Kuzey Buz Denizi üzerinde bölge ülkelerinin hâkimiyet mücadelesi ve Türkiye'ye muhtemel etkileri
Sovereignty Struggle of the States in the region for Arctic Ocean and its possible effects to Turkey
- Tez No: 306505
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ESRA HATİPOĞLU TUNCEL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Uluslararası İlişkiler, International Relations
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2011
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Harp Akademileri Komutanlığı
- Enstitü: Stratejik Araştırmalar Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 95
Özet
Arktik Bölge tarihin farklı dönemlerinde farklı öneme sahip olmuştur. Soğuk Savaş döneminde Sovyetler Birliği ve Amerika Birleşik Devletleri arasında ?menzil yarışına? ortam oluştururken, Sovyetlerin dağılmasıyla birlikte Arktik'in taşıdığı önem biçimi de değişmeye başlamıştır. Küresel ısınmanın da etkisiyle eriyen buzullar Arktik Bölgesi'nin jeopolitik önemini arttırmaya başlamıştır.Arktik için iklim değişikliğinin sonuçları hem çok fazladır hem de bu sonuçlar birbirleriyle bağlantılıdır. Birbirleriyle bağlı olan sonuçların içine hukuki, siyasi, sosyal, ekonomik ve çevresel sonuçlar girmektedir. Çevresel bir değişim, hukuki ve ekonomik gelişmelere neden olmakta, hukuki ve ekonomik gelişmeler de çevresel ve sosyal sonuçları etkilemektedir. Buzulların eriyerek suların yükselmesine neden olması ülkelerin devlet sınırlarının değişmesine neden olabilmektedir. Yani çevresel bir değişim hukuki bir sonuç getirebilmektedir. Sınırların değişmesi ise devletlerin ekonomik yapılarının değişmesine neden olabilmektedir. Ekonomik yapısı değişen devletlerin de sosyal yapılarının değişmesi kaçınılmazdır. Suların yükselmesiyle balık türlerinin artması ya da azalması bölgeye gelecek ya da bölgeden gidecek göçü tetikleyebilmektedir.Arktik jeopolitiği, bölge devletleri için önemlidir. Her biri bölge potansiyelinden faydalanmak istemektedir. Bu da zaman zaman çekişmelere zaman zaman da sonuca ulaşmada iş birliğine neden olmaktadır. 2007 yılında Rusya Federasyonu'nun Kuzey Kutbu'nun deniz yatağına ülke bayrağını dikmesi Arktik devletler arasında tartışmaya neden olmuştur.Arktik devletlerin bölgedeki egemenliklerini belli bir düzleme oturtmalarındaki en büyük etmen olan 1982 Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi, Arktik beşli denen Kanada, Amerika Birleşik Devletleri, Rusya Federasyonu, Danimarka ve Norveç arasından sadece Amerika Birleşik Devletleri tarafından onaylanmamıştır. Geri kalan dört devlet kabul ettikleri sözleşme gereği Arktik Bölge'deki egemenlik bildirimlerini on yıl içerisinde Kıta Sahanlığı Sınırları Komisyonu'na bildirmek zorundadırlar. Bu nedenle her ülke kanıtlarını toplamaya ve komisyona çıkarlarına en uygun bildirimi vermeye çalışmaktadır. Bu uğurda kimi zaman diğer Arktik devletleri ile birlikte çalışmakta, kimi zaman ise birbirleriyle mücadele etmektedirler.Halford John Mackinder enerji kaynaklarının ve bölgede yaşayan insan gücünün, devletlerin jeopolitiğinde etkili ve önemli olduğunu söylemiştir. Mackinder'in Merkez Bölge teorisine göre Kalpgâh'a sahip olan kara devleti dünyaya hükmetme gücüne sahip olacaktır. Mackinder'in çizmiş olduğu Kalpgâh kapsamına Arktik girmemektedir, Arktik Bölge, Kalpgâh'ın kuzey sınırını oluşturmaktadır. Bunun nedeni ise o dönemdeki teknoloji nedeniyle bölgenin jeopolitik özelliklerinin yetersiz olduğunun düşünülmesidir. Ayrıca Arktik alanın buzulla kaplı olması da Kalpgâh için doğal sınır olma niteliğini taşımaktadır. Çünkü bu doğal sınır deniz kuvvetlerinin Kalpgâh'a ulaşmasını engellemektedir.Günümüzde ise çalışmalar Arktik Bölgesi'nde büyük miktarda petrol ve doğalgaz kaynaklarının bulunduğunu göstermektedir. Buzulların erimeye başlamasıyla hem bölgedeki kaynaklara ulaşım hem de Mackinder'in Kalpgâh olarak adlandırdığı bölgeye deniz kuvvetlerinin geçişi kolaylaşmaktadır. Bölgedeki potansiyelin büyüklüğü, devletleri bu bölgeyle ilgilenmeye zorlamaktadır. Bu da Mackinder'in tanım ve şartlarını göz önüne alınarak bakıldığında Arktik Bölgesi'nin jeopolitik öneminin değiştiğini göstermektedir. Devletler arasında önem kazanan Arktik, Kuzey bölgesinin ?Kalpgâhı? olarak adlandırılabilir çünkü bu bölgeye sahip olan azalmakta olan kaynaklarını çoğaltarak güçlenecek ve diğer devletlerin önüne geçecektir. BM Deniz Hukuku Sözleşmesi çerçevesinde karasularını genişletmeye çalışan devletler de Arktik Bölgesi'nin önemli olduğunun bir diğer kanıtıdır.Kalpgâh'ın doğal sınırı olan Arktik Bölgesi'nde buzulların erimesiyle su kütlelerine bağlantı yolları açılmaya başlanmış, kıtalar arası geçiş kolaylaşmaya başlamıştır. Böylelikle Mackinder'in doğal sınırı, sınır olmaktan uzaklaşmaya başlamıştır. Günümüz koşulları ve teknolojisi nedeniyle Mackinder'in Kalpgâh özelliklerinin değişmekte olduğu görülebilmektedir. Erişilemezlik ve bütünlük özelliklerinin buzulların erimesiyle Kalpgâh'ın erişime açılması ve geçitlerin açılmasıyla ile de bütünlüğün bozulduğu görülebilmektedir.
