Tanzimat Dönemi osmanlılarda halk eğitimi çalışmaları
Public education during tanzimat in ottomans
- Tez No: 274472
- Danışmanlar: DOÇ. DR. FATMA ÜREKLİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Tanzimat Fermanı, Islahat Fermanı, Maarif, Halk Eğitimi, Azınlıklar, Osmanlı Basını, Hukuk, Cemiyetler, Osmanlı Aydınları, Imperial Edict for order of Communty, Second Imperial Edict for order of Communty, Education, Minnorrities, Ottoman Press, Law, Corporations, Ottoman Intelligencies
- Yıl: 2010
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 126
Özet
Halk eğitim çalışmaları eğitim tarihimizde fazla üzerinde durulmayan bir konudur. Ülkemizdeki tarih araştırmaları daha çok dini, siyasal, askeri konularla ve ekonomi alanlarında yoğunlaşmıştır. Bu çalışmamızda ilk olarak halk eğitiminin genel eğitim felsefesinde, bir devletin ve bir toplumun yükselişinde oynadığı rolü belirlemeye çalıştık.Bu çalışmamızla halkın kültürel bilinç seviyesinin oluşumun evreleri üzerinde durmaya çalıştık. Konuya giriş bakımından ilk etapta klasik devirlerdeki Osmanlı toplum örgütlenmesinin oluşumu üzerinde durduk. Medreselerin kurulması, ahilik, toplumsal yardımlaşma ve bilimin ortaçağlar boyunca Osmanlı toplumda geçirdiği serüveni, yapılan araştırmalar ışığında izah etmeye gayret ettik. Burada elde ettiğimiz veri ve analizlere göre ortaçağlarda daha homojen olan toplumsal yapı ileriki devirlerde yapı değiştirecek ve milliyetçilik akımıyla parçalanmalar baş gösterecektir.Bir sonraki bölümde ise, 1839 yılında ilan edilen Tanzimat Fermanının toplumsal gelişime etkisi üzerinde durduk. Bu dönemde milliyetçilik akımlarıyla parçalanan toplumsal huzuru tekrar kazanmak için her etnik unsura haklar verilmeye çalışılmış ve genel olarak da iktisadi, siyasal ve eğitimsel olanaklar artırılmaya çalışılmıştır Toplumda daha önceki dönemlerde dönüşüm içinde olan ahlaki bilgiler Ahilik teşkilatının çökmesiyle medreselerin sırtına binmiştir. Medreseler ise bu dönüşümü siyasi ve dini elitler arasında sağlayabilmiş ve geniş halk kitlelerine ulaştıramamıştır. Buna üstelik bilim ve teknolojideki çağdaş yaklaşımları geriden takip etme yaklaşımı de eklenince eğitim ve bilim geniş Osmanlı kitlelerince hazmedilemeyen uzak mefhumlar olarak kalmıştır. Bu bölümde işte bu değişim üzerinde durarak, Osmanlı maarifinin teknik ve ilkesel sınırlarını halk eğitimi açısından ifade ettiği değere bakarak belirlemeye çalıştık. Fakat elde ettiğimiz verilere göre Osmanlılarda askeri alanlardaki eğitim ön planda tutulmuş, II. Meşrutiyet'li yıllara dek halk eğitimi eğitim hayatının son sıralarında gelmiştir. Bunun en kökü sebeplerinden biri Osmanlı halk kitlelerinin batıdaki gibi Rönesans ve reform hareketleriyle aydınlanamamış olması, coğrafi keşiflerde olduğu gibi de burjuva halk sınıfının doğamamış olmasıdır.İlerleyen bölümlerde ise basın yayın organlarının halk eğitimindeki önemi üzerinde durulmuştur. Gazetecilik faaliyetinin toplumsal bilinçlenmeyi doğurması için politik bir silaha dönüşmesi bir bakıma zararları dokunmuş olsa da devletin maarif organlarının boşluğunu tamamlamaya çalıştığı da bir gerçektir. Gündelik olaylardan, her hangi bir konuda detaylı bilgi edinmeye ve ileri düzeyde bir bilinç kazanmaya varıncaya dek basın çok önemli bir kültürel aydınlanma getirmiştir. Bunlara ek olarak konak ve cemiyet gibi toplumsal kurumların da bu aydınlanma macerasındaki işlevleri araştırılmıştır.Son bölümde de bu aydınlanma faaliyetlerine bir ömür vakfeden değerli ilim ve devlet adamlarının halk eğitimine hangi gözle baktığı üzerinde durulmuş, kendi ifadelerinden yola çıkarak bir dönem Osmanlı toplumsal hayatı resmedilmeye çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
