Geri Dön

Batı Karadeniz'de karaya vuran Cetacea türlerinin kalkan balığı avcılığı ile etkileşimi

Interaction with the Cetacean strandings and turbot fisheries in the Western Black Sea

PDF İndir

  1. Tez No: 282857
  2. Yazar: MEHMET ARDA TONAY
  3. Danışmanlar: PROF. DR. BAYRAM ÖZTÜRK
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Deniz Bilimleri, Su Ürünleri, Marine Science, Aquatic Products
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2010
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Temel Bilimler Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Deniz Biyolojisi Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 131

Özet

Karadeniz, yarı kapalı bir deniz olduğundan aralarında memelilerin de bulunduğu deniz canlılarının yaşam alanlarının zarar görmesi ve kirlilik gibi tehditlere karşı çok hassastır. Karadeniz'de üç Cetacea türü yaşamaktadır; bunlar mutur (Phocoena phocoena), afalina (Tursiops truncatus), ve tırtak (Delphinus delphis)'tır. Karadeniz'de yaşayan yunuslar tesadüfi ağa yakalanma (bycatch), habitat kaybının neden olduğu besin azalışı, deniz kirliliği ve salgın hastalık sonucu kitlesel ölümler gibi birçok tehditle karşı karşıyadır. Ancak, bölgede koruma altında olan Cetacea türlerinin ölümleri ve biyoekolojileri hakkında periyodik olarak yapılmış yeteri kadar çalışma yoktur. Bu nedenle tehditlerin değerlendirilmesi ve bu canlılar hakkındaki temel bilgilerin toplanması, etkin koruma önlemlerinin belirlenip uygulanması açısından önemlidir.Bu çalışmanın amacı; öncelikli olarak Batı Karadeniz'de karaya vuran ve kalkan dip uzatma ağlarına tesadüfi yakalanan Cetacea türleri hakkında bilgi toplamak, bu şekilde ölen Cetacea miktarını belirleyebilmek ve kalkan av mevsimi dışında bölgede gerçekleşen ölümler hakkındaki ilk biyolojik bilgileri almaktır. Yaş tayinleri ile ilkbahar-yaz mevsiminde Türkiye'nin Batı Karadeniz kıyılarında yaşayan mutur popülasyonunun yaş-boy kompozisyonunu belirlemek amaçlanmıştır.Bu çalışmada Batı Karadeniz'de kalkan ağlarına tesadüfi yakalanan ve karaya vuran Cetacea ölümleri incelenmiştir. Çalışma üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde işbirliği yapan balıkçı teknesinin 2007 ve 2008 yıllarındaki iki kalkan av sezonunda avcılığı izlenmiş, tesadüfi ağlarına yakalanan Cetacea türleri incelenmiştir. İkinci bölümde Türkiye'nin Batı Karadeniz sahilleri 2007 baharı ve 2009 yazı arasında mevsimsel olarak taranmış, karaya vuran Cetacea türleri tespit edilmiş, kalkan balıkçılığı ile ilişkisi araştırılmıştır. Üçüncü bölümde ise en çok ölümün görüldüğü tür olan muturların diş örneklerinden yaş tayinleri yapılarak kalkan balıkçılığının popülasyona etkisi anlaşılmaya çalışılmış ve Batı Karadeniz mutur popülasyonunun biyoekolojileri hakkında bilgi edinilmiştir.Bu çalışmada 2007-2009 yılları arasında bölgede 25'i tesadüfi ağa yakalanma, 83'ü karaya vurma olmak üzere toplam 108 Cetacea ölümü rapor