Edirnekapı Sarnıcı koruma sorunları
Conservation problems of Edirnekapi Cistern
- Tez No: 297143
- Danışmanlar: DOÇ. DR. NADİDE SEÇKİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2011
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rölöve-Restorasyon Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 201
Özet
Edirnekapı Sarnıcı, İstanbul İli, Fatih İlçesi, Edirnekapı Semti, 2603 ada, 1 parsel içinde, toprak altında yer almaktadır. Kuzeydoğu-güneybatı doğrultusunda konumlanan sarnıcın kuzeyinde Edirnekapı Surları, batısında bugünün Edirnekapı Kavşağı bulunmaktadır. Yapının bulunduğu adada, sarnıç ile birlikte inşa edilmiş ve bugün lojman olarak kullanılan tek katlı kargir bir bina bulunmaktadır. Adada ayrıca, Osmanlı Dönemi'nin son dönem yapılarından İSKİ Fatih Su, Kanal ve Ruhsat Şefliği Binası, muhdes personel binası, muhdes santral binası, elektrik trafosu yer almaktadır.Edirnekapı Sarnıcı 19. yüzyılın son çeyreğinde, Terkos Su Sistemi Projesi kapsamında inşa edilmiştir. Sultan Abdülaziz'in isteğiyle yapılan bu sistem, Terkos Gölü'nden toplanan suyun şehrin çeşitli bölgelerine pompalanması yöntemi ile İstanbul'un su sıkıntısının giderilmesi amacını taşımaktadır. Pompalama işlemi Terkos Su Pompa İstasyonu'nda yapılmaktadır. Terkos Su Sistemi, pompayla su isalesi yönteminin İstanbul'daki ilk örneğidir. Terkos Gölü'nden pompalanan su, semt çeşmelerinden önce, çeşitli su depolarına gelmektedir. Terkos Su Sistemi kapsamında sekiz adet su deposu inşa edilmiştir. Suyu Suriçi bölgesine ulaştırmak amacıyla yapılan su deposu, bu araştırmanın konusu olan Edirnekapı Sarnıcı'dır.Sarnıç mimarisinin İstanbul'da bilinen ilk örnekleri Bizans dönemine uzanır. Bu sarnıçlardan en tanınmış olanları Yerebatan ve Binbirdirek sarnıçlarıdır. İstanbul'da, bugünün bilinen 4 açık, 67 kapalı sarnıç bulunmaktadır. Kapalı sarnıç örneklerinden biri olan Edirnekapı Sarnıcı, çalışma sistemi, yapım yöntemi ve malzeme seçimi açısından Bizans dönemi sarnıçlarından farklıdır. Bu nedenle tez çalışmasında, Bizans sarnıçlarının tanınmış örneklerine değinilmesinin yanı sıra, Terkos Su Sistemi kapsamında inşa edilmiş diğer bir sarnıç olan Feriköy Sarnıcı da incelenerek, Edirnekapı Sarnıcı ile benzerlik ve farklılıkları ortaya konulmaya çalışılmıştır.Edirnekapı Sarnıcı, iç ölçüleri 28.03x28.03 m, dış ölçüleri 30.93x30.93 m olan kare planlı bir yapıdır. Dış duvarların kalınlığı 1.53 m'dir. Yapının, zemin tonozunun en düşük kotundan tavan tonozunun en yüksek kotuna kadar olan iç yüksekliği 4.93 m'dir. Sarnıç, yapıyı çevreleyen iç yüzeyi eğimli dış duvarlar, ara duvarlar ve dolu savaklar ile 36 adet kare kesitli tuğla ayak ile taşınmaktadır.Tez çalışması kapsamında olan ek bina sarnıcın kuzeyinde konumlanmaktadır. Kare planlı bu yapının dış ölçüleri 7.00x7.11 m'dir. Bugün lojman olarak kullanılan yapı hol, hela, mutfak, yatak odası ve oturma odası mahallerinden oluşmaktadır.Tez, Edirnekapı Sarnıcı ve ek binanın, total station cihazı ve geleneksel ölçüm yöntemleri kullanılarak elde edilen mevcut durumlarının çizimini, yapıların gözlenmesi yoluyla oluşturulan hasar ve malzeme analizlerini, yapılardaki dönemsel değişiklikleri belgelemek amacıyla yapılan dönem analizini ve çeşitli kaynaklardan elde edilen bilgiler doğrultusunda oluşturulan restitüsyon önerisini ve yapının mevcut durumundaki özgün elemanlarının korunarak tekrar işlevlendirilmesi amacını taşıyan müdahale önerisini içermektedir.
