The Restoration project of the BelgianConsulate in Istanbul
İstanbul'daki Belçika Konsolosluğu restorasyon projesi
- Tez No: 46447
- Danışmanlar: PROF.DR. ZEYNEP AHUNBAY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1995
- Dil: İngilizce
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 142
Özet
İSTANBUL'DAKİ BELÇİKA KONSOLOSLU?U RESTORASYON PROJESİ ÖZET Birçok medeniyete tanık olan İstanbul'da, özellikle Tarihi Yarımada'da, Galata'da ve daha sonra Pera'da değişik kültürlerin ürünü olan yapılara birarada rastlamak mümkündür. Tez konusu olarak seçilen bina, Belçika Konsolosluğu da bunlardan biridir. Konsolosluğun, İ.T.Ü. Mimarlık fakültesi Restorasyon kürsüsüne yaptığı bir başvurudan yola çıkılarak, bina geneli için şimdiye kadar ciddi bir araştırma yapılmadığına ve binanın bir tez çalışmasına uygun tarihi özellikler taşıdığı düşünülerek araştırmalara başlanmıştır. Bina, Belçika Krallığı tarafından, 'Patrocle Campanakis' isimli bir mimara, XIX. yy. sonlarında yaptırıldığı bazı kaynaklarda geçmektedir. Ayni kişi Konsolosluğun karşısındaki 'Aya Triada“ kilisesinin mimarıdır. Bina, yapıldığı tarihten bu yana hep ayni işleve hizmet vermiştir. Önce bir konak olarak tasarlanan bina daha sonra Belçika başkonsolosluğu olmuştur. Her ne kadar başkonsolosluk, cumhuriyet Döneminde Ankara'ya taşınmıssa da konsolosluk hizmetleri aynı binada sürdürülmektedir. Tezin asıl amacı, yapının günümüz şartları altında içerdiği işlevlere uygun olup olmadığının ve fiziksel tahribatları ve bozulmaları inceleyerek, binanın restorasyonu için bir ön çalışma yapmaktır. XX. yy. başlarında yapının, mimari tarafından birkaç ciddi büyütme ve yenileme projesi yapılmıştır. Fakat elimizde bu projelerin uygulandığına ilişkin kanıtlar yoktur; bina başka projelere göre büyütülmüştür. Bunun yanısıra, kısmi tadiller ve iç bölünmelerde değişikler yapılmıştır. Tezin giriş bölümünde, yapılan çalışmanın amacından bahsedilmiş, konu hakkında genel bilgiler verilmiştir, tezin hazırlanışında izlenen yöntem açıklanmıştır. Konuyla ilgili üç temel araştırma yapılmıştır. Öncelikle dönemle ilgili bir inceleme yapılmış, bunun ardından yapının günümüzdeki durumunu ortaya koyacak bir araştırma için, binanın rölövesi çıkartılmıştır. Bu bilgiler ışığında, yapının korunması için önerilerde bulunulmuştur. Yapının sadece fiziksel özelliklerinin araştırılması ile yetinilmemiş, içinde bulunduğu çevrenintarihsel gelişiminin ve binanin mimari stilini etkileyen akımların araştırılması ve farklı sefaret binaları ile karşılaştırılması faydalı görülmüştür. İkinci bölüm, binanın yakın çevresi olan Pera ve sefarethaneler hakkında genel bilgiler içermektedir. Pera, Osmanlı Dönemi'nde, özellikle XIX. yy. 'da batılılaşma oluşumunun somutlaştığı yer olarak tanınır. Osmanlı İmparatorluğu ile iyi ilişkilerde olmak isteyen ülkeler XVI. yy. 'dan itibaren sefirlerini İstanbul'a yollamaya başlamışlardı. İlk olarak Galata Bölgesi'nde yerleşen sefarethaneler, XVIII. ve XIX. yy.'larda Pera'nın önen kazanmasıyla birlikte bu bölgeye taşındılar. Pera zaten gayrimüslimlerin yaşadığı bir bölge iken, sefarethanelerin de gelmesiyle iyice batılılaştı. Pera'nın dışında, boğaz kıyılarında da bazı ülkeler sefarethaneler yaptırmıştı, örneğin; Mısır konsolosluğu bunlardan biridir. Ayrıca Pera'da bulunan büyükelçilikler yazlıkları için Bogaz'ın değişik yerlerini ve özellikle de Tarabya Bölgesi'ni tercih etmekteydiler. Tarihi Yarımada'daki tek elçilik İran büyükelçiliği idi. XIX. yy. 