Geri Dön

Azerbaycan atasözlerinde zamanlar

Tenses in Azerbaijan proverbs

PDF İndir

  1. Tez No: 313242
  2. Yazar: SEYHAN ERBAY
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. MUSTAFA TANÇ
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: Azerbaycan atasözleri, zamanlar, Azerbaycan atasözlerinde zamanlar, Azerbaijan proverbs, tenses, tenses in Azerbaijan proverbs
  7. Yıl: 2011
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 51

Özet

Türkler tarih boyunca birçok devlet kurmuşlardır. Gittikleri her coğrafyaya da dillerini taşıdıkları için Türk Dili geniş bir alanda varlık göstermiştir. Bugün birçok ülkede varlığını korumakta olan Türkçe ile yazılı ve sözlü binlerce eser verilmiştir. Azerbaycan da bu ülkelerin en önemlilerinden biridir.Dil çok zengin bir kültür hazinesidir. Bu zengin hazinenin en önemli yapıtaşlarından biri de atasözleridir. Atasözleri bir milletin dilini, gelenek ve göreneklerini, yaşam tarzını ve hayata bakış açısını yansıtır.Dili oluşturan unsurların en önemlilerinden biri de zamanlardır. Bir dil kullanılırken duyguların, eylemlerin, durumların ve düşüncelerin ifade edilmesinde zamanlar etkin bir rol oynar. Türkçede atasözlerinin ağırlıklı olarak geniş zamanla ve emir kipiyle çekimlendiği fikri bu çalışmamızda da desteklenmiştir. Ancak atasözlerinde diğer zaman kiplerinin de kullanımı mevcuttur. Çalışmamızda bütün zaman kiplerine örnekler bulunmuştur.Bu çalışma kapsamında Azerbaycan atasözlerinde zamanlar konusu ele alınmıştır. 4274 atasözünün tek tek fişlenerek zamanlara ve kişilere göre sınıflandırıldığı çalışmamızda; en fazla çekim 2128 tane ile geniş zaman çekimidir. Geniş zaman çekiminden sonra sırasıyla 279 tane görülen geçmiş zaman, 221 tane şimdiki zaman, 109 tane duyulan geçmiş zaman çekimine rastlanmıştır. Tasarlama kiplerinde ise; 431 tane emir, 421 tane şart, 65 tane istek, 3 tane gereklilik kipi tespit edilmiştir. Çekimlerde ağırlıklı olarak üçüncü teklik şahıs yer almaktadır. İkinci çokluk şahıs çekimine hiç rastlanılmamıştır.

Özet (Çeviri)

The Turks have established numerous states, throughout history. Because of carrying their language wherever they migrated, Turkish language has been presented in a wide geographical area. There has been established thousands of oral and written works in Turkish, which has been protected its existence in many countries today. Azerbaijan is one of the most important of these countries.Language is a very rich cultural treasury. One of the most important component of this rich treasury is the proverbs. Proverbs reflects the language, traditions and customs, life style and perpective on life of the folk. One of the most important elements that make up the language is the tenses. Tenses take an active role while using of the language in expression of feelings, actions, situations and thoughts. It was also supported in this study the thought that proverbs are mainly inflected in present perfect tense and imperative. However, it is available of that using of all the tenses. In our study, it was found the samples of all the tenses.In the scope of this study, it was examined the subject of the tenses in Azerbaijan proverbs. The maximum number of the tense is in the present perfect tense by 2128, in which 4274 proverbs that were card-indexed one by one into tense and person. It is observed that; the less number of the tense after the present perfect tense is, in turn, seen past tense by 279, present continuous tense by 221, heared past tense by 109. It was identified in design tenses; 431 imperative, 421 if clause, 65 wish and 3 are must. It was mainly the third person singular dominate. It was not met any dominate of the second person plural.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    624912

    Azerbaycan Türkçesi atasözlerinde eksilti

    Ellipsis in Azerbaijani Turkish proverbs

    HEDİYE YILDIZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    DilbilimGazi Üniversitesi

    Çağdaş Türk Lehçeleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. AYSUN DEMİREZ GÜNERİ

  2. Tez No

    557927

    Azerbaycan Türkçesi atasözlerinde kelime grupları

    Word groups in Azerbaijan-Turkish adages

    ŞEYMA KULAKSIZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    DilbilimAnkara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. AKARTÜRK KARAHAN

  3. Tez No

    446804

    Gelenek din ilişkisi bağlamında atasözlerinde toplumsal cinsiyet (Türk, Azerbaycan ve Türkmen atasözleri örneği)

    The gender issue in the proverbs within the constext of tradition and religion (The case of Turkish, Azerbaijan and Turkoman proverbs

    ILHAM SOVGATOV

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    DinUludağ Üniversitesi

    Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ABDURRAHMAN KURT

  4. Tez No

    731442

    Türkmen Türkçesi ve Türkiye Türkçesi atasözlerinde geçen dinî terimlerin karşılaştırılması

    The comparison of religious terms in Turkmen Turkish and Turkish of Turkey proverbs

    TUĞÇE BURCU DEMİR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    DilbilimErciyes Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. GÖKÇE YÜKSELEN PELER

  5. Tez No

    860834

    Cevat Heyet'in Azerbaycan Şifahi Halk Edebiyatı adlı eseri (transliterasyon-aktarma-dizin)

    Cevat Heyet's work called Azerbaijan Orative Folk Literature (transliteration-transfer-index)

    MERVE ARISAL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Türk Dili ve EdebiyatıErciyes Üniversitesi

    Avrasya Araştırmaları Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. GÖKÇE YÜKSELEN PELER

Geri Dön