Hezârfen Hüseyin b. Ca'fer İstânköyî'nin ?Lisânü'l-Etibbâ? adlı tıp lügati üzerinde dil incelemesi: İnceleme-metin-sözlük
A language analysis of the medical dictionary titled ?Lisânü?l-Etibbâ? of the Hezârfen Hüseyin b. Ca?fer Istanköyi
- Tez No: 303838
- Danışmanlar: PROF. DR. MUSTAFA ÖZKAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Deontoloji ve Tıp Tarihi, Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı, Medical History and Ethics, Linguistics, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2011
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 977
Özet
Osmanlı Devleti'nin Türkçeyi resmî dil olarak kabul etmesiyle edebî ve ilmî eserler Türkçenin imkânlarıyla oluşturulmuş, farklı alanlarda Türkçe yazılmış eserlerin sayısı gün geçtikçe artmıştır. Bu gelişme sürecinde Osmanlı Türkçesi tıp literatürünü dolayısıyla tıp terminolojisini oluşturan eserlerde de zaman içinde önemli ölçüde artış meydana gelmiştir. Ancak Osmanlı bilim dilinde meydana gelen bu gelişmenin günümüzde yeterince değerlendirilme imkânı olmamıştır. Bunun en önemli nedeni Osmanlı Türkçesiyle yazılmış bu eserlerin dil özelliklerini ve terim hazinesini ortaya koyacak çalışmaların yeterince yapılmamasıdır. İşte buradan hareketle bu çalışmada Osmanlı Türkçesi tıp terimlerinin tespitinde, bunların listeler hâlinde sunulmasında önemli hizmetleri olan Hezârfen Hüseyin Efendi'nin ?Lisânü'l-Etibbâ? adlı tıp lügati, dil özellikleri, terim hazinesi bakımından incelenmiştir.Eser üzerinde yapılacak dil incelemesi ile bu konuda önemli bir eksiklik olan döneme ait tıbbi terimler ortaya konulmuş, böylece Osmanlı Türkçesi tıp terminolojisinin oluşma süreci daha belirgin hâle getirilmiştir. Bu çalışma ile Türk bilim, kültür tarihine önemli katkıda bulunulmuştur.
Özet (Çeviri)
As the Otoman Empire accepted the Turkish language as the formal language, the literary and scientific works were prepared in Turkish facilities, and the works of the different areas written Turkish have increased day by day. During this development process, the works consisting the medical terminology and the medical literature of the Otoman Turkish have increased significantly by the time. But there haven?t been possibilities to take the advantages of this development happened at the Otoman scientific today. The most important reason for this is the insufficiency of the works which could interpret the language features and terminology of those works written in Otoman Turkish. From this point of view, the medical dictionary titled ?Lisânü?l-Etibbâ? of the Hezârfen Hüseyin Efendi, who had shown great services determining the medical terms of the Otoman Turkish and presenting them in the lists, has been viewed in terms of the language features and terminology.By the linguistic study on those works, the medical terms of the related period, which are significantly insufficient on this isseu today, have been presented. Therefore, the emerging process of the medical terminology of Ottoman Turkish has been more distinctive. This study will make important contributions to the Turkish science and cultural history.
Benzer Tezler
- Hezârfen Hüseyin Efendi ve Enîsü'l-Ârifîn ile Câmi'u'l-Hikâyât adlı eserleri ekseninde hikâyeciliği
Hezarfen Hüseyin Efendi and his method of storytelling depending on his works Enis al-Arifin and Cami al-Hikayat
HATİCE KÜBRA TEKDEMİR
Doktora
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıDokuz Eylül Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NECDET ŞENGÜN
- A new perception of Rome, Byzantium and Constantinople in Hezarfen Hüseyin's universal history
Hezarfen Hüseyin'in evrensel tarihinde yeni bir Roma Bizans ve Konstantinople algısı
CUMHUR BEKAR
Yüksek Lisans
İngilizce
2011
TarihBoğaziçi ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. DERİN TERZİOĞLU
- Hezarfen Hüseyin Efendi'nin 'Tenkihu't-tevarih' adlı eserinin Selçukluların zuhurundan Osmanlı Devleti'nin kuruluşuna kadar geçen bölümlerinin transkripsiyon ve değerlendirmesi
The transcription and evaluation of Hezarfen Hüseyin Effendy's written work named as 'Tenkihu't-tevarih's parts from the emerge of Seljuks to foundation of Ottoman State
KERİM ÖZDEMİR
- Hezârfen Hüseyin Efendi'nin 'Tenkîhü't Tevârih-i Mülûk' isimli eserinin tahlili ve metin tenkidi
Analysis and text criticism of Hezârfen Hüseyin Efendi's work entitled Tenkîhü't Tevârih-i Mülûk
AHMET NAS
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
TarihErzincan Binali Yıldırım ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SÜLEYMAN LOKMACI
- Hezârfen Hüseyin Efendi'nin ?Tuhfetü'l- Erîbi'n- Nâfia li'r-Rûhânî ve't-Tabîb?i (inceleme-metin-dizin)
Hezârfen Hüseyin Efendi?s ?Tuhfetü?l- Erîbi?n- Nâfia li?r-Rûhânî ve?t-Tabîb? (analysis-text-index)
FEYZA TOKAT
Doktora
Türkçe
2012
Türk Dili ve EdebiyatıPamukkale ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CEYHUN VEDAT UYGUR