Alexander Israel Helphand (Parvus efendi) 1867-1924, hayatı ve fikirleri
The life and ideas of Alexander Israel helphand (Parvus efendi) 1867-1924
- Tez No: 287677
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. FATİH M. SANCAKTAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2011
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türkiye Cumhuriyeti Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 181
Özet
Yirminci yüzyılın en önemli sosyalist düşünür ve eylemcilerinden biri olarak Parvus ilk bakışta bağdaşmaz bir ayrım taşıdığı izlenimini oluşturan farklılıkla Rusya Almanya ve Türkiye'de sıra dışı roller üstlenmiştir. Parvus'un bu tutum çeşitliliğindeki ayrıcı vasıflarına işaret etmek üzere onu dört farklı isim altında karakterize edilebilen bir kişi olarak ele alıyoruz.Bu karakterlerden ilki bir Rus Yahudi ailesinin oğlu olarak Rusya'da dünyaya gelen Israel-Helphand, bir pogrom mağduru olarak romantik isyankâr ve yöntemsiz bir devrimcidir. İkinci karakter, yurt dışına çıkarak eğitim alan ve orada devrimciliğinin arkasındaki isyankâr duygularını Marksçı ideolojiyle yönteme kavuşturan Alman sosyal demokrasisinin teorisyenlerinden Marksçı-devrimci Helphand-Parvus. Çarlıkla çocukluğundan devraldığı kişisel soruna bir Alman sosyal demokratı olarak ta yüz çevirmeyen Helphand-Parvus, Troçki'nin sürekli devrim olarak teorileştireceği düşüncenin temel yapıtaşlarını ortaya koyarak 1905 Rus devriminde etkin görev alır. Sonu sürgünle biten bu maceradan sonra döndüğü Almanya'da sosyalizmin geleceği üzerine kafa patlatırken, devrimin ancak bir dünya savaşıyla geleceği kehanetinde bulunur. Düşünceleriyle tepkileri üzerine çeken Helphand-Parvus, doğudan gelen devrim haberine daha fazla kayıtsız kalmayarak inceleme yapmak üzere 1910'da Türkiye yolunu tutar. İstanbul'a yerleşip zaman içinde, sömürgeciliğin açık hedefi olan Osmanlı'nın bekasını sorun edinen Osmanlı-Türk aydın tavrını ortaya koyar. Böylece üçüncü karakter karşımıza çıkıyor; Parvus Efendi. Kendisini dünya vatandaşı hisseden bir toplumcu olarak, toplumculuğun önüne koyduğu yerel ödevleri gerçekleştirirken çok eski amacı olan sermayedarlığa önemli bir adım atmıştır. Hercai bir Toplumcu ve sermayedar olarak beklediği dünya savaşının patlak vermesiyle devrimi gerçekleştirmek üzere Çarlığın sonunu hazırlayacak detaylı bir plan üzerinde Alman diplomatlarıyla anlaşıp Çarlık karşıtı güçleri tek yumruk altında toplamaya koşulan son karakter Alexander-Parvus, Bolşevik devriminin finansörlerindendir.Parvus kişiliğinin, yaşantısında seçikçe ayrımlanabilen dört karakterle, benliğini farklı biçimlerde konumlandırmasının ardında Yahudi kurtuluşunu/özgürleşmesini sorun edinen bir düşünürün bağdaştırmacılığı ve kimlik krizi kendisini açıkça göstermektedir.
Özet (Çeviri)
This research based on the life and ideas of Alexander Israel Helphand, better known by pseudonym as Parvus. Parvus is one of the most extraordinary figures as an eminent socialist thinker, activist and merchant in 20th century. He played different roles, which is seen incompatible with each other at the first glance, especially when we consider part of his life in Istanbul, interacted intellectual, political and business life of some countries such as Germany, Russia, Turkey and Bulgaria. The approaches and experiences of Parvus could be examined different epochs according to different countries? special situations throughout his life. I characterized to Parvus as a four different personalities on the brink of pointing out his all differences of approach and experience in various countries.The first character of Parvus is Israel-Helphand, who was born as a son of Jewish family in Russia. He, as a sufferer of pogroms, was filled with revolutionary ideas which are influenced by romanticism. He will keep feeling of revenge against Tsarist Russia forever. Even though this emotional heritance comes from his childhood, he takes over to destroy Tsarist Russia as a personal task in his all life.The name of Helphand-Parvus characterizes the second personality. Helphand-Parvus had education abroad where he became openly a Marxist. He moved Germany, joined SPD, and was considered to be one of the leading theoretician of Marxist ideology. He played an active part in the Petersburg Soviet of 1905.The third character of Parvus is Parvus Efendi, who was the first eminent European socialist to sojourn in Turkey. However Parvus reflected on the survival of Ottoman Empire contradictory of Marxist thought at that time and very harshly criticized complicated imperialistic attack of colonizer European countries. His point of view could be described as a typical patriotic Turkish intellectual attitude.The last character of Parvus is Alexander-Parvus, who consider himself as a hacker of imperialist knot in Turkey just like Alexander the Great who hacked Gordian knot apart with his sword. After the First World War outbreak, Alexander-Parvus turn back to Europe with a great plan to destroy Tsarist Russia which is side of The Entente Powers during the war. According to Parvus? plan the German army, Russian workers, socialists and various minorities in Russia had the same enemy: Tsarist Russian autocracy. Parvus worked with German diplomats to unite the enemies of Tsarist Russia under a one flag and received money from Germany to promote revolution in Russia, was the financier of Bolshevik revolution.Behind of Parvus? all characters could be found the tragedy of Judaist emancipation.
Benzer Tezler
- Sosyalist bir yazardan Osmanlı İmparatorluğu'nun iktisadi sorunlarına çözüm önerileri: Alexander Israel Helphand-Parvus Efendi
Suggestions made by a socialist intellectual to solve the economic problems of the Ottoman Empire: Alexander Israel Helphand-Parvus Efendi
CENK BEYAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
SosyolojiHacettepe ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ABDULKERİM SÖNMEZ
- Aleksander Israel Helphand (Parvus'ın Osmanlı malî ve sosyal hayatına dair değerlendirmeleri
Alexander Israel Helphand (Parvus) 's financial and social life of the Ottoman reviews
YUNUS YİĞİT
- Kimlik dış politika ilişkisi bağlamında Soğuk Savaş sonrası dönemde Türkiye-İsrail ilişkileri
Turkey-Israel relations in the post-Cold War period in the context of identity-foreign policy relationship
YUNUS EMRE AKBAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Uluslararası İlişkilerBursa Uludağ ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TAYYAR ARI
- MÖ I. bin yılda Doğu Akdeniz'in siyasi durumu
The political status of the Eastern Mediterranean in the 1st Millennium BC
FATMA SOĞANDERELİ
- Fenike kolonizasyonunun Akdeniz dünyasındaki kültürel ve ekonomik etkileri
The cultural and economic effects of Phoenician colonization in the Mediterranean world
İLKNUR GÜNEL
Doktora
Türkçe
2023
TarihBursa Uludağ ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KAMİL DOĞANCI
DOÇ. DR. ALİ ÖZCAN