Türk İslam minyatürlerinde simurg tasviri ve ikonografisi
Iconography and image of simurgh in Turkish Islamic miniatures
- Tez No: 300510
- Danışmanlar: PROF. DR. YILMAZ CAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sanat Tarihi, Art History
- Anahtar Kelimeler: Simurg, minyatür, tasvir, ikonografi, üslup, Simurgh, miniature, image, iconography, style
- Yıl: 2011
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ondokuz Mayıs Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 254
Özet
Simurg tasviri 13. yy'dan itibaren ve bilhassa 16. yy'da, başta Şehnâme yazmaları olmak üzere çok sayıda ve çeşitli minyatürlü elyazmasına konu olmuştur. İkonografik içeriğiyle masal ve efsanelerde derin anlamları haiz Simurg, en fazla tasviri yapılmış mitolojik yaratıklardan biri ve aynı zamanda en fazla resmedilmiş efsanevi bir kuştur. Simurg'un tarihsel süreç içerisinde pek çok farklı konular içeren elyazmalarında farklı rollerde ya da doğrudan kendisiyle ilgili olmayan hikâye ve metinlerde kompozisyonu tamamlayıcı figürler halinde resmedilmiş olması ihtiva ettiği mana zenginliğinden kaynaklanmaktadır. Bu bağlamda, Simurg sadece mebzulen minyatürlerde resmedilmiş olmasıyla değil, ibret timsali hususiyetleriyle de dikkat çekmektedir.Ekseriyetle İran minyatür ekollerinde uygulama alanı bulan Simurg tasvirinin mitolojik kökeninin göz önünde bulundurulması bu durumu anlaşılır kılmaktadır. Ancak her ne kadar söz konusu ekollerde yaygın olarak işlenmişse de başta Osmanlı minyatür ekolü olmak üzere İslam coğrafyasının diğer ekollerini de etkilemiştir. Bu hususta Simurg'un mitoloji, felsefe, edebiyat gibi pek çok alana hitap eden kapsamlı ifade gücüyle bağlantısı nispetinde bir değerlendirme yapılmasının, konunun daha anlaşılır kılınmasını sağlayacağı düşünülmektedir.Bu noktadan hareketle Simurg'un minyatürlere konu olan ikonografik geçmişi öncelikli olarak ele alınmış olup sonrasında minyatür örnekleri üzerinden analiz yapılmıştır.
Özet (Çeviri)
Image of Simurgh was subjected to various manuscripts with miniatures beginning from 13th century, especially Shahnama copies in 16th century. With its iconographic content Simurgh which has deep effects in tales, legends, is the most depicted mythological creature and the most figured legendary bird. In historical process, to be depicted in different manuscripts with different roles or as completing figures of composition in stories and texts which have not direct connection with Simurgh, result from opulence of senses of Simurgh. In this context, Simurgh draws attention not only to be mostly depicted in miniatures but also with exemplary peculiarities.It is understandable with mythological origin of Simurgh which was mainly depicted in miniature schools of Iran. Although rich examples of these schools, Simurgh affected other miniature schools in geography of Islam especially Ottoman miniature school. About this subject it is important to consider Simurgh with its comprehensive relationship of myhtology, philosophy and literature.At this point, Simurgh was undertook with its iconographic past which was subjected to miniatures, and then analysed with miniature examples of it.
Benzer Tezler
- 16. Yy.'da Çin sanatı ve Osmanlı minyatürlerinde kullanılan simurg tasvirlerinin karşılaştırmalı incelemesi
A comparative examination of simurg designs used in 16th century Chinese art and Ottoman miniatures
SELİN ERDEM
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Güzel SanatlarDokuz Eylül ÜniversitesiGeleneksel Türk Sanatları Ana Sanat Dalı
DOÇ. FİLİZ ADIGÜZEL TOPRAK
- Astar bezeme teknikli seramiklerde 'Simurg' temalı tasarımlar
Simurgh themed designs on slip technique ceramics
KAFİYE DOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
El SanatlarıMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiGeleneksel Türk Sanatları Ana Sanat Dalı
PROF. DR. SİTARE TURAN
- İstanbul Eyüp ilçesi 45, 47, 48, 52, 65 numaralı kadastral adalarında yer alan türbe hazireleri mezar taşlarında üzüm motifi
Grape motifs on gravestones at tombs' cemeteries located in 45, 47, 48, 52, 65 cadastral areas of Istanbul Eyup town
GAMZE ARAS
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Sanat TarihiGazi ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURŞEN ÖZKUL FINDIK
- Osmanlı minyatürlerinde İstanbul yapıları
Istanbul buildings in the Ottoman miniatures
FATMA ELİF TAYGUR
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Sanat TarihiMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. F. BANU MAHİR
- Osmanlı minyatürlerinde fantastik yaratıklar
The fantasti̇cal creatures i̇n the Ottoman mi̇ni̇ature
TUĞBA KUTLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Sanat TarihiSelçuk ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSMAN ERAVŞAR