Osmanlı Dönemi saray için dokunan altınlı ve gümüşlü kumaşlarda motif ve kompozisyon özellikleri
The motif and composition specifications of the woven fabrics with golden and silver threads for palace in Ottoman Empire
- Tez No: 303100
- Danışmanlar: PROF. SİBEL ARIK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: El Sanatları, Crafts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2011
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Güzel Sanatlar Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Geleneksel Türk El Sanatları Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 249
Özet
Osmanlı Döneminde Dokumacılık sanatı, İmparatorluğu'nun önemli, iktisadi, siyasi, sosyal ve ticaret sınırlarının olması nedeni ile çok gelişmiştir. Beylikler döneminden, İmparatorluk dönemine kadar olan tarihsel süreçte, Osmanlı dokuma sanatında; altınlı ve gümüşlü dokumalar motif ve kompozisyon özellikleri bakımından ?Saray Sanatı? başlığı altında incelenmiştir. Tarihsel süreç içerisinde, Osmanlı Sanatı, imparatorluğa dâhil edilen ülkelerin kültürlerinden de etkilenerek yeni boyutlara ulaşılmıştır. Bunların neticesinde, saray dokumalarının teknik yönden özellikleri ve toplumsal ilişkilerde ki sosyo- kültürel yansımaları gözetilerek ele alınmıştır. Tezimizde; Osmanlı dönemindeki dokuma merkezleri, altınlı ve gümüşlü dokumalar için kullanılan malzeme özellikleri, bunların temini için kurulan simkeşhaneler ve çalışanları, imalat işlemleri açıklanmıştır. Bu malzemelerden yapılan çeşitli kumaş isimlerinin netleştirilmesi hususunda gerekli olan veriler toplanmaya çalışılmış ve kumaşlar hakkında bilgi verilmiştir. Dokumalar, devlet hazinesine büyük bir gelir sağladığı için, devlet gözetiminde olduğu da vurgulanmıştır. Saray dokumalarının imparatorluktaki kullanım alanları ve amaçları açıklanmıştır. Dokumalar, Osmanlı İmparatorluğu'nun kültürel elçilik vazifesini de üstlenmiş, saray eşrafı, döşemelik ve hediyelik olarak kullanılmıştır. Altınlı ve gümüşlü dokumalarda kullanılan motiflerin kaynakları, kökenleri, geleneksel ve farklı kültürler arasındaki değişimleri vurgulanmıştır. Bitkisel, hayvansal, geometrik, semavi ve yazılı motiflerin stilize edilmiş halleri, bağlantıları ve zaman içinde geçirdiği kültürel boyutları irdelenmiştir. Bu motiflerle oluşturulan dikey kompozisyon, yatay kompozisyon, oval- yuvarlak kompozisyon, birleşik ve içi içe oval kompozisyon şekilleri, görsel örneklerle ele alınmıştır ve açıklanmıştır.Özellikle bu alanda eğitim alan kişilerin gerçekleştireceği çalışmalar, teknik ve tasarım açısından daha doğru bir çalışma sonucuna eriştirecektir. Ülkemizde bu alanda araştırma yapanlar ve yapacakların, kaynak arayışındaki oldukça sınırlı olan kendi dilimizdeki yayınların çoğalması ve tezimizin bu başvuru kaynaklarının içinde yer alması da başlıca dileğimizdir.
Özet (Çeviri)
Weaving art in the Ottoman Period developed considerably as a result of the broad economic, political, social and commercial borders of the Ottoman Empire. In the historic process begining from the seigneurs period to the Empire, weaving art of the Ottoman Empire was examined under the title of“Court Art”, in the terms of the features of the pattern and composition containing gold and silver.In the course of the historical period, the Ottoman Art was influenced by the cultures of the countries included in the Empire and thus reached new dimensions. Accordingly, the technical characteristics of the court textiles and their socio-cultural reflections on the social relations are dealt with herein. This thesis reveals the weaving centres, features of the materials used for textiles containing gold and silver, simkeşhanes (that is the places where golden and silver are made) founded for supplying gold and silver and production processes in the Ottoman period. Data collected for determining the names of textiles made of such material and information about the textiles are provided. The thesis emphasises that weaving procedures were performed under the supervision of the state because the textiles brought considerable income to the treasury. The fields and purposes of the use of the court textiles in the Empire are disclosed here. At that time, textiles acted as a cultural envoy of the Ottoman Empire and were used for the court gentry, and as upholstery and gifts. The thesis emphasises the sources and roots of the patterns used in the textiles containing gold and silver, and their changes between traditional and different cultures. Stylised forms of vegetative, animal, geometric, celestial and written patterns, connections between them and cultural dimensions of their changes in time are examined. Vertical, horizontal, oval-round, combined and nested oval shapes are discussed with visual examples. Research undertaken especially by the people educated in this field will allow technical and design works to be performed more correctly. The main objective of this thesis is to be a reference resource for any further research in this field, helping to alleviate the problem of scarcity of resources of the field published in Turkish.
Benzer Tezler
- Marmara Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Kütüphanesi bünyesindeki Kenan Özbel Koleksiyonunda bulunan dokuma kumaşların yapısal ve teknik Analizleri
The structural and technical analysis of Kenan Ozbel Woven Fabric Collection of Marmara University Institute of Fine Arts Library
ECE SÖYLEDİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
El SanatlarıMarmara ÜniversitesiTekstil Ana Sanat Dalı
PROF. ŞAHİN YÜKSEL YAĞAN
- Byzantine heritage depicted: the aqueduct of Valens in the historical topography of Istanbul
Tasvirdeki Bizans mirası: İstanbul'un tarihi topografyasında Valens Su Kemeri
FATMA SARIKAYA IŞIK
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
MimarlıkOrta Doğu Teknik ÜniversitesiMimarlık Tarihi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ PELİN YONCACI ARSLAN
- Ankara el dokumalarından 'Sof' üzerine bir inceleme güncel örnek ve öneriler
A review on 'Sof' made from Ankara hand weavings: Current examples and suggestions
BÜŞRA AKSU
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Güzel SanatlarMarmara ÜniversitesiGeleneksel Türk Sanatları Ana Sanat Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÜLKÜ TOKATLI AKÇA
- Osmanlı'da batılılaşma sürecinde ev tekstil tasarımını etkileyen faktörlerin günümüz Türk ev tekstilindeki durumu
The position of factors affecting the home textile desing during the westernization process of ottoman empire, in the modern day Turkish home textile
MARİYE UYGUR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Güzel SanatlarAtatürk ÜniversitesiSanat Kuramı ve Eleştiri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FAZLIHAN YILMAZ
DOÇ. GÜLTEN GÜLTEPE
- Topkapı Sarayı Müzesi'ndeki 16. yüzyıl padişah kaftanlarının süsleme özellikleri
Başlık çevirisi yok
CANAN OLGUNÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
1995
Güzel SanatlarGazi ÜniversitesiResim-İş Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TACİSER ONUK