Geri Dön

Türkiye'de elektrik piyasasında fiyat oluşumunun dünü, bugünü ve geleceği

Pricing in the electricity market in Turkey past, present and future

  1. Tez No: 280241
  2. Yazar: ERTAN TAŞKIRAN
  3. Danışmanlar: PROF. DR. MUSTAFA ALTINTAŞ
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Ekonomi, Economics
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2011
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Gazi Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Ekonomik Kalkınma ve Büyüme Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 174

Özet

Ekonomik kalkınmanın ve büyümenin yanında, yurttaşlar için de zorunlu bir mal olan elektrik enerjisine, toplumun her kesiminin kolay bir şekilde ulaşabilmesi, herkesin rahatça ödeyebileceği bir fiyattan satılmasına bağlıdır. Elektrik fiyatları geçmişte üretim, iletim ve dağıtım alt kesimlerinin tümünün devlet tekelindeki piyasa yapısında, belli ölçüde kamu yararı da gözetilerek elektrik KİT'lerinin maliyetleri ile hükümet programları ve enflasyon hedeflerine göre belirlenmekteydi. Devletin egemen olduğu dikey bütünleşikli bu yapıda sübvansiyonlar ve diğer teşvik unsurları fiyatların günümüze oranla daha düşük olmasını sağlamaktaydı. Piyasada önce devlet tekelinin kaldırılması, sonra da hükümetlerce yürütülen serbestleştirme çalışmaları ve özelleştirmelerle birlikte devletin sadece iletim sektöründe yer aldığı, üretim ve dağıtım pazarlarının özel kesime bırakıldığı bir piyasa yapısına geçiş hedefi büyük ölçüde gerçekleşmiştir. 4628 sayılı Yasa'nın çıkarılması sonrası Geçiş Dönemi olarak ifade edilen alt aşamada üretim ve dağıtım özelleştirmelerinin tamamlanmasıyla piyasanın yeniden yapılandırması sonucu, toptan piyasada fiyatların belli ölçülerde sunum ve istem dengesine göre marjinal fiyatlandırma ile belirlendiği bir yapı kurulmuştur. 2013 yılında geçilmesi tasarlanan son aşamada ise bütün piyasanın anlık sunum ve istem durumuna göre belirlendiği bir yapı kurulmuş olacaktır. Böyle bir ortamda belirlenecek, zorunlu olarak kullanılması gereken bir mal olan elektriğin fiyatının da geçmiş yıllardaki karar alma mekanizmalarının belirlediği fiyatlardan farklı olacağı açıktır. Özel sektörün egemen olduğu bir yapıda elektrik fiyatlarının gelecekte daha fazla artacağı yaşanan birkaç olayla gözler önüne serilmiştir.Buna göre, AB ve diğer uluslararası kuruluşların dayatmalarıyla stratejik açıdan önemli olan enerji ve elektrik konusunda Türkiye'nin kendi karar alma haklarını önce özel sektöre daha sonra uluslararası tekellere devredeceği olasılığının yüksek olduğu bir ortamda, belirlenecek olan bir fiyatlandırma yapısı da Türk toplumunun gönenci ve ülkenin geleceği açısından önemli sorunlar oluşturacaktır.

Özet (Çeviri)

Beside the economic growth and development, it is strictly depended on selling electricity, which is also a necessary good for all citizens; at a price everyone can easily buy in order to make all segments of the society to achieve it easily. In past, electricity price was determined according to costs of electricity State Owned Enterprise?s (KIT), government programs and inflation target while to some extent taking social benefit into consideration at a market structure in which production, transmission and distribution sub-sectors are under the state monopoly. In this vertical integrated structure under the state sovereignty, subsidies and other encouragements provided lower prices relative to present day. Removing state monopoly, liberalization efforts carried by the state and privatizations at the market realized the purpose of creating a market in which state is just acting in transmission sector and leaving production and distribution to private sector on a large scale. After enacting law N.4628, at sub-stage called as ?transition period? a structure in which wholesale market prices are determined to some extent by marginal pricing on the bases of current supply and demand conditions has been created with completing privatisation of production and distribution, and restructure of the market. In the last stage planned to cross in 2013 a structure in which prices are determined by current supply and demand conditions will have been established. It is clear that price of electricity, which is a good necessarily used and determined at such a market, will be different from the prices determined by the decision-making mechanism in the past. It is revealed by several events that in the future electricity prices will increase more in a structure dominated by private sector.Accordingly, it is thought that such an environment in which Turkey will transfer his own decision-making rights firstly to private sector and then to international monopolies with fairly high probability, pricing structure on energy and electricity, which are strategically significant under imposition of European Union and other international organisations, will create serious problems in terms of prosperity and future of the Turkish society.

Benzer Tezler

  1. Türkiye elektrik piyasasında fiyat oluşumunun analizi, fiyat tahmin modelleri: Türkiye uygulaması

    Analysis of pricing in electricity market in Turkey and price forecast models: Implementation on turkey

    TUĞÇE DİKBAŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    EnerjiPamukkale Üniversitesi

    Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AŞKINER GÜNGÖR

  2. Türkiye elektrik piyasasında fiyat oluşumunun analizi ve fiyat tahmin modelleri

    Analysis of price formation in Turkish electricity market and price forecasting models

    FATİH KÖLMEK

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    EkonometriHacettepe Üniversitesi

    İktisat Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. BAHAR SAĞLAM

  3. Türkiye gün öncesi elektrik piyasasında saatlik fiyatların uzun dönemli olarak tahmin edilmesi için fundamental bir yöntem geliştirilmesi

    Development of a fundamental model for forecasting long-term hourly prices in the Turkish day-ahead electricity market

    OZAN KORKMAZ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Enerjiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Enerji Bilim ve Teknoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. BİHRAT ÖNÖZ

  4. Sınır ötesi elektrik ticaretinin gün öncesi piyasası fiyat oynaklığı üzerindeki etkisi: Türkiye örneği

    Impact of cross-border electricity trade on day-ahead market price volatility: A case study of Turkey

    MUSTAFA EMİN MALKOÇ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Enerjiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Enerji Bilim ve Teknoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SERMİN ONAYGİL

  5. Alternative feasibility studies for altiparmak dam and HEPP

    Altıparmak barajı ve HES için alternatif fizibilite çalışmaları

    MÜMTAZ AK

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2011

    İnşaat MühendisliğiOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    İnşaat Mühendisliği Bölümü

    PROF. DR. A. MELİH YANMAZ

    YRD. DOÇ. DR. ELÇİN KENTEL