Yakut (saha) masalları üzerine bir dil incelemesi (giriş, inceleme, metinler, dizin)
A linguistic analysis on tales of yakut (saha)(introduction, analysis, texts, directory)
- Tez No: 293065
- Danışmanlar: PROF. DR. GÜRER GÜLSEVİN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2012
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Lehçeleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 880
Özet
Saha Türkçesi, oldukça uzak bir coğrafyada, az sayıda insan tarafından konuşulmasına rağmen, ses denklikleri ve diğer özellikleri açısından Türk dilinde önemli bir yere sahiptir. Birçok ses özelliği bize Saha Türkçesinin, Köktürkçe ile aynı dönemde var olabileceğini göstermektedir. Buna göre Saha Türkçesi, Çuvaş Türkçesiyle beraber Türk dilinin ilk ayrılan lehçeleridir. Biz bu çalışmamızda Saha Türkçesiyle yazılmış, 40 adet masal örneğini inceleyip, ses ve şekil özelliklerini belirlemeye çalıştık.Çalışmanın ilk bölümü, giriş bölümüdür. Bu bölümde iki alt bölüm bulunmaktadır. Birinci alt bölümde Saha Türkçesinin Türk lehçeleri arasındaki yeri, Saha Türklerinin siyasi tarihi, coğrafyaları, dinleri, kültürleri hakkında bilgiler sunulmuştur. İkinci alt bölümde ise, masal türü ve Türk dünyasındaki masallar hakkında bilgi verilmiştir.Çalışmamızın en önemli bölümü olana inceleme bölümü ikinci bölümdür. Bu bölümde seçtiğimiz masal örneklerinin dil özellikleri ayrıntılı bir biçimde incelenmiştir. Bu bölümde üç alt bölüm altında toplanmıştır. İlk alt bölüm olan ses bilgisi bölümünde, seçtiğimiz masallarda tespit edilen ses özellikleri açıklanmıştır. İkinci alt bölüm olan şekil bilgisi bölümünde, tespit edilen şekil özellikleri sunulmuştur. Üçüncü alt bölüm olan söz dizimi bölümünde ise, cümle özellikleri, türleri ve kelime grupları incelenmiştir.Çalışmamızın üçüncü bölümü metinler bölümüdür. Bu bölümde seçilen masalların transkripsiyonlu şekilleri, Türkiye Türkçesine aktarılmış şekilleri ve metinlerin asılları bulunmaktadır.Dördüncü bölüm dizin ve sözlük bölümüdür. Bu bölümde masallarda geçen bütün kelimelerin anlamları verilerek listelenmiştir. Her kelimenin metinde geçtiği yer belirtilmiştir.Bu bölümlerin sonunda tezin içeriğinin ve sonuçlarının özetlendiği bir sonuç bölümü bulunmaktadır.
Özet (Çeviri)
Sakha Turkish has a crucial place in Turkish Language despite the fact that it is spoken in quite a remote geography and by a small number of people. Many phonological characteristics show us that Sakha Turkish may have existed at the same time as Köktürkçe. Sakha Turkish and Chuvash Turkish are the first dialects of Turkish language that have separated. In this study, I have studied 40 tales written in Sakha Turkish and determined phonetic and formal fetures.The first part of the study is the introduction which is consisted of two sub- parts. In the first sub-part, the place of Sakha Turkish among the Turkish dialects, the political history, the geography, the religion, and the culture of the Sakhas have been studied. In the second sub- part, on the other hand, tales in general and tales in Turkish world have been studied.The most important part of current study is the second one which gives the results of my research. Here, the linguistic features of the tales I have chosen have been examined in detail. This part is consisted of three sub-parts the first of which is phonology in which I have examined the phonological features in the tales. The second sub-part is morphology in which I have studied the morphological features of the tales. In the third sub-part, syntax, I have studies sentence structures and types as wells as word groups.The third part of the study consists of the texts. The texts, here, are given with transcription and in Turkey Turkish besides their originals.The fourth part consists of an index and a glossary. All the words from the tales have been listed together with their meanings. In addition, the places of the words in the tales have been indicated.At the very end, comes the conclusion part in which the content and results of the study have been given.
Benzer Tezler
- Yakut (Saha) Türkçesinde duyu fiilleri
Perception verbs in the Yakut (Sakha) Turkish
YAĞMUR KARAHASANOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DilbilimPamukkale ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHTAP SOLAK SAĞLAM
- Yakut (Saḫa) Türklerinin Ala-Bulkun Olonḫosunda geçen ikilemeler
Reduplications used in Ala-Bulkun Olonkho Of Yakut (Sakha) Turks
RECEP KARDEŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Türk Dili ve EdebiyatıFatih ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ERSİN TERES
YRD. DOÇ. DR. KALMAMAT KULAMSHAEV
- Ayıı Üöreğe (Tanrı Öğretisi) metni esasında Saha Türkçesinde isim
Başlık çevirisi yok
HÜSEYİN YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2000
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MEHMET FATİH KİRİŞÇİOĞLU
- Sibirya sahası Türk destanlarında kutsal varlıklar ve nesneler
Siberian field in The Turkish epics of the sacred assets and objects
GÜLTEN BAL
- Yaşar Kalafat'ın Türk kültürüne ait çalışmaları
The works of Yaşar Kalafat about the Turkish culture
ORHAN ÇELTİKCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
TarihSüleyman Demirel ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. ŞENOL KANTARCI