İstanbul'da yeni işlevlerle kullanılan tarihi yapıların üslup sorunsalı
Style problematics in re-used historical architecture in Istanbul
- Tez No: 293842
- Danışmanlar: PROF. DR. FİLİZ ÖZER
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2010
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 361
Özet
Yeni bir yapı inşa ederken ne derece yaratıcı olmak gerekliyse, tarihi yorumlarken de o kadar yaratıcı olmak lazımdır. Tarihi yapıların yeni işlevlerle değerlendirilmesi, İstanbul'da giderek yaygınlaşan bir mimari pratik olarak izlenmektedir. Yeniden işlevlendirme, mevcut yapıların tarihi birikimleri ve gelecek arasında bir tasarım geliştirmeyi içerdiği için titizlikle uygulanması gereken bir sorunsaldır. Tarihsel sürekliliğin bir parçası olan tasarımlar, yapının kendisinden bağımsız tutulamaz.Bu tez, yeniden işlevlendirmenin tanımı ve çerçevesini belirledikten sonra, bu fenomenin ortaya çıkışında aktif olan faktörleri ortaya koyarak, yapılardaki işlevsel dönüşümün bileşenleri incelemektedir. Bunun ardından, tarihi yapıların yeniden işlevlendirilmesinin tarihi ve kültürel süreklilik açısından bir analizi yapılmıştır. Geçmişin çağdaş bir bağlam içinde yararlı kılınmasının koşulları ve bunun tarihi yapılardaki tasarım açısından özellikleri anlatılmıştır.Tezin asıl inceleme alanını oluşturan üslup sorunsalının mimarlık tarihi açısından analizi için önce teorik zemin, tarihsel arka plan, mevcut yaklaşımlar ve problemler tartışılmıştır. Türkiye'de mimari eserlerin yeniden işlevlendirilmesinin Osmanlı İmparatorluğu'na kadar uzanan geçmişinin yanı sıra, güncel sınırlamaları belirleyen hukuki çerçeve de eleştirel bir biçimde ele alınmıştır. Bu bilgiler ışığında, yurtdışındaki yeniden işlevlendirme pratiği ve altyapısını da içeren bir karşılaştırma zemini oluşturulmuştur. Zira gelişmiş Avrupa ülkelerinde çoktan çözülmüş olan bu sorunun ülkemizde de bir an önce çözülmesi, mimari mirasın kimliğine saygılı şekilde korunması için çok önemlidir.İstanbul'daki tarihi yapıların yeni işlevlerle kullanılmasının güncel ve çeşitli problematiklere yatkın olması dolayısıyla araştırma alanı İstanbul ile sınırlandırılmıştır. Seçilen dönüştürme projelerinden oluşturulmuş katalogda yapıların taşıdığı tarihsel, yapısal ve kültürel özellikler araştırılmış, yenileme projesi kapsamında özgün üsluba ve işleve ne tür bir tasarımsal cevap verildiğine dikkat edilmiştir. Estetik yaratıcılığın da kullanıldığı yeniden kullanım örneklerini inceleyen bu doktora tezi, söz konusu yaratıcılığın tarihi yapının özgün dokusuna ve taşıdığı sosyal hafızaya zararlı olmaya başladığı noktaya özellikle değinmiştir. Ortaya çıkan sonucun hem bütünlüğünü ve dürüstlüğünü koruması, hem de onu kullanacaklar için anlaşılabilir olması arasındaki dengenin korunmasında mimarlık tarihi içinde tutarlı davranmanın önemi ve sonuçları incelenmiştir.Örneklenen projelerde kullanılan üsluplar ve yaklaşımların değerlendirilmesinde, öne çıkan sorunsallar tespit edilmiş ve gruplanarak açıklanmıştır. Söz konusu projelerde yapılan estetik seçimlerin hangi durumlarda başarılı olduğu, hangi durumlarda ise yapının kimliğine yabancılaşmaya sebebiyet verdiği gerekçelendirilerek ortaya konulmuştur.Özellikle yeniden işlevlendirme projelerinde kullanılan üslubun özgün yapıdaki üslupla bağlantısını inceleyen bu tez, üslup sorunsalının yapının kendisine ve toplumsal hafızaya etkisini ve İstanbul'da bu konudaki mevcut yaklaşımları ortaya koymaktadır. Tarihi yapıların yeniden kullanımında verilecek yeni fonksiyonun, yapının konumu, mekânsal özellikleri ve çevresi ile bağdaşması ve topluma sosyal, ekonomik ve kültürel açıdan faydalı olması gereklidir. Bu tez, gerçekçi ve tarihe saygılı olacak her yeniden işlevlendirme projesinin geçmişte var olmuş ve gelecekte gerçekleşecek değişimleri kabullenmiş, aynı zamanda da söz konusu yapının mimari kimliğini değişken çevre bağlamında güncel bir şekilde temsil ve tarif etmenin gerekliliğini anlamış olmasını savunmaktadır.
