Şeyh Gâlib'in gazellerinin estetik çözümlemesi ve eğitim sürecinde kullanımı
Esthetic analyzing of Şeyh Galib's gazels and their usage for education process
- Tez No: 317651
- Danışmanlar: PROF. DR. İLHAN GENÇ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Şeyh G?lib, Gazel, Estetik, Eğitim, Şeyh G?lib, Gazel, Esthetic, Education
- Yıl: 2012
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Ortaöğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmenliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 371
Özet
Eski Türk Edebiyatı sahasında ülkemizde ve dünyada yapılan çalışmalar belirli konular ve kişiler üzerine yoğunlaşmıştır. Bu çalışmaların büyük bir kısmı Arap harfli metinlerin Latin harflerine çevirisinden, diğer bir kısmı ise çevirilen metinler üzerine yapılan malzeme tespit ve tahlil çalışmalarından ibarettir. Latin harflerine çevirilen bu metinler Eski Türk Edebiyatı için olmazsa olmaz temel malzemeyi teşkil etmekle beraber bu metinlerin yorumu, tahlili, edebî ve estetik değerlerinin de ortaya konulması gerekmektedir.Son yüzyılda tüm dünyada edebi metinler üzerindeki çalışmalar yavaş yavaş edebiyat tarihi niteliğinden sıyrılarak doğrudan edebî eser ve edebîlik kavramları üzerine yoğunlaşmıştır. İşte edebî eser ve edebîliği ortaya koymaya çalışan tüm bu yöntem ve metotlar ?Eser merkezli yöntemler? olarak adlandırılmaktadır. Yazar-eser-okur üçgeninde ağırlık merkezini eserin oluşturduğu bu yöntemler, çoğunluğu Yapısalcı Dilbilim ve Ferdinand de Saussure'den kaynağını alan Dilbilim, Göstergebilim, Yapısalcılık, Rus Biçimciliği ve Yeni Eleştiridir.Eski Türk Edebiyatının en temel metinleri, şairlerin hemen hemen tüm edebi verimlerini topladıkları divan adı verilen kitaplardır. Metin merkezli edebiyat eleştirisi ve modern metotların Eski Türk Edebiyatı sahasındaki uygulamaları için divanların, özellikle de şairlerin devlet-sanat-patronaj denkleminden sıyrılarak tamamen sanatsal ve estetik gayelerle ortaya koydukları gazel adı verilen şiir biçimlerinin incelenmesinin zorunluluğu vardır.Bu çalışmada, tüm edebiyat tarihleri, tarihçileri ve eleştirmenler tarafından Eski Türk Edebiyatının son zirve şahsiyeti sayılan Şeyh G?lib'in gazellerinden rastgele yöntemle 40 örneklem gazel seçilmiş, bunların sanatsal ve estetik değerleri, metin merkezli modern metin çözümleme yöntemleri ve Eski Türk Edebiyatı sahasındaki çalışmalar çerçevesinde eklektik bir yöntemle ortaya konulmaya çalışılmıştır.Bu çalışmada ayrıca edebiyat eğitimi ve öğretiminde Eski Türk Edebiyatı ürünlerinin, öğrencilerde estetik bir farkındalık yaratması konusunda işlevsel bir hale getirilmesi de amaçlanmıştır. Değişen edebiyat eğitimi ve öğretimi, Türk Edebiyatının bu en uzun dönemini kapsayan metinlerinin de modern yöntemlerle ele alınmasını gerekli kılmıştır. Öğrencilerin estetik algılarının gelişmesinde, onlarda edebî bir farkındalık yaratılması sürecinde bu tür çalışmaların öğrenci ve öğretmenlere faydası olacaktır. Bu yüzden Şeyh G?lib'in gazellerinin bize söyleyeceği çok şey vardır.
Özet (Çeviri)
The works which have been made in our country and the world in the area of Turkish Classical Literature have focused on certain subjects and people. Many of those works are translations of Arabic letter texts to Latin letter, and other parts are consist of material observation and analyzing works made on those translated texts. Although those texts translated to Latin letter forms the vital raw materials for Turkish Classical Literature, it is necessary the comment, analyzing and explanation of literary and esthetic value of those texts.In last century the works on those literary texts focus directly on conceptions of literary work and literature skimming from feature of literature history gradually. So all processes and methods trying to explain literary work and literature are called as ?Work Based Processes?. Those processes that work forms its center in the triangle of author-work-reader are Linguistic, Semiology, Constructualism, Russian Formalism and New Criticism which many taking its sources from Linguistic and Ferdinand de Saussure.The basic texts of Turkish Classical Literature are books named Divan which nearly all poets collected their literary fertility. There is necessity for examination of divans, and poem forms called gazel which poets produced avoiding from state-art-patronage equation in artistic and esthetic aims, for a text centered literature criticism and applications of those methods in the area of Turkish Classical Literature.In this project from the gazels by Şeyh G?lib accepted as last highest person of Turkish Classical Literature by all literature histories, historians and critics, 50 samples were selected in the way of random, and artistic and esthetic values of them were tried to be specified in an eclectic way in the frame of text centered modern text analyzing processes and works in the area of Turkish Classical Literature.It was aimed in this project also to make the products of Turkish Classical Literature functional in literature education and teaching for students to have an esthetic awareness. Changing literature education and teaching necessitated to observe texts containing the longest period of Turkish Classical Literature in modern ways. This kind of works will be useful for students and teachers in development of esthetic conceptions and in the course of making a literary awareness in them. Therefore there are many things that Şeyh G?lib?s gazels will tell us.
Benzer Tezler
- Hoca Neş'et Divan'ından seçilmiş gazellerin şerhi
Commentary of selected gazels from the Divan of Hoca Neş'et
HACİ SAĞLIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RECEP DEMİR
- Kütahyalı Rahîmî Dîvânı'ndan 101-150. gazellerin şerhi
Rahîmî's Divan from Kütahya 101-150. gazel's explanation
ÜMMÜYE KONUK
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Türk Dili ve EdebiyatıDumlupınar ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
YRD. DOÇ. DR. MUSTAFA GÜNEŞ
- Kütahyalı Rahîmî Dîvânı'ndan 51-100 . gazellerin şerhi
The explanations of the lyric poems between 51-100 in the Kütahya Rahimi?s divan(literature)
MÜCELLA EVREN
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Türk Dili ve EdebiyatıDumlupınar ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
YRD. DOÇ. DR. MUSTAFA GÜNEŞ
- Ahmed-i Dâ'î Divânı'ndan ilk 50 gazelin şerhi(28?77)
The annotation of premier fifty odes (gazel) in the Divan of Ahmed-i Dâ'i (28-77)
MUSTAFA ŞENTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Türk Dili ve EdebiyatıDumlupınar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. KADİR GÜLER
- Nâkâm Divanı
Nâkâm's Divan
NESRİN SAĞLAM
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
PROF. DR. YAŞAR AYDEMİR