Mimari tasarrım sürecinde karar verme: Bulanık AHS yöntemi
Decision making in the architectural design process: Fuzzy AHP method
- Tez No: 297189
- Danışmanlar: DOÇ. DR. BİRGÜL ÇOLAKOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2011
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Bilgisayar Ortamında Mimarlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 200
Özet
Bilgi ve değer sistemlerindeki değişeme bağlı olarak hızla karmaşıklaşan günümüz ortamında insanları memnun edecek bir yapılı çevrenin oluşturulmasında geleneksel tasarım yaklaşımları yetersiz kalmakta ve yeni tasarım yaklaşımlarına ihtiyaç duyulmaktadır. Sunulan bu çalışma mimari tasarım süreci özelinde geleneksel ve analitik düşüncenin bir arada yoğrulduğu melez bir tasarım yönteminin geliştirilmesi ile ilgilidir.Mimari tasarım sürecinde çözüme ulaşma eylemi farklı nitelikteki karar verme aşamalarını içerir. Bu süreç içinde ürün bazında ve süreç bazında olmak üzere başlıca iki aşamada karar vermeye bağlı değerlendirme yapılmaktadır. Sezgiselliğin yoğun olduğu mimarlık alanında bu karar verme aşamaları büyük miktarda eksik ve kesin olmayan bilgiyi barındırır. Dolayısı ile mimari tasarım sürecinde yapılan değerlendirmeler oldukça güç karar verme süreçleri olarak ifade edilir. Bu yönüyle çalışma kapsamında tasarım probleminin çözümü karar verme bağlamında ele alınmış ve tasarım sürecinde karar vermeye yardımcı bir bulanık çok ölçütlü karar verme yöntemi geliştirilmiştir.Geliştirilen yöntem üç ana yaklaşımın sentezi üzerine inşa edilmiştir. Bunlar; Analitik Hiyerarşi Süreci (AHS), Bulanık Mantık ve Bulanık Küme Teorisi ile Bulanık Analitik Hiyerarşi Süreci yaklaşımlarıdır. Geliştirilen yöntem ile karar verme sürecinde eksik ve kesin olmayan bilginin değerlendirilmesi için kapsamlı bir yaklaşımın sunulması amaçlanmıştır. Yöntemin etkinliği tasarım stüdyosu kapsamında yapılan dört alan çalışması ile araştırılmıştır.Alan Çalışması 1 kapsamında tasarım stüdyosu sistematik bir anlayışla, Alan Çalışması 2 kapsamında tasarım stüdyosu geleneksel bir anlayışla kurgulanmıştır. Geliştirilen bulanık çok ölçütlü karar verme yöntemi her iki tasarım stüdyosunda, süreç sonunda elde edilen ürün bazındaki alternatif tasarımların karar verme amaçlı değerlendirilmesinde uygulanmıştır.Alan Çalışması 3 ve 4 kapsamında tasarım süreci; tasarım probleminin analitik bir düşünce yapısıyla anlaşılabilir parçalara bölünmesi ve geleneksel ile sistematik düşüncenin bir arada yer aldığı melez bir anlayışla çözümlerin üretilmesi üzerine kurgulanmıştır. Geliştirilen yöntem bu hibrid tasarım sürecindeki karar adımlarında tasarımcının akılcı kararlar alması amacıyla uygulanmış ve önemli avantajlar sağladığı gözlemlenmiştir.Bu çalışma ile geliştirilen bulanık çok ölçütlü karar verme yönteminin mimari tasarım süreci özelinde, mimarlık meslek pratiğinde kullanılabileceği gösterilmiştir. Son bölümde ise önerilen yöntemin geliştirilmesine ilişkin gelecekte yapılabilecek çalışmalar için çeşitli öneriler sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
Today, traditional design approaches are becoming insufficient regarding the rapid shift on the knowledge and value systems of architecture. Therefore, new design approaches are necessary. This research is about developing a hybrid design method which combines traditional and analytical thinking in architectural design process.The method developed in this research is built upon the synthesis of three main approaches. These approaches are Analytical Hierarchy Process (AHP), Fuzzy Logic and Fuzzy Set Theory, and Fuzzy Analytical Hierarchy Process. The aim of this method is to define a comprehensive approach that presents the evaluation of incomplete and uncertain knowledge in decision making process. Effectiveness of the method is analyzed by four case studies conducted in design studios.The method developed in this research is built upon the synthesis of three main approaches. These approaches are Analytical Hierarchy Process (AHP), Fuzzy Logic and Fuzzy Set Theory, and Fuzzy Analytical Hierarchy Process. The aim of this method is to define a comprehensive approach that presents the evaluation of incomplete and uncertain knowledge in decision making process. Effectiveness of the method is analyzed by four case studies conducted in design studios.Design studios are configured systematically for the case studies. I. It is configured traditionally in scope of a case study. II. Multi-criteria fuzzy decision making method is developed and applied in either design studios to decide which design alternative produced in the end of the process is chosen.Design process is configured on a design problem which is an analysis of components comprehensible by analytical thinking, and solutions are produced by a hybrid concept in which traditional and systematical thinking are joined. The method is applied to designers who make rational decisions and it is observed that the method produce dramatic advantages.In this work, it is showed that our multi-criteria fuzzy decision making method can be used in architecture, especially in the design process. In the last part, further research topics are discussed.
Benzer Tezler
- Kullanıcı odaklı tasarım için bulanık AHS ile bir model önerisi: Poliklinikler üzerinden bir değerlendirme
A fuzzy AHS model for designing spatial relations in user perspevtive: A research over policlinics
ASENA KUMSAL ŞEN
Doktora
Türkçe
2015
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SİNAN MERT ŞENER
- Mimari tasarımların objektif değerlendirilmesine yönelik web tabanlı bir yazılım geliştirilmesi
Development of a web-based software for the objective evaluation of architectural designs
ELİF ALKILINÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
MimarlıkBalıkesir ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SERKAN PALABIYIK
- Sistemli mimari tasarım sürecinde üretken bir yapay yardımcı önerisi
Proposal for a productive artificial aid in the systematic architectural design process
BETÜL ŞEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiBilişim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YÜKSEL DEMİR
- Floating architecture design process modeling supported by rule-based decision making
Yüzen mimari iasarimi süreç modellemesinde kural tabanli karar verme
AYÇA TARTAR
Doktora
İngilizce
2012
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrolİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BİLGE IŞIK
- İlkokul derslik mekânlarının bulanık mantık metoduyla verimliliğinin değerlendirilmesi: Isparta örneği
Evaluation of the efficiency of primary school classrooms with fuzzy logic method: The case of Isparta
FADİME DİKER
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
MimarlıkSüleyman Demirel ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İLKER ERKAN