First of all with the thesis, researches of educational life for public is not a popular subject. In our country especially researches are being realised for spritual, political, armial and economic subjects, so I have tried to notice worth of public education according to education philosphy and also improvement of a Ottoman Empire and its community.In my thesis I tried to discuss as a scientifist about improvement phases of public?s conscious. At first step I tried to understand of cummunity organisation on classical ages of the empire. Then I tried to explain foundation of the first universites of the empire and as a social corporation to notice real worth of AHİ (brotherhood of community as a religional life) also progress of sciences in Ottoman world.Based on researches and analyses I have agreed that according to nationalism -after French Revolution- the community has begun the change to heterogeneous structure than homogeneous sturucture in classical ages its mean the community has broken to pieces as different nations.On further stage I duscussed about influence of Tanzimat Fermanı (Imperial Edict for order of Communty) in 1839. To repair broken peaces because of the nationalism, they begun to incerase of communty law for per nation In addition to this, they also started to have progress on economic, political and educational life.In old ages of the empire, circulation of practical knowledges by AHİs after it has damaged all the mission had to be shouldered by Medreses. (Moslem theological school). But the mentioned circulation was not wided to all communty but it was shared only by politic and religional elites.In additon to this, Ottoman world hasn?t got any success to catch universal degree and contemporary of sciences, so educational and scientific life rested so weak as a utopia. In this chapter I tried to design limits of education life of Ottomans as technics and principles, by focusing to communty. Reseaches for educational life shows us that there is no progress in public education without armial education until second declaration of Meşrutiyet (legitimacy) in 1908. As a basic reason of the mentioned occasion that there wasn?t any action like Renaissance and Reform and also Bourgeoisie couldnt take a place in Ottoman world as a basic point so there was no any real progress.In further stages I told about influence of press on progress of public conscious. Journalism was an action like a political gun but it has to be considered that it had a mission of educational life for public because Ottoman state was very weak in education policy. To have information from any subject about daily events to any subject in litterature, and also to have advanced conscious etc. the press or journalism occured as a cultural lightining. As a further detail also cultural cooperations and mansion?s life were searched.Finally as dedicated lifes to improvements of public; wise men, intellectuals and state men?s ideas, approches were considerd by their own speeches so we could have a possibilty to design of Ottoman community in their ages.
Benzer Tezler
- Osmanlı'da siyasi muhalefetin kurumsallaşma süreci (1902-1909)
The formation of Ottoman political opposition (1902-1909)
SERKAN YAZICI
- Tanzimat romanlarında sembollerin dili
The language of the symbols in tanzimat novels
MÜJDE ŞAMİLOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıKırşehir Ahi Evran ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FATİH DİNÇER
- II. Meşrutiyet dönemi resmi kutlama ve törenlerin Osmanlı basınına yansımaları
II. the reflection of official celebration and ceremonies of Constitutional Monarchy Period on the Ottoman press
TUĞBA DAĞLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
TarihAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET AKİF FİDAN
- I. Meşrutiyet dönemi Osmanlı mebuslarıyla ilgili prosopografik bir inceleme
A prosopographic analysis of the Ottoman deputies of the First Constitutional period
SİNAN ÇAKIR