Geri Dön

Uçucu yağ üretimine uygun lavanta (Lavandula sp.) çeşitlerinin belirlenmesi ve mikroçoğaltım olanaklarının araştırılması

Determination of lavender (Lavandula sp.) cultivars suitable for essential oil production and studies on micropropagation possibilities

PDF İndir

  1. Tez No: 309706
  2. Yazar: NİMET KARA
  3. Danışmanlar: PROF. DR. HASAN BAYDAR
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Ziraat, Agriculture
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2011
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Süleyman Demirel Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 178

Özet

Türkiye'de en fazla Isparta ilinde geleneksel olarak 40 yıldır uçucu yağ üretmek amacıyla lavanta kültürü yapılmaktadır. Araştırma; bölge için yüksek çiçek verimi ve uçucu yağ kalitesine sahip, uyum yeteneği yüksek lavander ve lavandin çeşitleri kazandırmak, in vivo şartlarında çelikle çoğaltım olanaklarını araştırmak ve doku kültürü tekniklerinden faydalanarak in vitro mikroçoğaltım yoluyla sağlıklı çok sayıda fidan üretimini gerçekleştirmek amacıyla 2008-2010 yıllarında yürütülmüştür.Araştırmada, materyal olarak tarla ve sera denemesinde Lavandula angustifolia türüne ait `Raya', `Munstead', `Silver' ve `Vera' lavander çeşitleri ile Lavandula x intermedia türüne ait `Giant Hidcote', `Dutch' ve `Super A' lavandin çeşitleri, sera denemesinde köklendirme hormonu olarak 5 farklı IBA dozu (0, 1000, 2000, 3000 ve 4000 ppm IBA) ve laboratuvarda in vitro koşullarında Silver' lavander çeşidi ve `Super A' lavandin çeşitlerinden alınan sürgün ucu eksplantları, iki sürgün ortamı (0.49 mg/L BA+0.50 mg/L IBA ve 0.49 mg/L BA) ve üç köklendirme ortamı (0.46 mg/L, 0.50 mg/L ve 1.99 mg/L NAA) kullanılmıştır.Tarla denemesi Tesadüf Blokları Deneme Desenine göre 4 tekerrürlü, sera koşullarında yürütülen köklendirme denemesi Tesadüf Parselleri Deneme Deseninde 3 faktörlü ve 3 tekerrürlü, laboratuvarda mikroçoğaltım denemesinin sürgün aşaması Tesadüf Parselleri Deneme Deseninde 2 faktörlü, köklendirme aşaması ise 3 faktörlü ve 3 tekerrürlü olarak kurulmuştur.Lavander ve lavandin çeşitlerine ait tarımsal özellikler incelendiğinde her iki yılda da en yüksek taze saplı çiçek verimi L.x intermedia var. Dutch (sırasıyla, 546.7 ve 820.4 kg/da) ve kuru sapsız çiçek verimi L.x intermedia var. Super A (sırasıyla, 108.3 ve 146.3 kg/da) çeşitlerinde, en düşük taze saplı çiçek (sırasıyla, 290.5 ve 399.9 kg/da) ve kuru sapsız çiçek verimi (sırasıyla, 45.9 ve 70.5 kg/da) L.x intermedia var. Giant Hidcote çeşidinde belirlenmiştir.Uçucu yağ oranı hem taze saplı çiçek (1.yıl % 2.00, 2. yıl % 1.90) hemde kuru sapsız çiçekte (1.yıl % 9.62, 2. yıl % 8.87) en yüksek L. angustifolia var. Silver, en düşük L. angustifolia var. Munstead (taze saplı çiçekte 1. yıl % 0.32 ve 2. yıl % 0.38; kuru sapsız çiçekte 1. yıl % 2.10 ve 2. yıl % 2.30) çeşitlerinde tespit edilmiştir.Uçucu yağ verimi taze saplı çiçekte her iki yılda da en yüksek L.x intermedia var. Dutch (sırasıyla, 9.30 ve 12.73 kg/da), kuru sapsız çiçekte L. angustifolia var. Silver (sırasıyla, 7.72 ve 12.28 kg/da) çeşitlerinde, en düşük uçucu yağ verimi hem taze saplı çiçekte hem de kuru sapsız çiçekte L. angustifolia var. Munstead çeşidinde (sırasıyla 1.35 ve 2.18 kg/da; 1.40 ve 1.84 kg/da) belirlenmiştir.Taze saplı çiçek en yüksek linalool oranı birinci yıl % 43.3 ile L.x intermedia var. Dutch ve ikinci yıl % 43.9 ile L. angustifolia var. Vera çeşitlerinde, en düşük her iki yılda da L. angustifolia var. Raya çeşidinde (sırasıyla, % 28.5 ve 37.3), en yüksek linalil asetat oranı her iki yılda da L.x intermedia var. Super A (sırasıyla, % 42.5 ve % 19.8), en düşük L.x angustifolia Giant Hidcote çeşitlerinde (sırasıyla, % 4.35 ve % 3.76) belirlenmiştir.Kuru sapsız çiçekte her iki yılda da en yüksek linalool oranı L.x intermedia var. Dutch (sırasıyla % 46.5 ve % 47.0), en düşük L. angustifolia var. Raya çeşitlerinde (sırasıyla, % 30.7 ve % 35.5), en yüksek linalil asetat oranı her iki yılda da L.xintermedia var. Dutch (sırasıyla, % 32.8 ve % 29.5), en düşük L.x angustifolia Giant Hidcote (sırasıyla, % 3.52 ve 4.13) çeşitlerinde belirlenmiştir.Farklı IBA dozları ve çelik alma dönemlerinde lavanta çeliklerinin kök sayısı, kök uzunluğu ve köklenme oranı farklı olmuş, tüm çeşitlerde en yüksek değerler Mart dönemi ve 4000 ppm IBA dozunda, en düşük değerler IBA uygulanmayan ve Haziran döneminde alınan çeliklerde belirlenmiştir. Lavanta çeliklerinde en yüksek köklenme oranı % 95.13 ile L. angustifolia var. Silver çeşidi, Mart döneminde ve 4000 ppm IBA dozundan, en düşük köklenme oranı ise % 12.43 ile L.x intermedia var. Super A çeşidi, Haziran döneminde ve kontrol uygulamasından elde edilmiştir.In vitro koşullarında sürgün sayısı, sürgün uzunluğu, fide ağırlığı, köklenme oranı ve sağ kalma oranı çeşitlere, sürgün ve köklendirme ortamlarına göre farklılık göstermiş, en yüksek köklenme oranı 0.49 mg/L BA içeren sürgün ortamı ve 0.46 mg/L NAA köklendirme ortamı kombinasyonundan elde edilmiştir.