'da Osmanlı İmparatorluğunun yaşadığı batalılaşma sürecinde sefarethaneler önemli rol oynamıştır. Sefarethanelerin gelmesiyle batı sanatının etkileri İstanbul'da görülmeye başlanmıştır. Bütün elçilik yapıları yabancı mimarlar tarafından yapılmıştır. Bunun sonucunda, Avrupa'daki mimarlık akımları, dönemlerine göre kendilerini İstanbul'da gösterme fırsatını yakalamışlardır. Genellikle temsil ettikleri ülkelerin ekonomik ve politik gücünü simgelemek için sefarethaneler çok özenilerek ve görkemli bir şekilde yapılmışdır. Kütle, bezeme ve mobilyaları bakımından bütün sefarethaneler birbirleri ile yarışmaktaydılar. Özellikle balo salonlarının önemi büyüktü, çok sık verilen davetlerde balo salonları o ülkenin gücünü ve sanattaki etkinliğini göstermekteydi. Sefarethaneleri yapmak için çağrılan mimarların birçoğu, Osmanlı İmparatorluğu tarafından'da, önemli devlet binalarını yapmak için görevlendirilmişlerdir. Bu mimarlar ve yapıları da, kaçınılmaz olarak, Osmanlı Mimarlığı'nda batılılaşma dönemine geçişin önemli birer kilometre taşı olmuşlardır. Osmanlı Mimarlık ortamı ise XIX. yy. 'da, genel olarak batılılaşma dönemindedir. XVIII. yy. 'dan itibaren batı yaşam tarzını yavaş yavaş benimsemeye başlayan Osmanlı İmparatorluğu, XIX. yy. 'da tamamen batıdan ithal edilen mimari akımların etkisinde kalmıştır. XVIXIX.yy/da, Avrupa'da etkili olan Seçmeci Akim (Eklektisizm) bir anda dünyaya yayılmıştır. Bunun nedeni, sanayi Devrimini yaşayan ülkelerde düzenlenen uluslararası fuarlar ile ülkeler arasındaki ticari ve kültürel bağların sıkılaşmasıdır. GeçenyüzyılortalarınakadarAvrupa'da mimaride,'Barok','Ampir' ve 'Klasisizm' üslûpları sürerken Sanayi devrimi ile birlikte, mimarlar bir üslûp karmaşasına girmiştir. Güzelliklerin hızlı bir şekilde büyüyen kentler ve fabrika yapıları tarafından yok edildiğini gören mimarlar, değişik arayışlar içine girmişlerdir. Bunun etkisiyle bir geriye dönüş olmuş ve XIX. yy. 'Historisizm”in etkili olduğu bir dönem olmuştur. XIX. yy.'sonlarına doğru Eklektisizme, yani eski üslupların taklidine karşı yeni bir üslup ortaya çıkmıştır. John Ruskin ve William Morris gibi düşünürler tarafından ortaya atılan romantik bireyselci süsleme 'Art Nouveau' adını alarak 1890-1910 yıllan arasında bütün avrupa'yı etkisi altına almıştır.'. XIX.yy.'da, İstanbul'da yapılan bütün elçilik binaları 'Eklektik' stilde yapılmıştır. Öncelikle Bati yaşantısının cazibesi istanbul'da yaşayan gayrimüslim zenginleri etkilemiş ve özellikle Pera bölgesi mimari açıdan bir batı şehrini andırır hale gelmişti. Bunun yanı sıra yabancı mimarlar mimarlık eğitimine de ağırlıklarını koymuşlardır. Hatta ulusal mimari akımına mensup mimarların birçoğunun hocaları yabancı mimarlardır. Bunun etkisi de XX. yy. başlarında İstanbul'un mimari ortamında görülmeye başlanmıştır. 