Türkiye'de İslamcı hareket: Gelişimi, ilişkileri, ayrılıkları ve dönüşümü
The development, relations, conflicts and transformation of Islamic movements in Turkey
- Tez No: 296176
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. HAYRİYE ÖZEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Siyasal Bilimler, Political Science
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2011
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atılım Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kamu Yönetimi ve Siyaset Bilimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 272
Özet
Türkiye'de İslamcılık düşüncesi, Osmanlı Devleti'nin Batı'nın gerisinde kalması ve yanlış Batılılaşma yapıldığı gerekçesiyle devleti kurtarmak adına bir grup İslamcı aydın tarafından geliştirilmiştir. Osmanlı Devletinin yıkılmasıyla onun mirası üzerinde kurulan yeni Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucu kadroları devleti laik esaslar üzerine kurduklarından dini kamusal alandan çıkarmışlardır. Bu kadrolar, laik reformları gerçekleştirmek için İslamcıların muhalefetini önlemek amacıyla sert yasal tedbirler almışlar, dini yaşam biçimlerine ve dini sembollere yasaklar getirmişler ve topluma milli bir din dayatmışlardır. Buna karşılık İslamcılar, bu uygulamalara yerel düzeyde karşılık vermişler ancak başarılı olamamışlardır.1924-1950 arası dönemde hemen tüm dini yaşam alanları kısıtlandığından İslamcı aktörler geri çekilmişler ve informal yollarla özellikle dini eğitim ve kültürel alanda gizli faaliyetlerde bulunmuşlardır. Bu dönemde özellikle Nurculuk ve Süleymancılık hareketleri halk tabanında karşılık bularak cemaat oluşumu sürecini başlatmışlardır. Türkiye'nin 1945'ten itibaren çok partili sisteme geçmesiyle oluşan nisbi özgürlük ortamından yararlanan İslamcı aktörler, faaliyetlerini artırarak güçlenmeye başlamışlardır. Gazete ve dergilerle başlayan bu süreç, 1960'ların sonlarından itibaren müstakil bir İslamcı partinin kurulmasıyla siyasal, sosyal, ekonomik ve kültürel alanda yaygınlaşmıştır.İslamcılık, 1950'den sonra uluslar arası İslamcı hareketlerden de etkilenerek, çeşitlenmiş ve güçlenmiştir. Siyasal İslamcılığın çekim merkezi oluşturduğu bu süreçte cemaat ve tarikat ağları ile radikal İslamcılık arasında geniş bir düzleme oturan İslamcı aktörler hem sistemle hem de kendi aralarında uzlaşma ve çatışmalar yaşamışlardır. İslamcı hareketi, ideolojik merkezinin en büyük tehlikesi olarak gören Kemalist'ler ise onu durdurmak için birçok kez hukuksuz yollara başvurmuşlardır.Sonuçta İslamcı hareket, ulusal ve uluslar arası gelişmelere paralel olarak ve toplumsal dinamiklere göre büyük bir değişim ve dönüşüm yaşamıştır. Bu çalışmada, İslamcı hareketin sebep-sonuç ilişkisi içinde ve toplumsal hareket yaklaşımları çerçevesinde gelişim nedenleri, önemli aktörleri, sistemle ve kendi aralarındaki ilişkileri, ittifakları, çatışmaları ve etkileşimleri araştırılmıştır.Anahtar Sözcükler1.İslamcılık2.Kemalizm3.İslamcı Hareket4.Çatışma5.Dönüşüm
Özet (Çeviri)
The Islamic thought in Turkey has been developed by a group of Islamic intellectuals to stop the Ottoman Empire from collapsing due to underdevelopment and inaccurate modernisation policy and to save the nation through an Islamic referenced restoration strategy. Forming a secular state upon the heritage of the Ottoman Empire after her fall, the formers of the new Turkish Republic excluded Islam from public territory. This team introduced harsh legal measures to avoid the opposition of the Islamists against the secular reforms to be performed and also banned their lifestyles and religious symbols and tried to apply a national belief of their own replacing original Islam. The Islamists countered them through local attempts but were unsuccessful.During the 1924-1950 period, the Islamists withdrew because almost all religious practices were banned and they started to provide informal religious training and cultural activities underground. The Nur and Suleymanist movements were the primary movements who took the initiative in this context and formed their bloc which gained support from the conservative community. Taking advantage from the relatively low liberty era following the recognition of the multi-political system, the Islamists increased their activities and strengthened their power. Emerging with newspapers and magazines, this process gave the opportunity to form an individual Islamic party, formal and nonformal educational and cultural institutions, NGO?s and business organisations which in all pervaded the Islamic sphere in the nation.The Islamic movement, influenced by national and international Islamic activities, gained variety and power after the 1950?s. Political Islam being the gravity centre for all, the Islamic actors were installed between many religious blocs and sects from moderate to radical Islamic groups which were in accordance as well as in conflict between themselves and also the state. Considering the Islamic movements as the most dangerous threat for its ideological centre, the Kemalists tried to avoid them in terms of illegal means.Eventually, the Islamic movement went through a variation and transformation process parallel to domestic and international developments and social dynamics. In accordance with the social movement approaches, this study seeks the cause-effect relation behind the development of the Islamic movement in Turkey; its main actors, the relations, disputes, conflicts, alliances and the interaction between the system and themselves.Key Words1.Islamism2.Kemalism3.Islamic Movement4.Conflict5.Transformation
Benzer Tezler
- Siyasal iletişimde şarkı kullanımı: 2019 yerel seçimlerinde AK Parti örneği
The use of songs in political communication: The case of AK Parti in 2019 local elections
HAKAN SİPAHİOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
İletişim BilimleriGalatasaray ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜLSÜN GÜVENLİ
- II. Meşrutiyet Dönemi fikir hareketleri ve Türk edebiyatına yansımaları
Idea movements in the second constitutional monarchy era and their influence on Turkish literature
CENGİZ KARATAŞ
Doktora
Türkçe
2010
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara ÜniversitesiYeni Türk Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMAİL PARLATIR
- Türkiye'de İslamcı toplumsal hareket ve sendikacılık: Hak-İş ve alternatif mücadele pratikleri
İslamic social movement and unionism in Turkey: Hak-İş and alternative striving practices
KEMAL TEMEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
SosyolojiUludağ ÜniversitesiÇalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ŞENOL BAŞTÜRK
- The role of Turkish civilian power in Somali state building process
Somali'nin devlet inşa sürecinde Türkiye sivil iktidarın rolü
SALAD SHEİKH YUSUF ADDOW
Yüksek Lisans
İngilizce
2015
Uluslararası İlişkilerSakarya ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MURAT YEŞİLTAŞ
- Советско-турецкие отношения на кавказе в 1918-1923 гг.
Kafkasya'da 1918-1923 yıllarında Sovyet-Türk münasebetleri
MUSTAFA ÖZTÜRK
Doktora
Rusça
2010
Uluslararası İlişkilerSaint-Petersburg State University (Sankt-Peterburgskij Gosudarstvennyj Universitet)Tarih Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ANDREY YURİEVİÇ PAVLOV