Özet (Çeviri)

Lavender has been traditionally cultured for 40 years in order to produce the essential oil in Isparta province of Turkey. The research was carried out from the years 2008 to 2010 to obtain lavender and lavandin cultivars with high dry stemless flower, quality essential oil and high adaptation ability, and to investigate at cutting propagation possibility in in vivo conditions, and to produce a large number of healthy seedling via in vitro micropropagation by using tissue culture techniques.In the research, Raya?, `Munstead?, `Silver? and `Vera? lavender cultivars belong to Lavandula angustifolia species, and `Giant Hidcote?, `Dutch? and `Super A? lavandin cultivars belong Lavandula x intermedia species in field and greenhouse experiments, 5 different IBA doses (0, 1000, 2000, 3000 and 4000 ppm IBA) as rooting of cuttings hormone, and shoot tip explants from Silver? lavender and `Super A? lavandin cultivars and two shoots (0.49 mg/L BA+0.50 mg/L IBA and 0.49 mg/L BA) media and three rooting (0.46 mg/L, 0.50 mg/L and 1.99 mg/L NAA) media in in vitro conditions were used as materials.The field experiments were arranged according to Randomized Complete Block Design with four replications, cutting propagation in greenhouse conditions in Randomized Plots Design with three factors and three replications, shoot and rooting stage of in vitro micorpropagation in loboratory in Randomized Plots Design with two and three factors three replications, respectively.As the agricultural charecteristics of lavender and lavandin cultivars were examined the highest fresh stem flower yield were obtained from L.x intermedia var. Dutch (546.7 ve 820.4 kg da-1, respectively) and the highest dry stemless flower yield from L.x intermedia var. Super A (108.3 ve 146.3 kg da-1, respectively) cultivars in both years. The lowest fresh stem flower yield (290.5 ve 399.9 kg da-1, respectively) and dry stemless flower yield (45.9 ve 70.5 kg da-1, respectively) were determined from L.x intermedia var. Giant Hidcote cultivars in both years.The highest essential oil ratio in both fresh stem flower (the first year 2.00 %, the second year 1.90 %) and dry stemless flower (the first year 9.62 %, the second year 8.87 %) was determined from L. angustifolia var. Silver, the lowest from L. angustifolia var. Munstead (in fresh stem flower, the first year 0.32 % and the second year 0.38 %; in dry stemless flower, the first year 2.10 % and the second year 2.30 %) cultivars.The highest fresh stem flower essential oil yield was determined from L.x intermedia var. Dutch (9.30 and 12.73 kg da-1, respectively), the highest dry stemless flower essential oil yield from L. angustifolia var. Silver (7.72 and 12.28 kg da-1, respectively) cultivars in both years. The lowest essential oil yield in both fresh stem flower and dry stemless flower was obtained from L. angustifolia var. Munstead (1.35 and 2.18 kg da-1; 1.40 and 1.84 kg da-1, respectively) cultivars in both years.The highest fresh stem flower linalool ratio was determined from L.x intermedia var. Dutch (43.3 %) in the first year, from L. angustifolia var. Vera (43.9 %) cultivars in the second year. The lowest fresh stem flower linalool ratio was obtained from L. angustifolia var. Raya cultivar (28.5 and 37.3 %, respectively) in both years. The highest fresh stem flower linalyl acetate ratio was obtained from L.x intermedia var. Super A (42.5 and 19.8 %, respectively), the lowest fresh stem flower linalyl acetate ratio from L.x angustifolia Giant Hidcote (4.35 and 3.76 %, respectively) cultivars in both years.The highest dry stemless flower linalool ratio was determined from L.x intermedia var. Dutch (46.5 and 47.0 %, respectively), the lowest dry stemless