Özet (Çeviri)
Edirnekapi Cistern is an underground structure located in the block 2603, parcel 1, at to Edirnekapi, within Fatih district of Istanbul. Theodorian Walls lie in the north and Edirnekapi road junction of today lie in the west of the cistern, which is positioned in Northeast-southwest direction. In the same block, there is a one storey auxiliary stonework building, which was built with the cistern and which is used as a lodging today. Besides İSKİ Fatih Water, Drain and Authorization Office building, additional dressing building, additional switchboard control building and transformer building are also on the same block.Edirnekapi Cistern was built in the last quarter of the nineteenth century, as part of Terkos Water Supply System. This project, which was ordered by Sultan Abdulaziz, aimed to eliminate the water shortage of Istanbul by pumping and holding the water of Terkos Lake in different parts of the city. This pumping process was operated by Terkos Water Pumping Station. Terkos Water System is the first case of distributing water by pumping in Istanbul. The water pipelined from Terkos Lake would come to the water reservoirs before street fountains. Within The Terkos Water System eight water reservoirs were built. The Edirnekapi Cistern, which was built to distribute water to The Walled City, is the subject of this study.First examples of cistern architecture in Istanbul lie in Byzantine period. The well-known examples of these cisterns are Yerebatan and Binbirdirek. Today there are 4 open, 67 closed cisterns known in Istanbul. The Edirnekapi Cistern, is separated from Byzantine period cisterns in terms of work process, building method and material choice. Thus, in this thesis, besides mentioning the most well known examples of Byzantine Cisterns, Feriköy Cistern, which was built also as a part of Terkos Water System, is also examined and its similarities and differences with The Edirnekapi Cistern are presented.Edirnekapi Cistern has a square plan with interior dimensions 28.03x28.03 m and exterior dimensions 30.93x30.93 m. Thickness of the external walls is 1.53 m. The internal height of the structure from the lowest level of its ground vault to the highest level of its top vault is 4.93m. The cistern is carried by external walls surrounding the structure with their curved inner surfaces, shearwalls, flood channel and 36 square brick columns.The auxiliary building within the scope of this thesis is situated in the north of the cistern. This square structure has the dimensions 7.00x7.11 m. The building, which is used as a lodging today, has a hallway, bathroom, kitchen, bedroom and living room in its layout.This thesis contains the current state of the cistern and auxiliary building, obtained by total station device and traditional measurement methods, corruption and material analysis formed by observing the structure, analysis of the era, which is needed to define the periodic changes of the structures, restitution proposal, based on the obtained data and other resources, and restoration offers, which aims to keep the original state of the structure and enable it to refunction.
Benzer Tezler
- İstanbul Mimar Sinan Dönemi külliyeleri içinde medreselerin yeri ve 'Edirnekapı Mihrimah Sultan Medresesi'
Başlık çevirisi yok
GÜLİN ALKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
MimarlıkYıldız Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NEVZAT İLHAN
- Edirnekapı Mihrimah Sultan Camii taşıyıcı sistem deprem davranışının incelenmesi
Earthquake response analysis of Edirnekapı Mihrimah Sultan Mosque
TİMURHAN TİMUR
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
İnşaat MühendisliğiYıldız Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEKERİYA POLAT
- Structural identification of The Edirnekapı Mihrimah Sultan Mosque through dynamic response studies
Başlık çevirisi yok
MEHMET KAĞAN SAYIN
Yüksek Lisans
İngilizce
1999
Deprem MühendisliğiBoğaziçi ÜniversitesiDeprem Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURAY AYDINOĞLU
- Osmanlı Devleti'nde ilk Gureba hastaneleri
The first Gureba hospitals in the Ottoman State
SEÇİL MURSAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
HastanelerCumhuriyet ÜniversitesiSağlık Kurumları Yöneticiliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SARPER YILMAZ
- Türk halk inançlarında şehitlik üzerine halk bilimsel bir inceleme: Edirnekapı örneği
A folkloristic review on martyrdom in Turkish folk beliefs: On the example of Edirnekapı
ZEYNEP TÜRKSEVER
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Halk Bilimi (Folklor)İstanbul ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FERHAT ASLAN