edilmiştir. Kalkan avcılığında hem 2007 hem de 2008 yılları için CPUE (Catch Per Unit Effort) değeri km başına 0,19 Cetacea bireyi olarak bulunmuştur. Tesadüfi ağa yakalanmaların % 75'inin kalkan av yasağının olduğu Mayıs ve Haziran aylarında gerçekleştiği görülmüştür. Üç tür içinde kalkan avcılığı en fazla muturların (% 98) ölümüne neden olmaktadır. Bölgede kalkan avcılığında 2007 yılında 361(±332)-1829(±675) (SE), 2008 yılında 608(±408)-2249(±790) (SE) adet muturun öldüğü tahmin edilmektedir. Afalina için ise 2007 yılında 153±142 (SE) adet tahmin edilmiştir.Karaya vuran Cetacea bireyleri ileri derecede bozunmuş olduğundan çok azının (% 16) balıkçılıkla etkileşimi kesin olarak tespit edilmiştir. Ancak yasak kalkan av sezonunu da kapsayan bahar ve yaz mevsiminde (% 72) sonbahar ve kış mevsimine (% 28) göre daha fazla ölüm gözlenmiştir. 2009 yaz mevsiminde daha çok tırtak türünü etkileyen bir toplu karaya vurma vakası (her üç türden en az 114 birey) yaşanmıştır.Bölgede en çok mutur ölümü erkeklerde 111-120 cm, dişilerde 121-130 cm boy aralığında görülmektedir. Örnekleme yapılabilen toplam 32 muturun (tesadüfi yakalanan 19 ve karaya vuran 13 birey) yaş tayinlerine göre; karaya vuran hayvanlarda en çok ölüm 1 (% 31), 4 (% 23) ve 5 (% 23) yaşlarında, ağa yakalananlarda ise 4 (% 26) ve 5 (% 21) yaşlarında görülmüştür. Dip uzatma ağları ile yapılan özellikle Mayıs ve Haziran aylarındaki kalkan balığı avcılığı, mutur stoklarının sürdürülebilirliği için bir tehlikedir. Özellikle gebelerin, yavru bakımı yapan dişilerin, ergin olmayan ve erginleşmekte olan (3-4 yaş) bireylerin ölümü olumsuz etkiyi artırmaktadır. Kalkan av yasağının gerektiği gibi uygulanması koruma altında olan ve dünya denizlerinde sadece Karadeniz'de yaşayan bu Karadeniz alt türünde görülen ölümlerin azalmasını sağlayacaktır.Bu çalışma verileri ile aynı bölgede 1999, 2002 ve 2003 yıllarında kalkan ağlarına tesadüfi yakalanan (n=91) ve 2003-2005 yılları arasında karaya vuran muturların (n=232) boy ve cinsiyet bilgileri incelendiğinde, dişilerin erkeklerden yaklaşık 10 cm daha uzun olduğu ortaya çıkmıştır. Ortalama boy dişilerde 121,1±22,37 cm (% 95 CI), erkeklerde 111,1±28,93 cm (% 95 CI) olarak bulunmuştur. En büyük boy dişilerde 140 cm, erkeklerde 132 cm'dir. En küçük yeni doğan 63 cm boyundadır. Yavrulama zamanı Nisan-Haziran aylarıdır. Asimptotik boy dişilerde 120,4 cm; erkeklerde 116,6 cm bulunmuştur. Bulunan en yaşlı birey 8 yaşındadır. Asimptotik boyları Kuzey Karadeniz ve Azak Denizi'nde yaşayanlardan yaklaşık 10 cm kısadır. Bu çalışmanın sonuçlarına göre, Güneybatı Karadeniz'de yaşayan muturlar Karadeniz'de ve dünya denizlerinde yaşayan diğer muturların en küçükleridir.Bu çalışmanın ortaya koyduğu sonuç ve öneriler, Türkiye'nin Batı Karadeniz kıyılarında yaşayan Cetacea türleri için daha ayrıntılı bir koruma planının hazırlanmasında ve uygulanmasında kullanılabilecek temel verileri oluşturmaktadır.

