Tuzla tersaneleri işçilerinde ölümcül iş kazası riski algısı ve stress
Tuzla shipyards workers' perception of risk of mortal work accident and stress
- Tez No: 274240
- Danışmanlar: PROF. DR. ALİ DÖNMEZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Risk algısı, ulaşılabilirlik, temsil edicilik, güven, stres, gerçekçi olmayan iyimserlik, iş güvenliği
- Yıl: 2010
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Bölümü
- Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 141
Özet
Bu araştırma, risk algısı yazınında risk algısı ile ilgili olduğu öne sürülmüş olan temsil edicilik ve ulaşılabilirlik kestirmeleri ile güven ve gerçekçi olmayan iyimserlik yanlılığının, Tuzla tersaneler bölgesinde çalışmakta olan tersane işçilerinin ölümcül bir iş kazasının gelecekte gerçekleşmesine ilişkin kestirimlerinde bir farklılaşma oluşturup oluşturmadığını inceleme amacı taşımaktadır. Çalışmanın bir başka amacı ise, işyeri bağlamında ve kişisel bağlamda ölümcül bir iş kazasının gerçekleşmesi kestirimleri bakımından ölçülen ölümcül iş kazası riski algısı ile stres arasında bir ilişki olup olmadığını değerlendirmektir. Bu amaç doğrultusunda, Tuzla tersaneler bölgesindeki tersanelerde çalışmakta olan 188 işçiye, araştırmacının oluşturduğu ve demografik bilgilerin yanı sıra risk algısı ile ilgili bir takım soruların da yer aldığı Kişisel Bilgi Formu ve Stres Belirtileri Ölçeği uygulanmıştır.Yapılan analizler sonucunda, Tuzla Tersaneler Bölgesindeki tersanelerde iş kazası sonucu ölen işçilerle benzerlik algılayan işçilerin benzerlik algılamayanlara göre, işyerlerinde ölümcül bir iş kazasının gerçekleşmesi olasılığını daha yüksek kestirdikleri bulunmuştur. Benzer şekilde, bu grup kendilerinin ölümcül bir iş kazası yaşamaları bakımından da diğer gruptan daha yüksek olasılık kestirimlerinde bulunmuşlardır.Çalışmanın bir başka bulgusuna göre, daha önce bir iş kazası yaşamış olan katılımcıların hem kişisel hem de işyeri bağlamdaki ölümcül iş kazasının gerçekleşmesine ilişkin kestirimleri, iş kazası yaşamayanlarınkinden daha yüksektir. Başkalarının yaşadıkları bir iş kazasına tanık olan ve olmayan katılımcılar arasında ise, kişisel bağlamda ve işyeri bağlamında, ölümcül iş kazası kestirimleri anlamlı olarak farklı bulunmamıştır.Çalışmanın bulguları, iş yerinde alınan güvenlik önlemlerinin yeterli bulunma düzeyi ile hem kişisel hem de işyeri bağlamındaki ölümcül iş kazası kestirimleri arasında olumsuz anlamlı bir ilişkinin olduğunu göstermektedir. Ayrıca, alınan önlemlerin yeterliliğini yüksek ve düşük düzeyde algılayan grupların her iki bağlamdaki kestirimleri anlamlı olarak farklıdır ve yüksek yeterlilik algılama grubunun kestirimleri düşük yeterlilik algılama grubunkinden daha düşüktür.Çalışmanın başka bir bulgusu, kişinin kendisinin ölümcül bir iş kazası yaşamasıyla ilgili kestirimlerinin, kişinin çalıştığı işyerinde böyle bir iş kazası yaşanmasıyla ilgili kestirimlerinden daha düşük olduğudur. Bunlarla birlikte, her iki bağlamda da, kestirimlerin stres belirtilerinin gösterilmesi sıklığı ile olumlu bir ilişkiye sahip olduğu görülmüştür.Çalışmanın bulguları, risk algısı yazını bakımından tartışılmıştır.
Özet (Çeviri)
This research aims to investigate whether representativeness and availability heuristics and trust and unrealistic optimism bias which are thought to be related to risk perception in the literature make any difference on Tuzla Shipyard Area workers? estimations of future mortal work accident. Another aim of this research is to evaluate whether there is an association between stress and perception of mortal work accident risk which is measured in terms of estimations of mortal work accident in personal and workplace context. For this purpose, Personal Information Form that is designed by the researcher which includes both demographic information and various questions about evaluations of mortal work accident risks and the Stress Self-assessment Checklist were applied to 188 shipyard workers who work in Tuzla Shipyard Area.Statistical analysis showed that the workers who perceived any similarity between themselves and the workers who have formerly died from a work accident in a Tuzla shipyard estimate mortal work accident for their workplace higher than those workers who did not perceive any similarity. Similarly, this group made higher estimations in point of having a mortal work accident personally.According to another finding of this research, the estimations of mortal work accident probability of the participants who formerly experienced any work accident is higher in the context of both personal and workplace than the participants who did not. No significant difference was found in personal and workplace contexts between the participants who formerly witnessed a mortal work accident which is experienced by others and those who did not witness such an accident.The findings show that there is an significant negative association between the perceived adequateness of the measures taken in the workplace and the estimations of a mortal work accident in the context of both personal and workplace. Besides, the two groups which perceived high and low levels of adequateness of the measures have significantly different estimations in both contexts. According to the findings, the group who perceived high adequateness has higher estimations in both contexts than the group who perceived low.Another finding of this research is the estimations of having a mortal work accident personally are lower than those of a mortal work accident in workplace generally. Besides, in both contexts, the estimations are positively associated with the frequency of stress symptoms.Research findings were discussed in accordance with risk perception literature.Keyterms: Risk perception, availability, representetiveness, trust, stress, unrealistic optimism, work safety.
Benzer Tezler
- Tuzla gemi inşa endüstrisinde ölümlü iş kazalarının analizi
Analysis of fatal accidents of the tuzla shipbuilding industry
İSMAİL TOPRAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiKarabük ÜniversitesiMakine Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ERCÜMENT NEŞET DİZDAR
- Tuzla'da tersaneden yaşam alanına gündelik hayat: Taşeronluk çağında işçi olmak
Başlık çevirisi yok
SUNA YILMAZ AÇIKEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
SosyolojiMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiSosyoloji Bölümü
PROF. DR. MERAL ÖZBEK
- Precarity and identity among shipyard workers in Tuzla
Tuzla'daki tersane işçileri arasında güvencesizlik ve kimlik
AYŞE ARSLAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2013
Siyasal BilimlerOrta Doğu Teknik ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NECMİ ERDOĞAN
- Güvencesizliğin sosyolojisi: Tuzla Tersaneler Bölgesi çalışanları üzerine bir araştırma
Sociology of precarity: A research on employees Tuzla Shipyards Zone
MEVLÜT YILMAZ
- Tersaneler için tersane kaza analiz ve yönetim sistemi (TKAYS) kurulması
Establishing of shipyard accidents analysis and management system (SAAMS) for shipyards
AHMET İLYAS YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Gemi MühendisliğiYıldız Teknik ÜniversitesiGemi İnşaatı ve Gemi Makineleri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. UĞUR BUĞRA ÇELEBİ