4. bölüm, 3 normal ve 2 bodrum kattan oluşan binanın yapı ölçeğinde daha ayrıntılı bir incelemesini içermektedir. Planlar, cepheler, yapım tekniği ve malzemeler incelenmiştir. Sıraselviler Caddesi yönünde (Batı cephesi ) zemin ve bunun üzerinde iki kat görünmektedir, bodrum kat tamamen konsolosluk hizmetlerine ayrılmıştır. Bunlar arasında konsolos makamı, sekreterya, vize, arşiv, haberleşme, ticari ateşelik ve makina dairesi gibi bölümler yer almaktadır. Zemin katta ise kabul salonu, fuaye ve büyük mutfak yer almaktadır. Törensel etkinlikler nedeniyle, bu kat bezemelerin en yoğun olduğu olduğu kattır. 1. katta konsolosun ve ailesi' nin yaşam mekanları yer almaktadır. Bu kapsamda yatak odaları, misafir yatak odalari, salon, televizyon odası, çalışma odası, mutfak ve banyolar bulunmaktadır. 2. kat ise konsolosun çocukları için düzenlenmiştir. Burada bir alt kattakine benzer işlevlere sahip mekanlar bulunmaktadır. xviiPlan şeması merkezi ve simetriktir, içerdiği işlevler açısından, mekanlar bölünme olarak değişikler göstermektedir, ancak dış cephe olarak tamamen simetriye dayalı bir yapı görülmektedir. Özellikle, anıtsal bir etkinin ortaya konulmak istendiği ön cephe (Batı cephesi) Eklektisizm Akımf nın bütün özelliklerini taşımaktadır. XIX.yy.'da bolca kullanılan klasik sütunlar, antik dönem alınlık, akroter, triglif, dişli friz ve paladien parmaklıklar gibi öğeler kullanılmıştır. Yan ve arka cepheler ise daha yalın bir şekilde düzenlenmiştir. Bozulmalar iki çeşittir: Dış etkilerden oluşan bozulmalar ve yapısal bozulmalar. Malzeme bozulmaları ve kullanım sonucunda oluşan bozulmalar da bu kapsamda incelenmiştir. Yapılan incelemenin ışığında alınabilecek önlemler ve olası koruma yöntemleri ortaya çıkacaktır. 5. bölüm, İstanbul'da bulunan diğer sefarethane binaları ile karşılaştırmayı kapsamaktadır. Bu karşılaştırmanın amacı, yapısal ve işlevsel benzerlikleri ve değişikleri saptamaktır. Bu incelemenin sonunda İstanbul'daki sefarethane binalarının dönemlerine göre büyük benzerlikler gösterdiği belirlenmiştir. Özellikle, benzer süsleme öğeleri sefarethane yapılarının birçoğunda kullanılmıştır. Dönemin en güçlü ülkelerine ait olan ve ilk yapılanlar arasında olan sefarethaneler büyük bahçeler içerisinde yer almaktaydı ve yan binalarla çevrelenmişlerdi. Bunlar okul, kilise, kütüphane ve ticari ataşelik gibi işlevler içermekteydiler. Belçika Konsolosluğu bu ek işlevleri içermediği için diğer sefarethanelere oranla küçüktür. Yunanistan ve Romanya Konsoloslukları gibi apartman tipi yapılarda hizmet veren konsolosluklar da vardır. 6.bölüm ise yapının restitüsyonu ile ilgilidir. Elimizdeki verilere dayanarak, yapının ilk durumunu gösterebilme çabasına girilmiştir. Yapıldığı tarihte konak olarak inşa edilen bina, yüzyılın başlarında, balo salonu ve konsolosluk hizmetlerini karşılayacak mekanların eklenmesiyle büyütülmüştür, iç düzenlemelerde de değişikler yapılmıştır. Bunlar, zamanla günün ihtiyaçlarına cevap vermek için yapılan değişiklerdir. 7.bölümde, binanın restorasyonu için gerekli olan inceleme sunulmaktadır. Burada işlevsel olarak bugünün ihtiyaçlarına cevap verecek şekilde ve yapının karakterini bozmadan yapılabilecek değişikliklere değinilmiştir. Daha sonra ise restorasyon için önerilerde bulunulmuştur. Sonuç olarak gerek 19. yy. 