Tarihî ve çağdaş Türk lehçelerinde +lIk/+lUk isimden isim yapım eki
The derivational affix making noun from noun +lIk/+lUk in historic and contemporary Turkish dialects
- Tez No: 298253
- Danışmanlar: PROF. DR. FATMA ÖZKAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: yapım, +lIk/+lUk, anlam, fonksiyon, işlek, Derivational, +lIk/+lUk, Meaning, Function, Productive
- Yıl: 2011
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 299
Özet
Ortaya koyacağımız bu çalışmada, Türkçenin başlangıcından beri en işlek isimden isim yapım eklerinden biri olarak kullanıla gelen +lIk/+lUk eki, hem tarihî Türk lehçelerinde hem de çağdaş Türk lehçelerinde incelenmeye çalışılmıştır.Tezdeki amaç, işlev ve anlam dallanmalarını tespit ederek, bunların tarihî ve çağdaş Türk lehçelerindeki örneklerini verip, art zamanlı ve eş zamanlı bir çalışma yapmaktır. Ayrıca ekin sorunlarını kavrayarak, bunlardan bir sonuç çıkarmak tezin diğer hedefleri arasındadır.Çalışmamızda ilk olarak tarihî dönemlere ait sözlükler, döneminin dil özelliklerini yansıtan metinler ve dizinler taranıp, söz konusu ekin kullanıldığı kelimeler fişlenmiştir. Daha sonra, aynı yöntem çağdaş Türk lehçelerinde de uygulanmıştır. Fişlenen kelimeler fonksiyonlarına göre tasnif edilmiş ve içlerinden uygun olanları seçilerek çalışmaya aktarılmıştır.Sonuç olarak, tezdeki örneklere dayanarak ekin işlevleri ve anlam dallanmaları tespit edilmeye çalışılmış ve ekin çekim eki vasfında da kullanıldığı kanısı oluşmuştur.
Özet (Çeviri)
In this study we shall present an effort has been made to examine the affix +lIk/+lUk used as one of the most productive derivational affixes making noun from noun both since the beginning of the Turkish language in Historic Turkish dialects and contemporary Turkish dialects.The objective in this thesis is to determine the branching of function and meaning, to give their examples in Historic Turkish dialects and contemporary Turkish dialects, and to perform a diachronic and simultaneous study. In addition, one of the other objectives is to perceive the problems of the affix and then draw conclusions from these.In our study first of all, the dictionaries pertaining to the historical periods, texts reflecting the language properties of its period, and indexes have been scanned and the words, in which the affix is used, have been recorded. Later on, the same technique has also been used for the contemporary Turkish dialects. The recorded words have been classified according to their functions and the most proper ones among them have been chosen and transferred to the study.Finally, depending on the examples in the thesis an effort has been made to determine the functions and the meaning branching of the affix and it has been thought that the affix has the quality of an in flexional affix.
Benzer Tezler
- Tarihi ve çağdaş Türk lehçelerinde sedalılaşma
The voicing in historical and modern Turkish dialects
AYLİN KOÇ
Doktora
Türkçe
2005
Türk Dili ve EdebiyatıMarmara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EMİNE GÜRSOY NASKALİ
- Tarihi ve çağdaş Türk lehçelerinde geniş zaman (Basit çekim)
Wide time in historical and contemporary Turkish dialects (Simple shooting)
SERVET BOĞA
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DilbilimSiirt ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞAHAP BULAK
- Tarihî Türk lehçelerinde ve çağdaş Sibirya Türk lehçelerinde zamirler
Pronouns in historical Turkish dialects and contemporary Siberian Turkic dialects
SALİH MEHMET ARÇIN
Doktora
Türkçe
2016
Türk Dili ve EdebiyatıMarmara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EMİNE AKİLE NASKALİ
- Gök cisimlerine verilen adların eski ve yeni Türk lehçelerinde varlığı ve karşılaştırılması
Existence and comparison of names given to celestial bodies in old and new Turkish dialects
FATMA DAĞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DilbilimErciyes ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SUZAN SUZİ TOKATLI
- Rus sözlükçülüğü ve tarihi ve çağdaş Türk lehçelerinde Rusça-Türkçe sözlükler
Russian lexicography and Russian-Turkic dictionaries in old and modern Turkic languages
ALİNA MİNSAFİNA
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Dilbilimİstanbul ÜniversitesiTürkiyat Araştırmaları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MEHMET GÜRLEK