Çocukluk çağı örselenme yaşantıları: Duygu düzenleme, kişilerarası tarz ve genel psikolojik sağlık açısından bir inceleme
Childhood abuse history: Emotion regulation,interpersonal styles and psychological well-being
- Tez No: 312573
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. BANU YILMAZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Çocukluk istismarı ve ihmali, duygu düzenleme, kişilerarası tarz, genel psikolojik sağlık, Childhood abuse and neglect, emotion regulation, interpersonal styles, psychological distress
- Yıl: 2012
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Uygulamalı Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 186
Özet
Bu çalışmada, çocukluk çağı örselenme yaşantılarının, duygu düzenleme güçlüğü, kişilerarası tarz ve genel psikolojik sağlık ile ilişkisi incelenmiştir. Araştırmada ayrıca, duygu düzenleme güçlüğü ve kişilerarası tarz değişkenlerinin çocukluk çağı örselenme yaşantısı ve genel psikolojik belirtiler arasında aracı rolü olup olmadığı sorusuna yanıt aranmıştır. Çalışmanın örneklemini, kartopu örnekleme yoluyla ulaşılmış 18-65 yaş arası 802 yetişkin oluşturmaktadır. Çalışmada, katılımcıların 18 yaşından önceki örselenme yaşantılarını değerlendirmek amacıyla Çocukluk Çağı Örselenme Yaşantıları Ölçeği (ÇÖYÖ), duygu düzenleme güçlüklerini ölçmek amacıyla Duygu Düzenleme Güçlüğü Ölçeği (DDGÖ), kişilerarası tarzlarını değerlendirmek amacıyla Kişilerarası Tarz Ölçeği (KİTÖ), genel psikolojik sağlıklarını değerlendirmek amacıyla ise Kısa Semptom Envanteri (KSE) kullanılmıştır. Araştırma sorularına koşut olarak elde edilen bulgular, cinsiyet değişkeninin duygu düzenleme güçlüğü hariç tüm değişkenler üzerinde; eğitim düzeyinin ise ketleyici tarz değişkeni hariç tüm değişkenler üzerinde temel etkisi olduğunu göstermiştir. İstismar düzeyi düşük ve yüksek grupların karşılaştırıldığı analizden, istismar düzeyi yüksek grubun duygu düzenlemenin tüm boyutlarında daha fazla güçlük yaşadığı, ketleyici kişilerarası tarzları daha fazla kullandıkları ve araştırmada değerlendirilen tüm genel psikolojik belirtilerinin daha fazla olduğu bulguları elde edilmiştir. Genel psikolojik belirtileri yordayan değişkenleri anlamak amacıyla yapılan regresyon analizi sonuçları, genel psikolojik belirtlileri yordayan değişkenlerin psikiyatrik tedavi geçmişi, eğitim düzeyi, yaş, babanın eğitim düzeyi, cinsiyet, geçmiş travma öyküsü, fiziksel istismar, cinsel istismar, ketleyici tarz ve duygu düzenleme güçlüğü alt alanlarından strateji, açıklık, dürtü kontrol ve amaç olduğunu göstermiştir. Ketleyici kişilerarası tarz ve duygu düzenleme güçlüğü değişkenlerinin, çocukluk çağı örselenme yaşantısı ve genel psikolojik belirtiler arasındaki ilişkide aracı rolünün değerlendirilmesi amacıyla yapılan regresyon analizi bulguları da hem ketleyici kişilerarası tarzın hem de duygu düzenleme güçlüğünün bu ilişkide tam aracı rol gösterdiğini ortaya koymuştur. Özetle çalışmanın bulguları, çocukluk çağı örselenme yaşantısının yetişkinlikteki kişilerarası tarz, duygu düzenleme güçlüğü ve genel psikolojik belirtilerle ilişkili olduğunu ortaya koymaktadır. Ayrıca bulgular, çocukluk çağı örselenme yaşantısı olan yetişkinlerin genel psikolojik belirti geliştirmesinde ketleyici kişilerarası tarz ve duygu düzenleme güçlüğü değişkenlerinin aracı rolüne işaret etmektedir.
Özet (Çeviri)
In this study, relationships among childhood abuse history, difficulties in emotion regulation, interpersonal styles and psychological wellbeing were examined. Besides the mediator role of emotion regulation and interpersonal styles in the relationship between childhood abuse history and psychological wellbeing were examined. The sample is composed of 802 adults aged 18-65. Childhood Trauma Questionnaire (CTQ) was used to assess the participants? abuse experiences before age 18, Difficulties in Emotion Regulation Scale (DERS) was used to evaluate participants? difficulties in emotion regulation, Brief Symptom Inventory (BSI) was used to assess the psychological distress level and Interpersonal Relationship Styles Inventory (IRSI) was used to assess participants? interpersonal styles. The results of the study have shown that gender variable has a main effect on all the study variables excluding emotion regulation and education variable also has a main effect on all the study variables excluding negative interpersonal style. Besides it was determined that the group with a higher level of abuse has more difficulties in emotion regulation, has more psychological distress and exhibit more negative interpersonal relation styles than the group with a lower level of abuse. The predictor variables of psychological wellbeing was found to be psychiatric treatment history, education level, age, the education level of the father, gender, trauma history, physical abuse, sexual abuse, negative interpersonal style and dimensions of emotion regulation difficulties including strategies, clarity, impulse control and goals. Results revealed that both emotion regulation difficulties and negative interpersonal style variables mediate the relation between childhood abuse history and psychological wellbeing. The results of this research in general have shown that childhood abuse history might have negative effects on psychological wellbeing, emotion regulation and interpersonal styles in adult life.
Benzer Tezler
- Kişilerarası ilişkilerin, duygu düzenleme güçlüğünün ve kaygının bağlanma stilleri ile ilişkisi
The relation between attachment styles and interpersonal relationships, emotion regulation difficulties, and anxiety
İPEK SARIBAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
PsikolojiMaltepe ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. A. ESİN UZUN OĞUZ
- Çocukluk çağı örselenme yaşantıları ile duygu düzenleme güçlüğü ilişkisinde öz-şefkatin aracı etkisi
The mediator effect of self-compassion in relation of childhood trauma experiences and emotion regulation difficulty
YÜCEL KÖSE
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Psikolojiİstanbul Arel ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SİNEM CANKARDAŞ NALBANTÇILAR
- Ergenlerde kendine zarar verme davranışı ile çocukluk çağı örselenme yaşantıları ilişkisinde duygu düzenleme becerisinin aracı rolü
The mediating role of emotion regulation skills on the relationship beetween non- suicidal self injury and childhood trauma experiences among adolescent
PINAR DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
PsikiyatriKocaeli ÜniversitesiRuhsal Rehabilitasyon Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURSU ÇAKIN MEMİK
- Çocukluk çağı örseleyici yaşantıları: Geç ergenlik döneminde duygu düzenleme, psikolojik uyum ve sağlamlık
Childhood abuse history: Emotion regulation, psychological adjustment and resilience in late adolescence
TUĞÇE KÜÇÜK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
PsikolojiAnkara ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HATİCE GÜLSEN ERDEN
- Çocukluk çağı örselenme yaşantıları ve psikolojik dayanıklılık arasındaki ilişkide bilişsel duygu düzenlemenin aracı rolü
The mediating role of cognitive emotion regulation in the relationship between childhood trauma and psychological resilience
BÜŞRA ALTINIŞIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikolojiAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BURCU PINAR BULUT