Geri Dön

Üniversite öğrencilerinde algılanan ebeveynlik biçimleri, erken dönem uyumsuz şemaları, benlik kurguları, ayrılma-bireyleşme ve duygu düzenleme güçlüğünün psikolojik belirtilerle ilişkisi

The relationship of perceived parenting styles, early maladaptive schemas, self construal, separation-individuation, and difficulties of emotional regulation to psychological distress in Turkish university students

  1. Tez No: 319420
  2. Yazar: MEHİN AKHUN
  3. Danışmanlar: PROF. DR. GONCA SOYGÜT PEKAK
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Psikoloji, Psychology
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2012
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 242

Özet

Bu araştırmada üniversite öğrencilerinin algılanan ebeveynlik biçimleri, erken dönem uyumsuz şemaları, benlik kurguları, ayrılma bireyleşme problemleri ve duygu düzenleme güçlüklerinin psikolojik belirtilerle ilişkisi incelenmiştir.Araştırmanın örneklemini, Türkiye'nin her bölgesinden öğrenimine devam etmekte olan üniversite öğrencileri oluşturmuştur. Bu çalışmanın iki temel amacı doğrultusunda, ilk olarak, Türkiye'de yaşayan üniversite öğrencilerinde benlik kurgularının, ayrılma bireyleşme sorunlarının, erken dönem uyumsuz şemaların, ebeveynden algılanan ebeveynlik biçimlerinin ve duygu düzenleme güçlüğünün betimleyici incelemelerine yönelik bulgulara yer verilmiş, bu bulgular önerilen kuramlar çerçevesinde tartışılmıştır. İkinci olarak da bu değişkenlerin psikolojik belirtilerle ilişkisi araştırılmıştır. Bunun için iki model oluşturulmuştur. En son olarak da psikolojik belirtileri, algılanan ebeveynlik, erken dönem uyumsuz şema alanları, benlik kurguları, ayrılma bireyleşme, duygu düzenleme güçlüğünün yordama gücü araştırılmıştır.Bu araştırmanın sonuçları Kağıtçıbaşı'nın üçlü benlik yapısı ve Aile Değişim Kuramı'nı destekler niteliktedir. Benlik kurgusu betimleyici analizleri doğrultusunda özerk ilişkisel benliğin en sık görülen benlik kurgusu olduğu, bunu ilişkisel benlik ve özerk benliğin takip ettiği bulunmuştur. Ayrılma bireyleşme sorunu ile ilgili yapılan analizlere göre erkekler ve ailedeki küçük çocuklar daha fazla ayrılma bireyleşme sorunu yaşamaktadırlar. Birinci model sonuçlarına göre psikolojik belirtilerle hiçbir benlik kurgusunun ne anne modelinde ne de baba modelinde yordamadığı bulunmuştur. Çalışmanın ikinci modelinde hem anneden hem de babadan algılanan olumsuz ebeveynlik biçimi ile psikolojik belirtiler arasındaki ilişkinin tümüyle özerk ve özerk ilişkisel benlik, erken dönem uyumsuz şemalar, duygu düzenleme güçlüğü ve ayrılma bireyleşme problemi tarafından açıklandığı görülmüştür. Fakat ilişkisel benlikte durumun farklı olduğu görülmüştür. Bu modeller ve sonuçları tartışılmıştır. Son olarak algılanan ebeveynlik biçimlerinden kötümser/endişeli ve cezalandırıcı anne ile aşırı koruyucu, koşullu/başarı odaklı, küçümseyici ve kötümser/endişeli baba puanlarının, erken dönem uyumsuz şema alanlarında zedelenmiş otonomi ve kopukluk şema alanlarının psikolojik belirti düzeyini anlamlı ve pozitif yönde, özerk benliğin psikolojik belirti düzeyini anlamlı ve negatif yönde yordadığı, ayrılma bireyleşme puanının psikolojik belirti düzeyini önemli bir oranda yordadığı ve duygu düzenleme güçlüğünde olumsuz duygular karşısında hedefe yönelik davranışları sürdürme güçlüğü, duygusal tepkilerin belirgin olmaması ve duygusal stratejilerin kısıtlı kullanımı puanlarının psikolojik belirti düzeyi puanını anlamlı ve pozitif yönde yordadıkları görülmüştür.

