Geri Dön

Çocuk yaş grubu hastalara, acil serviste farklı teknik ve anatomik bölgelere çekilen BT tetkiklerine ait görüntü kalitesi ile alınan hasta dozunun karşılaştırılması, kabul edilebilir doz aralıklarının belirlenmesi

Comparasion of image quality and patient dose in chıldhood CT that is performed on different anatomıcal regıons wıth dıfferent tecnıcs at emergency service

PDF İndir

  1. Tez No: 297501
  2. Yazar: AHMET ERGİN ÇAPAR
  3. Danışmanlar: PROF. DR. HANDAN ÇAKMAKÇI
  4. Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
  5. Konular: Radyoloji ve Nükleer Tıp, Radiology and Nuclear Medicine
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2011
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
  10. Enstitü: Tıp Fakültesi
  11. Ana Bilim Dalı: Radyoloji Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 104

Özet

Giriş ve AmaçBT' nin ilk kullanılmaya başladığı günlerden bu yana teknolojik bakımdan hızla gelişimi, daha hızlı tetkik imkanı ve daha iyi spasyal rezolüsyon sağlaması, üç boyutlu rekonstrüktif görüntüler elde edilebilmesine imkan vermesi nedeniyle şimdilerde kullanımı daha da tercih edilir bir hal almıştır.Bu çalışmanın amacı, DEÜTF (Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi ) acil servisi radyoloji biriminde pediatrik çağda farklı yaş gruplarına ait BT tetkiklerinin görüntü kalitesinin, artefakt derecesinin ve efektif radyasyon dozlarının hem kendi içlerinde hem de literatürle karşılaştırılarak, yaş gruplarına göre tetkik parametrelerinin değişkenliğinin ve maruz kalınan efektif doz miktarını saptanması, homojen olmayan parametreler varsa bunların yaş gruplarına göre homojen olarak yeniden belirlenmesidir.Gereç ve YöntemÇalışmaya, Eylül 2008?Eylül 2010 tarihleri arasında Dokuz Eylül Üniversitesi Radyoloji bölümünde acil servis BT cihazında, BT incelemesi yapılmış pediatrik yaş grubu hastaların incelemeleri dahil edildi. Pediatrik yaş grubuna ait beyin,abdomen,toraks,servikal vertebra incelemeleri listelenerek toplam dört hasta listesi oluşturuldu. Toplam 3408 hastaya ait BT tetkiki arasından, her listeden rastgele seçimle her onuncu hasta seçilerek, toplam 347 hastaya ait tek fazlı BT tetkikleri retrospektif olarak tarandı.Farklı parametrelerde farklı vücut bölgelerine yapılan BT tetkiklerine ait tüp voltajı (kVp), tüp akım ürünü (?Tube current-product? ), mA, Pitch, tarama uzunluğu (?scan coverage?) (cm), CTDIw (mGy), DLP (mGy x cm) parametreleri, hasta yaşı, hasta cinsiyeti, klinik istem bilgisi doz sayfası ve tetkik görüntüleme ekranından elde edildi.Çalımaya dahil edilen hastalara ait DLP değerlerine, spesifik konversiyon faktörlerinin daha kolay uygulanabilmesi için hastalar yaşlarına göre beş gruba ayrıldı. Değişkenlik gösteren BT parametrelerinin, görüntü kalitesi ve artefakt derecesi skorlarına göre en az, en çok, median ve ortalama değerleri saptanırken, istatistiksel açıdan anlamlı bulguların elde edilebilmesi ve kolaylık sağlamak için yaş grupları; bir yaşa kadar, bir yaş ve üzeri ile 4 yaş ve altı, beş yaş üzeri hastalar olarak yeniden gruplandırıldı.BT tetiklerine ait görüntüler, biri pediatrik radyoloji alanında 15 senelik deneyime sahip, diğeri 4 senelik deneyime sahip iki radyolog tarafından görüntü kalitesine ve artefakt derecesine göre 1 ile 4 arasında skor verilerek değerlendirildi.BT tetkikine ait elde edilen