flower linalool ratio from L. angustifolia var. Raya (30.7 and 35.5 %, respectively) cultivars in both years. The highest dry stemless flower linalyl acetate ratio was obtained from L.xintermedia var. Dutch (32.8 and 29.5 %, respectively), the lowest dry stemless flower linalyl acetate ratio from L.x angustifolia Giant Hidcote (3.52 and 4.13 %, respectively) cultivars in both years.The number of root, root length and rooting ratio varied according to IBA doses and taken cutting period from rootstock plant, and the highest rooting values was determined in 4000 ppm IBA dose of the March period, the lowest rooting values from in non applied IBA (control) of the June period at all lavender and lavandin cultivars. The highest rooting ratio was obtained from L. angustifolia var. Silver cultivar (95.13 %) in 4000 ppm IBA dose of the March period, the lowest rooting ratio from L.x intermedia var. Super A cultivar (12.43 %) in control parcel of the June period.The number of shoot, shoot length, seedling weight, rooting ratio and survival ratio in in vitro conditions varied according to cultivars, shoot and rooting media, and the highest rooting ratio was obtained from 0.49 mg/L BA shoot media and 0.46 mg/L NAA rooting media combinations.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    665269

    Çanakkale koşullarında organik olarak yetiştirilen lavanta çeşitlerinde bitki sıklığının verim ve kalite üzerine etkileri

    The effects of plant density on yield and quality of lavandula cultivars grown organically in Çanakkale conditions

    METİN KALYONCU

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    ZiraatÇanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi

    Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HARUN BAYTEKİN

  2. Tez No

    534248

    Hatay ili Mersin (Myrtus communis L.) ekotiplerinin yaprak verimi ve kalitesi üzerine dikim sıklığı ve hasat zamanlarının etkisi

    The effect of planting density and harvest time on leaf yield and quality of Hatay myrtle (Myrtus communis L.) ecotypes

    ŞEVKET ÖZTÜRK

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    Ormancılık ve Orman MühendisliğiHatay Mustafa Kemal Üniversitesi

    Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. DURMUŞ ALPASLAN KAYA

  3. Tez No

    384825

    Biohydrogen production from baker's yeast industry wastewater using anaerobic membrane bioreactors

    Ekmek mayası endüstirisi atıksuyundan membran biyorektörde biyohidrojen üretimi

    CEREN KARA

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2012

    Biyoteknolojiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Çevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. MAHMUT ALTINBAŞ

    DOÇ. DR. DİDEM OKUTMANTAŞ

    PROF. BÜLENT KESKİNER

  4. Tez No

    900373

    Anaerobic digestion of lignocellulosic waste usingphysico-chemical pretreatment methods interms of performance, microbial community, and cost analysis

    Fizikokimyasal ön arıtım yöntemi ile lignoselülozik atıkların anaerobik çürütülmesi optimizasyonu, mikrobiyal topluluğu ve maliyet analizi

    İREM GÜVEN BEYAZ

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2024

    Biyoteknolojiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Çevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ORHAN İNCE

  5. Tez No

    467319

    Production of biodegradable polymer from microbial mixed culture (MMC)

    Karışık kültürden biyobozunur polimer eldesi

    BÜŞRA AHATA

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2017

    Biyoteknolojiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Moleküler Biyoloji-Genetik ve Biyoteknoloji Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. FATMA NEŞE KÖK

Geri Dön