Geri Dön

Çok kriterli karar verme tekniklerinden bulanık TOPSIS ve bulanık analitik hiyerarşi süreci

Fuzzy TOPSIS and fuzzy analytic hierarchy process in multi criteria decision making techniques

  1. Tez No: 312300
  2. Yazar: BURCU ÖZTÜRK
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. ZEHRA BAŞKAYA
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: İşletme, Business Administration
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2011
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Uludağ Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Sayısal Yöntemler Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 324

Özet

Piyasa koşullarındaki belirsizlikler ve yoğun rekabet dolayısıyla tam ve kesin bilgi akışının sağlanması işletmeler için giderek zorlaşmaktadır. Karar vericilerin sözel değerlendirmeleri nedeniyle karar sürecinde bir belirsizlik ortaya çıkmaktadır. Bu tür belirsizlikler, matematiksel olarak bulanık sayılar ile ifade edilmektedir. İşletmelere değer katacak doğru kararların verilmesi için büyük ölçekli problemlerin çözüme ulaştırılması gerekmektedir. Bu tür problemlerde karar verme sürecinde değerlendirilmesi gereken pek çok kriter ve alternatif bulunmaktadır. Bir karar probleminde birden fazla kriterin bir arada değerlendirilmesi söz konusu olduğunda çok kriterli karar verme teknikleri kullanılmaktadır. Bu çalışmada, bulanık çok kriterli karar karar problemlerinin çözümünde kullanılan bulanık TOPSIS ve bulanık AHS teknikleri incelenmiştir. Çalışmada, mağazalar zinciri bulunan bir işletmenin satış elemanı seçim süreci bulanık TOPSIS, bir ekmek fabrikasının un ve ambalaj tedarikçisi değerlendirme süreci ise bulanık AHS ile analiz edilmiştir. Bulanık TOPSIS algoritması, üçgen ve yamuk bulanık sayılar ile uygulanıp aralarındaki ilişki ve karar vericilerin bireysel kararları arasındaki ilişkiler Spearman sıra korelasyon katsayısı ile ölçülmüştür. Üçgen ve yamuk bulanık sayılar ile yapılan değerlendirmeler arasında çok yüksek derecede pozitif bir ilişki, karar vericilerin bireysel kararları arasında ise, yüksek derecede pozitif bir ilişki olduğu görülmüştür. Bulanık AHS probleminde ise genişletilmiş analiz, toplam integral ve çalışma kapsamında önerilen bulanık VZAHS ile uygulanmıştır. Genişletilmiş analiz tekniğinin sakıncaları ortaya konmuş ve önerilen tekniğin bulanık AHS problemlerine uygulanabilir olduğu sonucuna varılmıştır.

Özet (Çeviri)

Attainment of complete and certain information flow becomes harder for busineses because of the uncertainty in market conditions and heavy competition. There exists an uncertainty in decision process because of people?s linguistic evaluations. Fuzzy numbers are used to express this kind of uncertainty mathematically. In order to make right decisions that add values to businesses, large scale problems need to be solved. In these problems, there has been lots of criterias and alternatives that need to be evaluated in decision process. In the case of evaluating multi criteria together in decision problems multi criteria decision making techniques are used. In this study fuzzy TOPSIS and fuzzy AHP is investigated that is used for solution of multi criteria decision making problems. A firm?s salesperson selection process is analyzed with the help of fuzzy TOPSIS algorithm and a bread factory?s flour and package supplier evaluation process is analzed with fuzzy AHP. Fuzzy TOPSIS technique is used with triangular and trapezoidal fuzzy numbers. The relationship between the solutions and individual decisions between decision makers is measured with Spearman rank correlation coefficient. A very high pozitive relationship between triangular and trapezoidal fuzzy numbers evaluations and a high pozitive relationship between individual decisions of decision makers is seen. Fuzzy AHP is applied with extended analysis, total integral and proposed technique fuzzy DEAHP. The drawbacks of extended analysis technique is stated and as a result the proposed technique is applicable for fuzzy AHP.

Benzer Tezler

  1. Kişiye özel lüks giysiler üreten bir konfeksiyon mağazasında tedarikçi seçimi problemine çok kriterli karar verme tekniklerinin uygulanması

    Implementation of multi-criteria decision making techniques at a clothi̇ng store produci̇ng individual luxury

    PINAR ELÇİÇEK GÜNEŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2014

    İşletmeYüzüncü Yıl Üniversitesi

    İşletme Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. ERTUĞRUL ÇAVDAR

  2. Çelik üretim sürecinde çok kriterli karar verme teknikleri ile iş değerlendirme analizi

    Job evaluation analysis with multi-criteria decision making techniques in steel production

    ATABERK OLCAY

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Endüstri ve Endüstri MühendisliğiKarabük Üniversitesi

    Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MUHARREM DÜĞENCİ

    DR. ÖĞR. ÜYESİ MÜMTAZ İPEK

  3. An analysis of criteria interaction techniques in multiple attribute decision making and a fuzzy TOPSIS based new model proposal

    Çok kriterli karar verme problemlerinde kriter etkileşim tekniklerinin analizi ve bulanık TOPSIS temelli yeni bir model önerisi

    İLKER GÖLCÜK

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2013

    Endüstri ve Endüstri MühendisliğiDokuz Eylül Üniversitesi

    Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ADİL BAYKASOĞLU

  4. Tedarikçi seçim kararlarında bulanık çok kriterli karar verme tekniklerinin kullanımı: Mobilya sektöründe bir uygulama

    Using fuzzy multi-criteria desicion making techniques in supplier selection decisions: An application in the furniture industry

    MERUYERT ZHUMAZHANOVA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    İşletmeAlanya Alaaddin Keykubat Üniversitesi

    İşletme Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. KEMAL VATANSEVER

  5. Otomobil satışı yapan alışveriş sitelerinin bulanık çok kriterli karar verme yöntemleri kullanılarak E-S-QUAL'e dayalı değerlendirilmesi

    Evaluation of automobile shopping sites based on E-S-QUAl using fuzzy multi-criteria decision making methods

    SEDA KAYA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Endüstri ve Endüstri MühendisliğiOndokuz Mayıs Üniversitesi

    Akıllı Sistemler Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SERMİN ELEVLİ