Türk edebiyatında şiir eleştirisi: Osmanlı'dan Cumhuriyet'e
Criticism of poetry in Turkish literature: From the Ottoman Period to the Republic
- Tez No: 312499
- Danışmanlar: PROF. DR. RAMAZAN KAPLAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2012
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yeni Türk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 255
Özet
Cumhuriyet dönemine kadar Türk edebiyatında şiir eleştirisi yaklaşımının şiir üretimindeki etkisi bu tezin temel konusu olarak belirlenmiştir. Divan şiirinde eleştiri, büyük ölçüde belagat ilminin çerçevesinde ele alınarak şairin hünerini açığa çıkarmak için bir rol üstlenmiştir. Şairi merkeze alan bu eleştiri yaklaşımı, hem yeni yetişmekte olan şairlere model sunarak divan şiirinin bir gelenek olma vasfını kazanmasında etkili olmuş hem de haminin hangi şairi himayesine alacağı konusunda iyi seçimler yapabilmesine olanak sağlamıştır. Divan şiirinde belagat ilmine yaslanan eleştiri geleneği, Tanzimat döneminde ?edebiyat-ı sahiha? anlayışına göre yeniden şekillendirilmiş; Servet-i Fünûn dönemi şairleri de yeniden işlevsel kılınan bu belagat sistemine büyük ölçüde sadık kalmışlardır. II. Meşrutiyetin, ilanından sonra ise değişen siyasi atmosfer, edebiyatın yeniden tanımlanmasına yol açmıştır. Bu dönemin eleştiri yaklaşımında Tanzimat sonrası eleştirisinde olduğu gibi öncelikle inşası hedeflenen edebiyatın programı ortaya konmuş, daha sonra bu programın paradigmalarına uygunluk esasına göre ?başarılı? şair belirlenmiştir. Dolayısıyla şiir üretiminin belirli kurallara yaslanması ve belirlenen kurallara uygun nitelikte şiir yazan şairlerin başarılı addedilmesi, Osmanlı'dan Cumhuriyet'e değin süren eleştiri yaklaşımının yapısal olarak sürdüğünü ancak eleştiriye konu edilen kavramların farklı anlamlar kazandığını göstermektedir.
Özet (Çeviri)
The principal problem in this dissertation has been determined as the effect of the approach of poetry criticism in Turkish literature up to the period of the Republic on the production of poetry. Locating the poet at its center, this critical approach was not only effective in helping court poetry to attain the characteristic of becoming a tradition by providing the newly-emerging poets with a model, but also provided the patron with the opportunity to make good choices concerning which poet to patronize. The critical tradition, based on rhetoric in court poetry, was re-shaped in line with ?good literature? (edebiyat-ı sahiha?) in the period of Reorganization (Tanzimat), and Servet-i Fünûn poets remained mostly loyal to this system of rhetoric which was rendered functional once again. Following the declaration of second Constitutionalism (Meşrutiyet), the changing political atmosphere brought about the re-definition of literature. In the critical approach of this period, as in that of the post-Reorganization, the program of literature which was aimed to be reconstituted was put forth, and then the ?good? poet was identified on the basis of being in accordance with the paradigms of this program. As such, the fact that poetry production leaned on certain rules and that poets who complied by those rules were considered successful suggests that the critical approach that lasted from the Ottoman period to the Republican period was structurally ongoing but that the concepts central to the approach had gained new meanings over time.
Benzer Tezler
- САБАХАТТИН АЛИНИН ӨМҮРҮ, ЧЫГАРМАЧЫЛЫГЫ ЖАНА ӨРНӨКТҮҮ АҢГЕМЕЛЕРИНИН КЫРГЫЗЧА КОТОРМОСУ
Başlık çevirisi yok
ALİMAN BUZURMANOVA
Yüksek Lisans
Kırgızca
2005
Türk Dili ve EdebiyatıKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiTürkoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SALİCAN CİGİTOV
- Ali Şir Nevai'nin Batı Türkçesi divan edebiyatına tesiri (XVI. yüzyıl sonuna kadar)
The influence of Ali Şir Nevai on divan literature of western of Turkish language (until the end of XVI. century)
YUSUF ÇETİNDAĞ
Doktora
Türkçe
2002
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA İSEN
- Divan edebiyatı eleştirilerinin eleştirisi (1860-1970)
Criticism of critiques about divan literature (1860-1970)
MEHMET MUSTAFA ÖRÜCÜ
Doktora
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıSakarya ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BAYRAM ALİ KAYA
- Türk edebiyatında dertli olgusu âşık dertli ve eserleri (inceleme-metin)
Dertli phenomenon in Turkish literature âşik dertli and his poems (text- analysis)
RECEP TEK
Doktora
Türkçe
2011
Türk Dili ve EdebiyatıErciyes ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMAİL GÖRKEM
- Makedonya Türk çocuk edebiyatında Sevinç dergisi ve bu dergideki şiirler üzerine tematik bir inceleme
A study on Sevinç journal of Macedonian-Turkish children's literature and an thematic analysis on the poems in this journal
TURAN ÇELEBİ
Doktora
Türkçe
2014
Türk Dili ve EdebiyatıEge ÜniversitesiTürk Dünyası Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET TEMİZKAN