parametrelere ait veriler, Excel hesap tablosuna girildi. DLP verilerine yaşa ve tetkike spesifik konversiyon katsayıların uygulanması ardından elde edilen veri , Excel hesap tablosunda yaşa ve tetkik çeşidine göre tablo 10' da belirtilen uygun katsayılar ile çarpılarak, Huda metoduna göre efektif dozlar hesaplandı.Excel hesap tablosundaki, BT tetkiklerinin parametrelerine ait veriler SPSS 16.0 bilgisayar programına aktarılarak, yaş gruplarına ve tüm standart protokollere göre değişkenlik gösteren tetkik parametrelerine ait verilerin en düşük, en yüksek ,ortalama değerleri, değer aralıkları ve standart deviasyonları, ?Kendall' s? yöntemi ile korelasyon ilişkileri ve bunların istatiksel açıdan anlamlı olup olmadıkları ortaya kondu. Görüntü kalitesini ve artefakt derecesi skorlamasını yapan radyologlar arasındaki uyum, Kappa uyum testi ile değerlendirildi.Bulgular0 yaş grubunda beyin BT tetkiki çekimi sırasında maruz kalınan ortalama efektif doz 3 mSv olarak bulunmuştur.1 yaş grubunda beyin BT tetkiki çekimi sırasında maruz kalınan ortalama efektif doz 2,8 mSv olarak bulunmuştur.5 yaş grubunda beyin BT tetkiki çekimi sırasında maruz kalınan ortalama efektif doz 2,05 mSv olarak bulunmuştur. 10 yaş grubunda beyin BT tetkiki çekimi sırasında maruz kalınan ortalama efektif doz 2,4 mSv olarak bulunmuştur.15 yaş grubunda beyin BT tetkiki çekimi sırasında maruz kalınan ortalama efektif doz 1,8 mSv olarak bulunmuştur.0 yaş grubunda servikal BT tetkiki çekimi sırasında maruz kalınan ortalama efektif doz 1,5 mSv olarak bulunmuştur.1 yaş grubunda servikal BT tetkiki çekimi sırasında maruz kalınan ortalama efektif doz 3,3 mSv olarak bulunmuştur.5 yaş grubunda servikal BT tetkiki çekimi sırasında maruz kalınan ortalama efektif doz 3,6 mSv olarak bulunmuştur. 10 yaş grubunda servikal BT tetkiki çekimi sırasında maruz kalınan ortalama efektif doz 6,6 mSv olarak bulunmuştur.15 yaş grubunda servikal BT tetkiki çekimi sırasında maruz kalınan ortalama efektif doz 4,2 mSv olarak bulunmuştur.0 yaş grubunda toraks BT tetkiki çekimi yapılan hasta yoktur.1 yaş grubunda toraks BT tetkiki çekimi sırasında maruz kalınan ortalama efektif doz 5,02 mSv olarak bulunmuştur.5 yaş grubunda toraks BT tetkiki çekimi sırasında maruz kalınan ortalama efektif doz 4,9 mSv olarak bulunmuştur. 10 yaş grubunda toraks BT tetkiki çekimi sırasında maruz kalınan ortalama efektif doz 5,16 mSv olarak bulunmuştur.15 yaş grubunda toraks BT tetkiki çekimi sırasında maruz kalınan ortalama efektif doz 5,35 mSv olarak bulunmuştur.0 ve 1 yaş grubunda abdomen/pelvis BT tetkiki çekimi yapılan hasta yoktur. 5 yaş grubunda abdomen/pelvis BT tetkiki çekimi sırasında maruz kalınan ortalama efektif doz 9,6 mSv olarak bulunmuştur. 10 yaş grubunda abdomen/pelvis BT tetkiki çekimi sırasında maruz kalınan ortalama efektif doz 13,3 mSv olarak bulunmuştur.15 yaş grubunda abdomen/pelvis BT tetkiki çekimi sırasında maruz kalınan ortalama efektif doz 11 mSv olarak bulunmuştur.Bölgeye göre BT tetkiklerinin birinci ve ikinci radyolog artefakt derecesi skorlarına göre kVP, mA , CTDI, DLP ve efektif radyasyon dozu değerlerinin maksimum, minimum, median ve ortalama değerleri tablolarından faydalanılarak, her iki radyoloğun görüntü kalitesine üç ve dört skoru verdiği,artefakt derecesine ise bir ve iki skoru verdiği minimum mA aralığı değerler saptandı ve