Türkiye elektrik enerjisi ekonometrik talep tahmini
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 30696
- Danışmanlar: PROF. DR. AHMET GÖKÇEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1994
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 166
Özet
ÖZET Ekonomik ve sosyal hayatın vazgeçilmez bir unsuru olan elektrik enerjisi, ortaya çıkan petrol krizleri ile daha da önem kazanmıştır. Özellikle ülkemizde bol olan linyit ve hidrolik enerjiden faydalanılarak elektrik enerjisi üretimine hız verilmiştir. Elektrik enerjisi üretimi Cumhuriyetin ilk yıllarında imtiyazlı şirketlerce yürütülürken, daha sonraları belediyeler ve çeşitli kamu kuruluşlarınca yürütülmüştür. 1970 yılında elektrik üretme görevi T.E.K.'e verilmiştir. T.E.K. dışında üretim yapan Ç.E.A.Ş., KEPEZ ve BÜNYAN Şirketleri ise, T.E.K. sistemleriyle bağlantılıdır. Türkiye elektrik enerjisi üretiminde sürekli bir gelişme görülmektedir. 1923'te 44.5 Gwh olan toplam üretim 1992*de 67342.2 Gwh'ye yükselmiştir. 1992 yılı itibariyle, elektrik enerjisinin 40774.2 Gwh' si termik, 26568.0 Gwh'si hidrolik santrallerde üretilmektedir. Elektrik Enerjisi, üretildiği anda tüketilmesi gereken bir enerji olduğundan, tüketimi de üretimine paralel bir gelişme göstermektedir. 1950 yılında toplam tüketim 678.9 Gwh iken aynı dönem brüt üretim 789.5 Gwh kadardır. 1980 yılına gelindiğinde tüketimin hızlı bir şekilde artarak 20398.2 Gwh'ye ulaştığı görülür. 1992 yılında tüketim, 67216.8 Gwh olmuştur. Bu yıllarda kişi başına net tüketim miktarı 921 kwh/kişi'dir. Dünya ortalaması söz konusu olduğunda bu oran oldukça düşüktür. Türkiye'de elektrik enerjisi üretiminde gelişmeler olmuşsa da üretimin tüketimi karşılayamadığı görülür. Bu dönemlerde üretim yetersizliği sebebiyle, kısıntı ve kesinti programları uygulanmış, bazı yıllar komşu ülkelerden elektrik enerjisi ithal edilmiştir. Üretimin yeterli seviyede olması için gerekli yatırımların yapılması ile yatırımların planlamasında talep tahminlerine önem verilmelidir.Diğer malların taleplerinden farklı olmayan elektrik talebinin de gelir, fiyat ve diğer bazı değişkenlere bağlı olacağı açıktır. Elektrik talebi bu değişkenlere bağlı olarak ekonometrik metodla da tahmin edilebileceği gibi; milli gelir ilişkisinden yararlanılarak, teknolojik metod, zaman serisi analizi ile de tahmin edilebilir. Çalışmada ekonometrik yaklaşım kullanılmış; fakat kıyaslama ve tahmin metodlarını tanıma açısından diğer metodlara da yer verilmiştir. Elektrik talep modellerini tek denklemli veya birden çok denklemli olarak kurmak mümkündür. Çalışmada hem tek denklemli, hem de çok denklemli model denemelerine yer verilerek kıyaslama olanağı sağlanmıştır. Fakat uygulama tek denklemli olarak sektörel bazda incelenmiştir. Değişkenlere ait ilgili veriler, konut ve sanayi sektörleri için elde edilmiş ve bu sektörlerin talepleri tahmin edilmiştir. Tahminde en küçük kareler tahmin yöntemi kullanılmıştır. Fonksiyon şekli olarak, üstel (loga- ritmik) denklemler ele alınmıştır. F, t, D.W testleri ve R2 istatistiği ile tah min sonuçları değerlendirilmiştir. Sadece regresyon analizi ile kalınmayarak kalıntı analizine de yer verilmiştir. Yapılan kalıntı analizi ile kullanılan veriler arasında kabul edilemeyen verinin bulunup bulunmadığı araştırılmış ve model kesinleştirilmiştir. Modelin kesinleştirilmesi, standart kalıntı değerleri ile model verileri arasındaki ilişki ile ortaya çıkarılmıştır. Sanayi sektörü elektrik talebinde yukarıdaki yöntemler kullanılarak model de yer alan değişkenler