Özet (Çeviri)

The Black Sea is almost an enclosed sea, and therefore very sensitive to threats such as pollution and deterioration of habitats of marine organisms, including marine mammals. There are three Cetacean species living in the Black Sea; the harbour porpoise (Phocoena phocoena), bottlenose dolphin (Tursiops truncatus) and common dolphin (Delphinus delphis). Cetaceans in the Black Sea are faced with several threats such as accidental catches in fishing gear (bycatch), habitat degradation causing the reduction of prey resources, marine pollution and epizootics resulting in Cetacean mass mortality events. However, there are not sufficient studies, conducted on a periodical basis, on mortality and life stories of the protected Cetacean species in the region. Therefore it is important to assess the threats and gather basic knowledge about these animals to elaborate and implement effective conservation measures.The aim of this study is to gather information on Cetacean bycaught in bottom gillnets and stranded ashore, to determine the number of Cetaceans that died this way, and to collect biological information on dead Cetaceans in the area, out of the turbot fishing season. The age determination was conducted to understand the age-size composition of the harbour porpoise population living off the Turkish Western Black Sea coast during spring and summer, and effects of turbot fishery on the harbour porpoise population.In this study, the mortality of Cetaceans bycaught in turbot nets and stranded on the Western Black Sea coast was examined. This study consists of three parts. In the first part, the cooperative turbot fishing boat was observed during two fishing seasons in 2007 and 2008, and Cetaceans bycaught in their nets were examined. In the second part, the Turkish Western Black Sea coast was surveyed seasonally between the spring of 2007 and summer of 2009, stranded Cetacean species were determined, and its relation with turbot fishery was studied. In the third part, effects of turbot fishery on the harbour porpoise population, the most common species found dead, was examined through age determination using teeth, and information on the life history of harbour porpoises in the Western Black Sea was obtained.A total of 108 Cetacean specimens were examined in this study during 2007-2009, 25 of which were bycaught and 83 were stranded. In turbot fishery, the CPUE was found to be 0.19 Cetacean individuals per kilometer in both 2007 and 2008. It was observed that 75% of the bycatches occurred during May and June, when turbot fishery was banned. Among three Cetacean species, turbot fishery causes the death of harbour porpoises the most (98% ). It was estimated that the number of harbour porpoises died during turbot fishing was 361(±332)-1829(±675) (SE), in 2007 and 608(±408)-2249(±790) (SE) in 2008. The estimated number of bottlenose dolphins died in the same way was 153±142 (SE) for 2007.Among the stranded Cetaceans, only a few individuals (16% ) showed some evidence of net entanglement because stranded Cetacean specimens were at an advanced stage of decomposition. However, more strandings were observed during late spring and early summer (72% ), which includes the illegal turbot fishing season, compared to autumn and winter (28% ). In the summer of 2009, there was a case of unusual mass stranding (at least 114 individuals of all three species), which mostly affected the common dolphins.Most dead harbour porpoises were individuals between 111-120 cm in length for males and 121-130 cm for females. According to the age determination of 32 harbour porpoises (19 bycaught and 13 stranded individuals), most stranded animals were observed in the age of 1 (31% ), 4 (23% ) and 5 (23% ), and among bycaught animals in the age of 4 (26% ) and 5 (21% ). Turbot fishing by using bottom gillnets, especially in May and June, is a threat to the sustainability of harbour porpoise stocks. Especially the death of pregnant and nursing females as well as immature and maturing (age 3-4) individuals would increase the negative effect. The proper implementation of the ban on turbot fishing will result in a decrease in the mortality of this Black Sea subspecies.When examining the body length and age data of the harbour porpoises bycaught in turbot nets (n=91) in 1999, 2002 and 2003, and of the stranded harbour porpoises (n=232) in 2003-2005 in the same area (as this study was conducted), it was found out that females were approximately 10 cm longer than males, the avarage body length of the females was 121.1±22.37 cm (95% CI), and the average body length of the males was 111.1±28.93 cm (95% CI). The maximum body length was 140 cm for females and 132 cm for males. The smallest newborn was 63 cm. The breeding period was April-June. Asymptotic length of the species was 120.4 cm for females and 116.6 cm for males. The oldest individual found was 8 years old. The asymptotic length of harbour porpoises in this area was found to be about 10 cm shorter than those living the Northern Black Sea and the Azov Sea. According to the results of this study, the harbour porpoises living in the Southeastern Black Sea are the smallest among the other harbour porpoises living in the Black Sea and other seas in the world.It is envisaged that the results and suggestions presented by this study can be used in designing and implementing a better elaborated conservation plan for Cetacean populations in the Western Turkish Black Sea coast.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    276008

    Karadeniz'de beyaz kum midyesi Chamelea gallina (Linneaus, 1758) avcılığı

    The catching of clam Chamelea gallina (Linneaus, 1758) in the west of Black Sea, Turkey

    HAKAN HAYTA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2010

    Su ÜrünleriMarmara Üniversitesi

    Su Ürünleri Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. MUSTAFA CEBECİ

  2. Tez No

    620669

    Türkiye denizleri'nde yaşayan mutur'ların phocoena phocoena (Linnaeus, 1758) genetik yapılarının incelenmesi

    Genetic investigation on the population structure of the harbour porpoise phocoena phocoena (Linnaeus, 1758) living in Turkish waters

    BEGÜM UZUN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    Biyolojiİstanbul Üniversitesi

    Deniz ve İçsu Kaynakları Yönetimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. BAYRAM ÖZTÜRK

    PROF. DR. İBRAHİM RAŞİT BİLGİN

  3. Tez No

    706777

    Potential wind farm design in Western Black Sea region of Turkey

    Türkiye'nin Batı Karadeniz bölgesinde potansiyel rüzgar çiftliği tasarımı

    RAHMAN GAHRAMANOV

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2022

    Gemi Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Gemi ve Deniz Teknoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SERDAR BEJI

  4. Tez No

    2828

    Anadolu basınının (Orta Karadeniz bölgesi yerel basının) sorunları ve çözümleri

    Başlık çevirisi yok

    NURETTİN İMRE

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    1988

    Gazetecilikİstanbul Üniversitesi

    Gazetecilik ve Halkla İlişkiler Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. KAYIHAN İÇEL

  5. Tez No

    427333

    The Ancient South Marmara Harbors

    Antik Güney Marmara Limanları

    SERKAN GÜNDÜZ

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2015

    ArkeolojiUludağ Üniversitesi

    Arkeoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MUSTAFA ŞAHİN

    PROF. DR. MARTİNA SEIFERT

Geri Dön