saptanan bu değerlerin ortak olarak kapsadığı mA değerleri, o tetkik ve yaş grubu için görüntü kalitesi ve artefakt derecesi açısından en uygun mA değeri ya da değer aralığı olarak kabul edilerek uygun değerler saptandı.Bu aralıklar beyin BT tetkiki için bir yaş altı hastalarda 124-138 mA, bir yaş ve üzeri ile dört yaş ve altı hastalarda 138-206 mA, beş yaş üzeri hastalarda 138-193 mA olarak saptandı. Servikal BT tetkiki için bir yaş altı hastalarda 150 mA, bir yaş ve üzeri ile dört yaş ve altı hastalarda 150 mA, beş yaş üzeri hastalarda 150-161 mA olarak saptandı.Toraks BT tetkiki için bir yaş altı hastalarda 120 mA, bir yaş ve üzeri ile dört yaş ve altı hastalarda 96-100 mA, beş yaş üzeri hastalarda 134-159 mA olarak saptandı. Abdomen/pelvis BT tetkiki için bir yaş altı, bir yaş ve üzeri ile dört yaş hasta grubu olmadığından bu değerler saptanamamıştır. Abdomen/pelvis BT tetkiki beş yaş üzeri hastalarda değer aralığı 134-159 mA olarak saptandıTartışmaÇalışmamızda beyin BT tetkiklerinde saptanan efektif dozlar ile hasta yaşı arasında ters orantı gösteren bir ilişki bulunmuştur.Bizim çalışmamızda da benzer şekilde beyin BT tetkiklerinde saptanan efektif doz ile hasta yaşı arasında ters orantılı bir ilişki mevcuttur. Beyin BT tetkiklerinde saptanan efektif dozlar tüm yaş gruplarında literatür ile karşılaştırıldığında benzerdir. Çalışmamıza dahil ettiğimiz abdomen/pelvis BT tetkiklerinde yaş grubu ortalamaları bazında tüm yaş gruplarında ,10 ve 15 yaş grubu ortalama değerlerinde daha belirgin olmak üzere, efektif doz ortalamalarımız, beş yaş grubunda 9,6 mSv, 10 yaş grubunda 13,3 mSv ve 15 yaş grubunda 11 mSV ile literatür ile karşılaştırıldığında daha yüksek değerlerde bulunmuştur. Toraks BT hasta grubunda,efektif doz ortalamalarımız, bir yaş grubunda 5 mSv, beş yaş grubunda 4,8 mSv, 10 yaş grubunda 5,1 mSv ve 15 yaş grubunda 5,3 mSV ile bir ve 15 yaş grubunda daha belirgin olmak üzere, tüm yaş gruplarında literatüz ile karşılaştırıldığında, daha yüksek değerlerdedir.Toraks BT hasta grubunda sıfır yaş grubu hasta yoktur. Hasta sayısının ve yaş grubunun sınırlı olması nedeniyle bizim efektif doz değerlerimiz daha yüksek çıkmış olabilir.SonuçDLP yöntemi, doz hesabı için kullanılan yaygın bir belirleyici olsa da bu metodun doğruluğu pediatrik hasta grubunda kesin değildir. Ancak, medikal fizikçi konsültasyonuna gerek kalmadan, her radyaloğun kolayca uygulayabileceği pratik bir yöntemdir. Pediatrik yaş grubu hastalarda, görüntülenen yapılar küçük olduğundan bu daha yüksek görüntü kalitesi için daha yüksek radyasyon dozu verilmesi anlamına gelir. Pediatrik yaş grubu hastalarda yapılan BT tetkikleri, radyolojik olarak neden olunan doz maruziyetinin çok önemli bir kısmını oluşturduğu için pediatrik hastalarda bazı kurallara ve önerilere mutlak olarak dikkat edilmesi gerekmektedir. Radyaloglar hem görüntü kalitesinin iyi olması hem de hastanın güvenliğinin sağlanması gibi iki büyük sorumluluğu kabullenmek zorundadırlar. Eğer, tetkik tanıya yardımcı değilse görüntülemenin iki temel taşından biri eksik demektir ve yeterli kalitede tanısal kalite sağlanmamıştır. Eğer, gereğinden fazla doz kullanılmışsa ikinci bir temel taşı daha eksik demektir ve hastanın sağlığı korunamamıştır. Bu iki temel taşı birarada tuttuğumuz sürece radyolog olarak gerçek yetenek ve deneyimimizi ortaya koymuş oluruz.