anlamlı bulunmuştur. Sanayi sektörü elektrik talebini etkileyen, fiyatın esneklik katsayısı oldukça düşük çıkmıştır. Fiyatın esnek olmaması gelişmekte olan bir ülke konumundaki Türkiye için doğal karşılanmıştır. Konut sektörü elektrik talebi de benzer model ve metodlarla tahmin edilmiştir. Konut sektörü elektrik talebini etkileyen fiyat değişkeninin esneklik katsayısı sanayi sektöründe olduğu gibi düşük çıkmıştır. Buna göre konut sektörü elektrik talebi fiyata göre esnek değildir.Türkiye toplam elektrik talebi, sektör bazında kullanılan model ve metodlarla tahmin edildiğinden aynı sonuçlara ulaşılmıştır. Sonuç olarak elde edilen bu veriler, gelişmekte olan ülkelere ve Türkiye'ye uygun bir durum dur. Tahmin modelleri sektörel ve toplam olarak oluşturulduktan sonra projeksiyon çalışmalarına yer verilmiştir. Her sektör için, ayrı ayrı bağımsız değişkenlere ait trend denklemleri oluşturulmuştur. Trend denklemlerine dayanarak konut, sanayi ve Türkiye toplam elektrik enerjisinin 2000 yılında ne kadar olacağı saptanmaya çalışılmıştır. Tahminin başarısını saptamak için, O.K.H. (Ortalama Kare Hata), O.M.H (Ortalama Mutlak hata), K. O.K.H. (Kök Ortalama Kare Hata) gibi bazı kriterlere başvurulmuştur. Tahminin gerçek değerlere ne kadar yakın olduğunu görmek amacıyla güven sınırlarını gösteren grafik değerlerine bakılmıştır. Ortaya çıkan sonuçlar beklenen değerlerdir. Gelecekteki elektrik talebinin artacağı bir gerçektir. Artan elektrik enerjisi talebini karşılamak için, yatırımların yerinde ve zamanında yapılması gerekmektedir. Planlama yatırımların yapılması için çok önemlidir. Gerekli olan enerjisi karşılamak için elektrik enerjisinin yanında alternatif enerji kaynakları da bulun malıdır. Artan talebin, alternatif enerji kaynaklarının ve gelişen teknolojinin kullanılmasıyla karşılanması mümkündür.
Özet (Çeviri)
Özet çevirisi mevcut değil.
Benzer Tezler
- Türkiye için kısa vadeli elektrik enerjisi talep tahmini
Short-term electricity power demand forecasting for Turkey
BEHZAT ECEM TUTU
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
EkonometriTOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. EBRU YÜKSEL
- Türkiye enerji sektörü ve elektrik enerjisi talep tahmininin ekonometrik olarak incelenmesi (1980-2002)
The energy sector of Turkey and an econometric study of predizted demand for electricity energy (1980-2002)
ÖZGÜ LOKMANOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
EkonometriEskişehir Osmangazi Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NACİ BAYRAÇ
- Demand, supply and partial equilibrium analysis of Turkish electricity energy pricing
Türkiye elektrik enerjisi piyasasına dair arz, talep ve kısmi denge analizi
ASENA ÖZDEMİR
Yüksek Lisans
İngilizce
2013
Aktüerya BilimleriOrta Doğu Teknik ÜniversitesiAktüerya Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYŞE SEVTAP KESTEL
DOÇ. DR. ŞAHAP KASIRGA YILDIRAK
- The application and evaluation of functional link net techniques in forecasting electrıcity demand
Elektrik enerjisi talep tahmininde fonksiyonel bağ ağları tekniğinin uygulanması ve değerlendirilmesi
IŞIK EKİN YILMAZ ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
İngilizce
2008
EkonometriOrta Doğu Teknik ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Bölümü
PROF. DR. ÇAĞLAR GÜVEN
- Türkiye'de enerji piyasası ve enerji talebi: Elektrik ve doğal gaz enerjisi için ekonometrik bir uygulama
Energy market and energy demand in Turkey: An econometric application for electricity and natural gas
FUAT LEBE