Telif haklarının kanunla korunmasının mimarlık mesleği açısından incelenmesi
To protect copyrights with law for architectural projects
- Tez No: 292225
- Danışmanlar: PROF. DR. E. NİGAN BAYAZIT
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Hukuk, Mimarlık, Law, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2010
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Mimari Tasarım Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 110
Özet
İnşaat sektörü, dünya ekonomisinin lokomotif sektörlerinden biridir. Kendisi harekete geçtiğinde bağlı sektörleri de harekete geçirerek ciddi anlamda bir ekonomik gelişme ve hareketlilik yaratmaktadır. İnşaat sektörünün neredeyse bütün eylemleri bir proje ile başlar. Başarılı ve maddi yönden getirisi yüksek inşaat faaliyetlerinin temelinde, başarılı mimari projeler vardır. Bu yüzden mimari proje, çalınmak, taklid edilmek veya değiştirilmek tehlikesi ile karşı karşıyadır.Mimari projeler ve estetik değer taşıyan binaların fikri hakları, Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu kapsamında korunmaktadır. İlke olarak kanunun şemsiyesi, tüm yaratıcı vasfı olan eserleri korumaktadır. Bu eserlerin bir kısmı ile ilgili süreçler çok net bilinmektedir. Örneğin, kitaplar veya sinema filimleri... Bir kitaptan intihal yapılması veya bir kitabın yazarından izin alınmaksızın basılarak piyasaya sürülmesi halinde, uygulanacak kanuni yaptırımlar, Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu'nda açık ve net olarak belirtilmiştir. Aynı şekilde sinema filmlerinin kendine has özellikleri içinde ayrı kanun maddeleri vardır. Oysa mimari projeler için böyle bir ayrıcalık gözetilmemiştir. Bu davranışın temelinde, mimari projeler ile ilgili süreçlerin kanun koyucular tarafından bilinmemesi ve kanunun bakış açısının temelde mimardan farklı olması yatmaktadır.Kısa vadede, mimari projeleri koruyan ve gözeten kanunların çıkarılması ve tatbik edilmesi mümkün değildir. Ancak tasarımcıların, kanunlar konusunda bilgi edinmeleri ve farkındalıklarının artması, mimari eserlerin korunması yönünde, mimarların lehine adımların atılmasını sağlayabilir. Ayrıca tasarımcıların konu hakkında bilgi sahibi olmaları çeşitli sosyal ve kültürel platformlarda konuyu gündeme taşımalarına ve haklarına sahip çıkmalarına yardımcı olabilir. Örneğin Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın her yıl düzenlediği `fikri haklar ile ilgili çalışma toplantıları'na, mimarlardan veya ilgili meslek odalarından katılım olmamaktadır. Bu konuda en yoğun ve sürekli ilgiyi MESAM (Türkiye Musiki Eserleri Sahipleri Meslek Birliği) göstermektedir. MESAM'ın bu konuda katettiği yol herkesin malumudur. Bu tezin hazırlanması için girişimde bulunulmasının temelinde yatan sebeplerden bir diğeride, tasarımcılar arasında bu konuya ilgi uyandırabilmektir.Bu araştırma kapsamında, öncelikle 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu ve hukuki literatürde yer alan bilgiler, mimari projeler ile ilgisi bakımından taranmaya çalışılmıştır. Lehte ve aleyhte durumlar incelenmiş ve sonrasında örnek davalar yardımı ile teori ile pratiğin bağdaştığı veya ayrıldığı noktalar açıklanmaya çalışılmıştır. Ayrıca mimarlara hukuksal süreçler hakkında da elden geldiğince bilgi aktarılmasına çalışılmıştır. Varılan noktada, fikri hakların yeterince korunabilmesi için mimarlık mesleği açısından kat edilmesi gereken yollar olduğu görülmektedir.Hukuk'un alanı, bu konuda gereken eğitimi almadan ve mesleki pratik yapmadan, vakıf olunamayacak kadar geniş ve teferruatlıdır. Bu araştırmanın da hukuki yönden bir iddiasının olduğunu düşünmek doğru olmaz. Burada, mevcut duruma bir tasarımcının gözünden bakılmış ve tarafları davalaşmaya götüren problemin nevii, dava süreci ve dava sonucu yine tasarımcılar açısından yorumlanmıştır.Dolayısı ile, bu çalışma meslekdaşlar arasında konuya ilgi uyandırabildiği ölçüde başarılı olacaktır.