'da İstanbul'da etkili olan eklektisizm üslubunun iyi bir örneği ve Sıraselviler Caddesi'nde apartman olmayan ender binalardan biri olması, gerek günümüze kadar sefarethane işlevini sürdürmesi nedeniyle tarihi bir öneme sahip olan xviiiBelçika konsolosluğu binasının korunması için yapılan tez çalışması ileride yapılabilecek her türlü müdahale için bir ön bilgi teşkil edecektir. Yapının restorasyonu için çok daha derin araştırmalar gerekmektedir. Burada yapılan, bir ön çalışma olarak kabul edilebilir. Önerilen çözümler ise sadece görsel olarak yapılan incelemelerle sınırlı kalmaktadır. En sıhatli öneriler daha kapsamlı ve teknik bir araştırmadan sonra ortaya çıkacaktır. xıx
Özet (Çeviri)
SUMMARY The subject of the thesis which was the Belgian Consulate in istanbul was chosen upon the request of the consul in order to ha ve an overall document of the building. Being an embassy and later on a consulate for almost a century made the building be \vorthy of being a thesis subject. The Belgian consulate like ali other embassy buildings in the old capital of the Ottoman Empire, reflects an architectural character different from other building types. Since the XVI th century, embassy buildings begun to settle in istanbul. With their arrival, came also a new way of life which showed itself especially in the Pera district. it is important to situate the building on a background which was the Westernization period of the Ottoman empire. As the scope of the study decreased to the scale of the building itself, the research consisted of a description of the plan layouts, their dimensions and functions. in the same way the elevations and the ornamentation of the façades were evaluated in their architectural context. Also an entire examination of deteriorated sections vvas done and remedies were suggested. The follovving step was a research on other embassy buildings \vhich enabled us to make a comparison. it was interesting to see how embassy buildings of the same period resemble each other. Subsequently an attempt to make restitution drawings of the building was made, fo!1owed with suggestions for its preservation. it is essentially important to know about the original plan before making a renovation project which will ansvver to today's needs. Finally the conclusion of the thesis vvas done by giving suggestions for its function in use today and recommendations for the restoration of deteriorated sections of the building.
Benzer Tezler
- Zeyrek İbadethane Sok. 33 no'lu evin restorasyon projesi
Başlık çevirisi yok
NURBANU TOSUN
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE ZEYNEP AHUNBAY
- Bursa'da Fransız Katolik Kilisesi restorasyon projesi
The Restoration project of the French Catholic Church in Bursa
ESİN ŞEBİN
- Burgazada 24 ada 12 parsel'de bulunanahşap konutun restorasyon projesi
The restoration project of the timber house situated in Burgazada block 24 parcel 12
GÖRKEM VERDİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ UMUT ALMAÇ
- Beyoğlu hastanesinin restorasyon projesi
The Restoration project of the Beyoğlu Hospital
NURSU BÜYÜKHELVACIOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
1994
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE ZEYNEP AHUNBAY
- T.C. Ziraat Bankası Karaköy İstanbul hizmet binası restorasyon projesi
The Restoration project of the Türkiye Ziraat Bankası İstanbul service building in Karaköy
AHMET TUNÇ ERGİN