Tezhipli elyazması eserlerde bakır ve diğer elementlerin pigmentler üzerine etkisinin incelenmesi
Investigation of the effects of copper and other elements on pigments used in illuminated manuscripts
- Tez No: 297109
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. EMEL AKYOL, PROF. DR. MUALLA ÖNER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Kimya Mühendisliği, Chemical Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2011
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kimya Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 98
Özet
Kağıdın icadı ile oluşan el yazmaları kültürel mirasın önemli eserlerindendir. Ülkemizdeki tarih, din, dil, felsefe, coğrafya, tıp ve fen bilimleri alanında yazılmış yazma eserlerin çoğu Kültür ve Turizm Bakanlığı'na bağlı kütüphane ve müzelerdedir.Yazma eserlerde tezhip ve minyatür ile süslemeler yapılmıştır. Yapımında altının yanı sıra bakır, kalay ve gümüşün de kullanıldığı tezhiplerin en zenginleri genellikle eserin ilk sayfasında bulunur. Bir diğer süsleme sanatı olan minyatür; adını kırmızı renk veren `minium'dan (Pb3O4) alır ve metindeki olayları yansıtmak amacı ile yapılmış küçük boyutlu resimlerden oluşur.Gerek kağıdın yapısından, gerekse kullanılan mürekkep ve pigmentlerden kaynaklanan bazı kimyasal bileşikler olumsuz depo koşullarına maruz kaldığında yazma eserlerde meydana gelen bozunmalar eserin yaşam süresini kısaltır.Bu çalışmada yazma eserlerde cetvel denen metni çerçeveleyen çizgilerde kullanıldığı eski bir reçetede belirtilen bir pigment üretilmiş ve 16. yüzyıla ait olduğu düşünülen bir kağıt üzerine uygulanmıştır. Pigmentin hızlandırılmış yaşlandırma öncesi ve sonrası kimyasal karakterizasyonu yapılmıştır. Aynı kağıt; üzerinde pigment uygulaması olmadan hızlandırılmış yaşlandırma testine maruz bırakılmıştır ve kağıdın bozunması incelenmiştir. Farklı derecede bozunma derecelerinde cetvellere sahip yazma eserler ile bozunmamış pigmente sahip bir eser incelenmiş ve bozunma üzerine elementlerin etkisi araştırılmıştır.Yazma eserler üzerinden yapılan analizlerin tamamı tahribatsız olarak gerçekleştirilmiştir.
Özet (Çeviri)
Manuscripts, written after the invention of paper, are one of the most important cultural heritage objects. In Turkey, most of the manuscripts; regarding history, religion, literature, philosophy, geography, medicine and science are housed at libraries and museums belonging to Ministry of Culture and Tourism.Manuscripts are decorated with illuminations and miniatures. Illuminations contain not only gold but also copper, tin and silver and best of them are at the first page of the manuscript. The word miniature comes from a red pigment `minium? (Pb3O4). Miniatures are small pictures and illustrate the story.When chemicals, originating from paper, ink and pigments, exposed to inappropriate storage conditions degradation occurs and lifetime of the manuscripts decrease.In this study a pigment, reported to be used at borders framing the article, was produced according to an old recipe. A dye was prepared with the pigment and applied on a paper from 16th century. Pigment was chemically characterized before and after accelerated aging tests. Paper without pigment application was investigated during accelerated aging on the basis of degradation. Manuscripts containing green frames with different degrees of degradation and a manuscript in a good condition were analyzed and the effects of elements on pigments? stability were investigated.All the analyses of manuscripts were performed non-destructively.
Benzer Tezler
- Tire Necip Paşa Kütüphanasi'nde bulunan İbn-i Sina'ya ait Kitab-üş Şifa ve İbn-i Kasım'a ait Ravzul Ahyar isimli yazmalardaki tezhiplerin Türk sanatı tarihi açısından incelenmesi
Başlık çevirisi yok
ESİN GÜRTEKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
El SanatlarıEge ÜniversitesiTürk Dünyası Araştırmaları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BEKİR DENİZ
- Isparta Halil Hamit Paşa İl Halk Kütüphanesi'nden seçilen yazma eserlerde görülen tezyini unsurlar
The decorati̇ve elements of the handwri̇tten manuscripts elected from Hali̇l Hami̇t Paşa Publi̇c Li̇brary i̇n the ci̇ty of Isparta
AYŞE FALAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
El SanatlarıSüleyman Demirel ÜniversitesiGeleneksel Türk Sanatları Ana Sanat Dalı
DOÇ. DR. SEMA ETİKAN
- El yazması eserlerde tezhipli fihrist sayfaları (TSMK,TİEM,İÜK)
Illuminated index pages in manuscripts (TSMK,TİEM,İÜK)
FATIMA BETÜL BAĞCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
El SanatlarıMarmara ÜniversitesiGeleneksel Türk Sanatları Ana Sanat Dalı
DOÇ. GÜLNUR DURAN
- Ankara Vakıf Eserleri Müzesi teşhirinde bulunan tezhipli el yazmalarının Klasik ve Geç Dönem süsleme özelliklerinin karşılaştırılması
Medieval illuminated manuscripts in Ankara Foundation Art Museum teşhirinde and the comparison of features of Late Classical ornament
ESRA EKİN KOCAKAHYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
El SanatlarıGazi ÜniversitesiEl Sanatları Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. VİLDAN ÇETİNTAŞ
- 2. Murad dönemi tezhipli el yazmalar
Başlık çevirisi yok
ITIR TANSI GÜNAYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
1993
El SanatlarıHacettepe ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. BAĞCI SERPİL