Özet (Çeviri)
For the world economy, Construction sector is one of leading sectors. When it begins to develop, by all related sectors movement, a serious economic development begins. Almost all actions on construction sector begin with a project. On the base of a best profit and successful building construction phase, always there is an architecture project. For all this reasons architectural projects are face to be stolen, imitate or change.Architectural projects and iconic buildings copyrights are protected with the law of idea and artistic works. The basic rule for this law, all the design and creative works are protected by the law. The processes for some of the case are clear. As an example, books or cinema. For the situations for plagiarism from a book or for press the book by not getting permission from its author, the law is clear. Also for cinema film the law is also clear and there is special item on the law. But for the architecture project, there are no special items. The basic of this behavior is related to architectural projects process does not know by legislators and the law viewpoint is different from the architect.In the short term, it is impossible to make new laws and practice them, for architecture projects. However, designers, awareness of information on laws to increase protection of architectural works in the direction of the architect in favor of the steps can ensure that. In addition, designers are expected to have information on the subject, in various social and cultural platforms and privileges to carry out the agenda can help. For example, the Ministry of Culture and Tourism organized every year 'intellectual property rights related to workshop, architects or projects related to the participation of professional chambers are not attend. Most intense and sustained interest in this subject MESAM (Musical Work Owners Trade Association of Turkey) suggests. The way all MESAM?s develop is best known. Attempt for the preparation of this thesis is for this topic to make more interest among designers.Within the scope of this research, first of Idea and Artistic Works Law No. 5846 and legal information in the literature, architecture projects and has been trying to crawl in terms of interest. The pros and cons of the situation and after the samples were examined with the help of case theory and practice, or a separation is incompatible points are tried to explain. In addition to architects about the legal process plays a hand as best information has been transferred. The point, in terms of ideal property rights, the protection of the architectural profession in ways that come to be seen.The area of law is as large and sophisticated can not be known, without receiving the required training and professional practice. To think for this research, to have claim by the law side will be wrong. In this research current situation evaluated by designes view, and the problem that bring the sides to lawsuit, commented by contents, process and its finish. Thereby this research will be successful, if colleagues interest in this subject.
Benzer Tezler
- Telif hakkı kapsamında yapay zekâ ürünlerinin eser niteliği
The nature of the work of artificial intelligence products under copyright law
AYŞENUR MAMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
HukukAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiÖzel Hukuk Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAYRİ BOZGEYİK
- 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu'nda düzenlenen manevi, mali veya bağlantılı haklara tecavüz suçları
Infringement of moral, economic or related rights regulated in Intellectual and Artistic Works Code numbered 5846
DUDU DUYGU TELLİOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
HukukGalatasaray ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÜMİT KOCASAKAL
- حماية حقوق المؤلف والحقوق المجاورة لها (دراسة مقارنة بين الشريعة الإسلامية وقانون إقليم كورستان- العراق)
Himâyetu hukûki'l-müellif ve'l-hukûki'l-mücâvireti lehâ
ISMAEL TAHA HAMAD
Yüksek Lisans
Arapça
2018
DinBingöl ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. İSMAİL NARİN
- Protection of AI-generated products and examination within the context of the European Union and Turkish copyright laws
Yapay zeka tarafından yaratılan ürünler üzerindeki korumanın AB ve Türk telif kanunları kapsamında incelenmesi
MERVE NUR YALÇIN USLU
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
HukukKoç ÜniversitesiHukuk Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET POLAT KALAFATOĞLU
- Contribution a la recherche d'un cadre juridique pour un droit international de laconcurrence plus efficace
Daha etkin bir uluslararası rekabet için hukuki çerçeve arayışı
ALİ CENK KESKİN
Doktora
Fransızca
2009
HukukGalatasaray ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
PROF. DR. JEAN MARC SOREL
PROF. DR. HALİL ERCÜMENT ERDEM