Osmanlı öncesi Türk mimarisinde çifte minareli cephelerin gelişimi (Anadolu, İran, Azerbaycan, Hindistan)
The development of the double minarets facades at the pre-ottoman Turkish architecture (Anatolia, Iran, Azerbaijan, India)
- Tez No: 277789
- Danışmanlar: PROF. DR. M. BAHA TANMAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sanat Tarihi, Art History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2010
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 537
Özet
Anadolu Selçuklu dönemi mimarisinde XIII. yüzyılın ikinci yarısından itibaren ortaya çıkan çift minareli taçkapılar gerek tek başlarına oluşturdukları anıtsallık, gerekse de cephe bütünü içindeki düzenlemeleriyle özel örnekler olmaktadırlar. Taçkapı ve çift minare ilişkisi ile Anadolu Türk mimarisinde XIII. yüzyılın ikinci yarısında karşımıza çıkan altı yapı da mimari ve süsleme özellikleriyle önemli örnekleri oluşturmaktadırlar.Konuyu bir bütün olarak ele almak için söz konusu yapı tipinin Anadolu dışındaki gelişimini de izlemek gerekmektedir. Cephede çift minare unsuruyla özellikle Azerbaycan ve İran'da karşımıza çıkan, gerek Anadolu yapılarından erken (XII. yüzyıl) ve gerekse de daha geç (XIII-XIV. yüzyıllar) örnekler konunun bütünlüğü ve Anadolu yapılarının gerektiği gibi incelenmesi için önem arz etmektedir. Tezde ele alınan çift minareye sahip taçkapı düzenin, Anadolu'da 1243'teki Moğol istilasından sonra ortaya çıkışı, araştırmacıları bir Moğol sanatı etkisi hakkında düşündürmüştür. Tezde, bu görüş de göz ardı edilmemiş ancak mimari gelişim çizgisi ve alt yapısıyla konunun sadece Moğol etkisiyle sınırlandırılmayıp bütünlük içinde değerlendirilmesine çalışılmıştır.Yapıların kaynak ve kökenleri, planlanan çalışmayı geniş bir coğrafi ve kültürel alt yapıda düşünmeyi gerekli kıldığından özellikle İran ve Azerbaycan'da, bu mimari tipe öncülük yapabilecek nitelikte erken tarihli ve Anadolu'daki yapılarla aynı yüzyıllarda inşa edilmiş yapılar çalışılmıştır.Tezde, çift minareli cephe düzenine sahip yapıların mimari problemlerinin yanı sıra, cephenin bir parçası olan minarelerin, yapı bütününde değerlendirilişi, genel cephe kompozisyonu içindeki yeri ile minareye geçişi sağlayan birimlerin iç mekân düzenine yansımaları incelenmiştir.
Özet (Çeviri)
The facades with the double minarets from the Pre Ottoman Anatolian Seljuk Period madrasahs and mosques are the topics of this thesis. The arrangement of the double minarets portals are monumental as independent appearance also they have an important place in the facade composition. The six examples of these buildings which have double minarets at Anatolia are very special and unique examples with their architectural and decoration characteristics from second part of the XIII. century.Especially these madrasahs with double minarets which were built in the XIII-XIV. centuries will examined with the parallel and different characteristics of their progress in Anatolia and near geographies. In the thesis, we will discuss the problems of the buildings with double minarets in a spacious geographie and cultural perspective. With this aim, the prototip buildings in the early periods and the same centuries buildings with the Anatolia buildings will examined, especially in the Azerbaijan and Iran. The facades with double minarets at Anatolia appear after the Mongol invasions, at 1243. Because of this, some researchers think about a Mongol influence on the Anatolian Seljuk architecture, especially on the double minarets facades. We keep these ideas but at the same time we tried to look to the topic with a general aspect with architectural and historical datas, as well.The tradation of the setting the minarets corner of the buildings or on/over the main portal/iwan in Azerbaijan and Iran have to be very important for the improvement of the Anatolian Seljuk buildings with double minarets. In the thesis this architectural progress line and the evaluation of the buildings will follow. In the thesis, the minarets as part of the front facade will examine. The evalution of the minarets in general of the madrasah and the place of the minarets in general front facade composition are important for the study.
Benzer Tezler
- Yeni Cami'nin akustik açıdan performans değerlendirmesi
Evaluation of the acoustical performance of the New Mosque
EVREN YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEVTAP YILMAZ DEMİRKALE
- Halep kenti ve geleneksel evleri
Aleppo city and traditional houses
MAHMOUD ZİN ALABADİN
Doktora
Türkçe
2019
MimarlıkFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SUPHİ SAATÇİ
- 18. yüzyıl Osmanlı külliyelerindeki üslup değişiklikleri
The Stylistic changes on the 18 th century Ottoman architectural complexes
AYTÜL PAPİLA
Yüksek Lisans
Türkçe
2000
Sanat TarihiMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÖNÜL CANTAY
- Osmanlı öncesi Anadolu Türk mimarisinde kullanılan istiridye motifi
Oyster motif used in architecture in the pre-Ottoman Turkish-Anatolian period
BİRCAN TURAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
MimarlıkYıldız Teknik ÜniversitesiMimarlık Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜL AKDENİZ
- Başlangıcından II. Mehmet Dönemine kadar Türk Milli Mimarlığının evrimi
Evolution of the Turkish national architecture from beginning until the period of Mehmed the Second
ESRA TOKAT
Doktora
Türkçe
2015
MimarlıkMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEKİ SÖNMEZ