Özet (Çeviri)
Importance of Arctic area changes in different time periods. Whereas it creates ?communications zone? between Soviet Union and the United States of America during Cold War, after Soviet?s disintegration importance, which Arctic carries, has also started to be changed. Melting glacier with the effect of global warming makes geopolitics of Arctic zone become more important.The consequences of climate change for Arctic are not just many but also inter-connected. These include legal, political, social, economic and environmental consequences. Environmental change forces legal and economic developments and those developments lead to ?in turn- environmental and social consequences. Rising sea level after melting glacier may cause some changes in border lines of states. It means that an environmental change can bring a legal outcome. Changing of border lines comes with some kind of changes in economic structures. And it leads to changes in social structures. By rising of sea level fish stock can increase or decrease and this causes emigration or letting in immigrants.Arctic geopolitics is important for Arctic States. Each of them wants to get some benefits from that potential. And it causes sometimes disputes but sometimes cooperation on the way of reaching the result that is wanted. By planting of its flag on the Arctic seabed Russian Federation creates some kind of conflict between states.United Nations Convention on the Law of the Sea (UNCLOS) which is one of the most important factor which carries a specific meaning for States in their submitting claims, isn?t ratified just by the United States of America which is one of the Arctic States called A5 including Canada, the United States of America, the Russian Federation, Denmark and Norway. The rest four states have to submit their claims to the Commission on the Limits of the Continental Shelf in ten years. For this reason, each state tries to give the most suitable submission to the Commission. On this road, a state can cooperate with another one or compete with them.What Halford John Mackinder?s thought is the importance of resources and the power of inhabitants for the geopolitics of the states. According to Mackinder?s Heartland Theory, state having Heartland will also have power to rule the world. Arctic isn?t included in Heartland by Mackinder but it creates the northern border of Heartland. Because of lack of technology, geopolitical features of Arctic couldn?t be understood as it should be. Besides, glacier of Arctic creates a natural border for Heartland and it restrains naval forces to reach Heartland.Current studies show that Arctic zone has great deal of oil and gas reserves. Melting of glacier makes reserves be reached easier and it also makes naval forces reach easier to Heartland. Amount of the potential in Arctic area forces states to be interested in this area. And it shows that unlike Mackinder?s thoughts, geopolitical importance of Arctic area has been changing. The Arctic becoming more and more important between states can be called as ?Heartland? of the North because a state having this area will increase its own reserves which is about to decline those days. Another evidence for importance of Arctic is Arctic States? struggle for extending their continental shelves under UNCLOS.Arctic zone which is natural border for Heartland starts to have some connections between seas with the help of melting glacier. It will cause an easier passage for ships between continents. Thus Mackinder?s natural border has started to lose its meaning of being natural border. With the help of current circumstances and technology, the aspects of Mackinder?s Heartland have been transforming. Aspects of being ?Inaccessible? and ?Integrity? have been transforming with melting glacier.
Benzer Tezler
- Sensitivity of atmospheric moisture transport into the Arctic to sea surface temperature changes over the North Atlantic region
Arktik bölgesine atmosferik nem taşınımının Kuzey Atlantik bölgesindeki deniz yüzey sıcaklık değişimlerine duyarlılığı
FEYZA NUR ÖZKAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Meteorolojiİstanbul Teknik ÜniversitesiMeteoroloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BARIŞ ÖNOL
DOÇ. DR. VICTORIA SINCLAIR
- Lack of Arctic and Antarctic issues in international code for ships operating in polar waters (polar code) and suggesting positive improvements
Kutup sularında faaliyet gösteren gemilere yönelik kod, kutup kodunda Arktik ve Antarktika için yer verilmeyen hususlar ve kutup kodunun geliştirilmesi için öneriler
MERİÇ KARAHALİL
Doktora
İngilizce
2021
Denizcilikİstanbul Teknik ÜniversitesiDeniz Ulaştırma Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BURCU ÖZSOY
- Analysis of sea ice concentration around Horseshoe Island in Marguerite Bay with satellite imagery
Marguerite Körfezi'nde Horseshoe Adası çevresinin deniz buzu kontrasyonu'nun uydu görüntüleri ile analizi
SİNAN YİRMİBEŞOĞLU
Doktora
İngilizce
2024
Denizcilikİstanbul Teknik ÜniversitesiDeniz Ulaştırma Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BURCU ÖZSOY
- Performance of wrf in simulating the hail event over İstanbul on 27 July 2017
27 Temmuz 2017 tarihinde İstanbul üzerinde meydana gelen dolu olayının WRF simülasyonu performansı
EMİR TOKER
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
Meteorolojiİstanbul Teknik Üniversitesiİklim ve Deniz Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖMER LÜTFİ ŞEN
- Risk assessment and marine accident analysis in ice-covered waters
Buzlu sularda risk değerlendirmesi ve deniz kaza analizi
BEKİR ŞAHİN
Doktora
İngilizce
2015
Denizcilikİstanbul Teknik ÜniversitesiDeniz Ulaştırma Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SERDAR KUM