justify the means absolutely in İslamic jurisprudence. When endconflict means, the end is preferred. Forbidden means become legitimate in thecase of neccesity.Recently, there are many researches who say the means are changeableand definite norms are in the same category. But there is no change in thenorms which the religion determined absolutely. Because the religion iscomposed of both the ends and the means determined for that ends. But, theresponsibles are charged with chosing the most suitable means in the areas thatthe religion permitted.
Benzer Tezler
- Akreditif
Documentary cretits
OĞUZ SADIK AYDOS
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
BankacılıkAnkara ÜniversitesiÖzel Hukuk Ana Bilim Dalı
PROF. DR. A. LALE SİRMEN
- Celaleddin el-İmâdi'nin Ğureru'ş-Şürût ve Dürerü's-Sümût adlı eserinin tahkik ve tahlili
Investigation and analysis of Celâl ad-din al-Imâdî's Gurar al-Shurut we Durar al-Sumût
ŞENOL SAYLAN
- Dirâsetu'ş-şâhidi'n-nahvîşi'ru şuarâi'n-nakâid enmûzecen
دراسة الشاهد النّحويّ شعر شعراء النقائض أنموذجًا
ASLAM JANKIR
Doktora
Arapça
2019
DilbilimBingöl ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA KIRKIZ
- İslam Hukukunda Bey'ul-ine Akdi
Başlık çevirisi yok
MEHMET FATİH SERENLİ
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
DinMarmara ÜniversitesiTemel İletişim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ERKAL
- İslam Hukukunda tüketicinin korunması açısından ayıp muhayyerliği
Başlık çevirisi yok
MUSTAFA KİSBET
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
DinMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAYRETTİN KARAMAN