Özet (Çeviri)

Introduction and ObjectiveThe aim of this study is to determinate the image quality and image artifact degree and effective radiation doses of CT examinations in different age groups that performed at DEUTF ( Dokuz Eylul University Medical School Hospital ) emergency service unit. Also, to comparasion of these variants both in themselves and literature.Materials and MethodsThe pediatric age group patients whose CT examinations was performed at DEUTF ( Dokuz Eylul University Medical School Hospital ) emergency service unit between the dates of September 2008-September 2010 were included in the study. Pediatric brain, abdomen, thorax and cervical spine CT examinations were listed and four different list formed. A final single phase CT list of total 347 patients were retrospectively reviewed that was formed by randomly selection of every tenth patient from total of 3408 patients.Tube voltage peak (kVp), tube current product , mA, pitch, scan length (cm), CTDIw (mGy), DLP ( mGy x cm) parameters, patient age, patient gender, clinical indication information was obtained from the display screen.Patients were assigned arbitrarily to five age groups for the application of age-specific conversion coefficients. The patient ages was regrouped as three different group when at least, most, median and mean values of variable CT parameters were calculated to achieve a statistically significant findings.All the CT images were expected and were given scores between 1 and 4 according to the degree of image quality and artifacts by two radiogists , one of has 15 years of experience in the field of pediatric radiology and the other 4 years of experience. All CT parameter data entered into an Excel spreadsheet and effective doses were calculated according to the method of Huda by multiplying DLP data and age specified coefficents.All final data of CT examinations transferred to SPSS 16.0 software and lowest, highest, average values, value ranges and standard deviations were calculated. Their correlation was evaluated by“Kendall 's”method.The harmony between two radiologists was assessed by Kappa test.ResultsThe mean effective dose that exposed in brain CT examinations was found 3 mSv in zero age group, 2.8 mSv in one age group, 2.05 mSv in five age group, 2.4 mSv in 10 age group and 1.8 mSv in 15 age group.The mean effective dose that exposed in cervical spine CT examinations was found 1.5 mSv in zero age group, 3.3 mSv in one age group, 3.6 mSv in five age group, 6.6 mSv in 10 age group and 4.2 mSv in 15 age group.The mean effective dose that exposed in thorax CT examinations was found 5.02 mSv in one age group, 4.9 mSv in five age group, 5.16 mSv in 10 age group and 5.35 mSv in 15 age group. In thorax CT list there was no zero age group patient.The mean effective dose that exposed in abdominal/pelvic CT examinations was found 9.6 mSv in five age group, 13.3 mSv in 10 age group and 11 mSv in 15 age group. In abdominal/pelvic CT list there was no zero and one age group patient.ConclusionDLP method is commonly used for the calculation of effective dose, although its accuracy on pediatric patient group is uncertain. However, without the need to consultation on the medical physicist, it is so practical to implement easily. In pediatric age group patients, structures are often smaller as well. These factors can translate to a need for higher image quality, hence, higher radiation doses. CT examinations of pediatric age group forms an important part of radiological dose caused by exposure. So, some rules and recommendations should be considered by radiology workers. In the end, the radiologist must accept the responsibility for both study quality and patient safety. If the study is nondiagnostic, then one of the two cornerstones of imaging is absent: sufficient diagnostic quality has not been obtained. If too much dose is used, then the second cornerstone is not present and the welfare of the patient is not protected. It is when both of these cornerstones are present that we provide trueexpertise.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    520738

    Acil servise travma sonrasında başvuran çocuk hastaların retrospektif incelenmesi

    The retrospective analysis of pediatric patients who admitted after trauma to emergency room

    EREN YİĞİT

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    İlk ve Acil Yardımİnönü Üniversitesi

    Acil Tıp Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MUHAMMET GÖKHAN TURTAY

  2. Tez No

    466437

    Acil servise ev kazası nedeniyle başvuran hastalarda dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu ilişkisinin değerlendirilmesi

    The relation with attention deficit/hyperactivity disorder at patients admitted emergency service with presentation of home accidents

    AHMET SAROHAN

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    İlk ve Acil YardımPamukkale Üniversitesi

    Acil Tıp Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. BÜLENT ERDUR

  3. Tez No

    412724

    Acil servise iş kazası nedeniyle başvuran hastalarda dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu ilişkisinin değerlendirilmesi

    Relation with attention deficit/hyperactivity disorder at patients admitting emergency service with presentation of occupational injuries

    SADIK OĞUZ DOĞANLI

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    KazalarPamukkale Üniversitesi

    Acil Tıp Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. BÜLENT ERDUR

  4. Tez No

    487244

    Çocuklarda operasyon öncesi bilgilendirmenin preoperatif ve postoperatif anksiyete üzerine etkisinin araştırılması

    The effect of preoperative informing on preoperative and postoperative anxiety on children

    GÖZDE ÇELİK YÖRÜKOĞLU

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    Anestezi ve ReanimasyonSağlık Bilimleri Üniversitesi

    Anesteziyoloji ve Reanimasyon Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. CANAN BALCI

  5. Tez No

    115412

    Tekrarlayan kruplarda IgA - IgE düzeylerinin ve atopinin değerlendirilmesi

    Başlık çevirisi yok

    MUSTAFA ALİ AKIN

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2002

    Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıSağlık Bakanlığı

    Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    DR. SULTAN KAVUNCUOĞLU

Geri Dön