Özet (Çeviri)
When re-interpreting a historical building, it is important to be as creative as when designing a new building. The adaptive re-use of historical buildings is a practice which is gaining popularity in Istanbul. The re-use of historic buildings is itself a stylistic issue, due to the fact that it must include a design which respects the historical background of the building while bridging it with the future. Such design interventions, which are active agents in the historical continuity, cannot be considered separately from the building.This PhD thesis first defines adaptive re-use and after explaining the factors active in its emergence, analyses the components of functional changes in structures. Subsequently, the role of adaptive re-use in historic buildings in terms of historic and cultural continuity is clarified. The conditions of effectively forming a context in which the past can be deemed useful and how this affects design problems in re-used historic buildings are explained.The analysis of stylistic problematics in terms of architectural history, which forms the main focus of the thesis, is first introduced through the theoretical constructs, historical background as well as the current approaches and problems. The history of architectural re-use in Turkey, dating back the Ottoman Empire era, as well as the current legal framework is also critically studied. In light of this information, it has been possible to comparatively study differences between the adaptive re-use practice and infrastructure both abroad and in Turkey. It is very important for the conservation of the Turkish architectural heritage that this problem, which has long been resolved in developed European countries, be solved.The re-modelling of historical buildings for alternative uses in Istanbul is a current subject, prone to various problematics. Therefore, the area of study for individual projects has been limited to the city of Istanbul. In the catalogue of selected re-use projects in Istanbul, the buildings have been studied in terms of their historical, structural and cultural attributes and what kind of a response the new intervention has given to the existing function and artistic style. This thesis has studied examples of re-use projects in historic buildings where aesthetic creativity and deliberate design interventions have been used. It has especially focused on the threshold where this creativity begins to be harmful to the both the original fabric and social memory. The importance and outcome of being consistent in architectural historical terms has been studied, aiming to emphasize the significance of the final result having historical integrity and its being comprehensible to those who will use or view it, while simultaneously accommodating a creative design scheme.In the evaluation of the styles and approaches in the selected examples, the emergent problematics have been identified and categorized. The projects in which the aesthetic choices have been successful and those in which they have caused an alienation from the original identity of the building are expounded.This thesis studies the interaction between the original artistic style of buildings, and the new designs incorporated when they are subjected to adaptive re-use. The consequences of design problematics on the building itself and collective memory are all factors which are demonstrated through the current approaches in Istanbul. The new function of a historic building must be compatible with the location, spatial arrangement and environment of the building as well as benefit the public socially, economically and culturally. This thesis argues that all adaptive re-use projects, which aim at respecting the past and having integrity, must acknowledge the changes of the past as well as the future. They must also have understood the necessity of representing and describing the architectural identity of a structure in a contemporary manner, within the context of a continuously changing environment.
Benzer Tezler
- 19. yüzyıl İstanbul'unda tarihî camilerin ihyası, örnekler ve arşiv belgeleri üzerinden bir tespit ve araştırma
Research through archival documents on the reconstruction of historic mosques during the 19th century in Istanbul
ÖZLEM ÇİÇEK ÜNAL
- The Restoration project of the BelgianConsulate in Istanbul
İstanbul'daki Belçika Konsolosluğu restorasyon projesi
CURTİS KUHAR
- 19. yüzyıl mimarlığında Alman mimari etkinliği
German architectural activity in 19th century İstanbul
MERYEM MÜZEYYEN FINDIKGİL DOĞUOĞLU
- Yıldız Sarayı, Yaveran Dairesi ve Nöbet Yeri restorasyon projesi
Yıldız Palace, Yaveran Department and the Sentry Post (Nöbet Yeri) restoration project
FATMANUR ŞİMŞEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜLSÜM TANYELİ
- İşlev değişikliğinin aydınlatma tasarımına etkisinin Myrelaion sarnıcı örneğinde incelenmesi
The effect of change of function on lighting design in the case of Myrelaion cistern
BÜŞRA ÜNLÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
MimarlıkYıldız Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA RENGİN ÜNVER