Özet (Çeviri)

This study examines the relationship of psychological distress with perceived parenting styles, self construal, early maladaptive schema domains, separation individuation, and emotional regulation difficulties in a sample of Turkish university students.The sample of the present study was composed of students who are attending universities located in seven different regions of Turkey. The firstly, in order to obtain a profile of Turkish university students through descriptive analyses regarding early maladaptive schemas, self-construal, separation-individuation problems, perceived parenting style and emotion regulation difficulties. This profile is discussed within the framework of family change model of Kağıtçıbaşı. Secondly, the relationships of these variables to psychological distress are investigated through two different models using structural equation modeling. Finally, the role of perceived parental styles, self construal, early maladaptive schema domain, separation individuation, and difficulties of emotional regulation in prediction of psychological distress is investigated.Results of the present study are supportive of three self construal and family change models of Kağıtçıbaşı. The descriptive analyses of self construal revealed that autonomous relational self is the most frequent self construal, which is followed by relational self and autonomous self. Analysis of separation individuation difficulties revealed that males and younger children of the family experience more separation individuation problems. Results of the first model tested indicated that none of the self construals were able to predict psychological distress. The second model that was tested in the present study showed that the relationship of both perceived maternal and paternal parenting with psychological distress is mediated by autonomous self and autonomous relational self, early maladaptive schema domain, separation individuation, and difficulties of emotional regulation; however, relational self failed to mediate the relationship between the variable. Models tested and the results are discussed accordingly. Finally, among perceived parental styles, pessimistic/worried and punitive maternal style; and overly protective, conditional/achievement focused, belittling and pessimistic/worried paternal style and impaired autonomy and disconnection domain of early maladaptive schemas were found to significantly predict changes taking place in psychological distress. Increases in psychological distress were associated with decreases in autonomous self. Among the emotion regulation difficulties, difficulties in engaging goal directed behavior when experiencing negative affect, lack of clarity of emotional responses and limited access to effective strategies appeared to be significant positive predictors of levels of psychological symptoms.

Benzer Tezler

  1. Flört şiddetinin şema terapi modelinde incelenmesi

    Examining dating violence from the perspective of schema therapymodel

    NUR BALTALARLI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    Psikolojiİstanbul Şehir Üniversitesi

    Klinik Psikoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. GONCA SOYGÜT PEKAK

  2. Algılanan ebeveynlik biçimleri ve obsesif kompulsif belirtiler arasındaki ilişki: Erken dönem uyumsuz şemaların aracı rolü

    The mediator role of early maladaptive schemas betweenn perceived parenting styles and obsessive compulsive symptoms

    PINAR YAZICI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    PsikolojiOkan Üniversitesi

    Psikoloji Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. RUKİYE İREM ERDEM ATAK

  3. Özel yetenekli ortaokul öğrencilerinin mükemmeliyetçiliklerinin,empati düzeyleri ve algılanan anne baba davranış biçimleri ile ilişkisinin incelenmesi

    Investigation of the relationship between perfectionism, empathy levels and perceived parenting behaviors of gifted and talented secondary school students

    ŞEYMA BOYDAK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Eğitim ve ÖğretimEskişehir Osmangazi Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ ZERRİN BÖLÜKBAŞI MACİT

  4. Üniversite öğrencilerinin algıladıkları helikopter ebeveyn tutumu ile genel özyeterlilik seviyeleri arasındaki ilişkinin incelenmesi: Kırklareli Üniversitesi örneği

    Examining the relationship between university students' perceived helicopter parenting attitudes and general self-efficacy levels: the case of Kirklareli University

    İSKENDER ÖZATLI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Eğitim ve ÖğretimKırklareli Üniversitesi

    Çocuk Gelişimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AYŞE FULYA MANER

  5. Üniversite öğrencilerinde özgecilik davranışının transaksiyonel analiz ego durumları ve yaşam doyumu bağlamında incelenmesi

    The investigation of altruism behavior of college students in the context of transactional analysis ego states and life satisfaction

    DURMUŞ ÜMMET

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2012

    Eğitim ve ÖğretimMarmara Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HALİL EKŞİ

    YRD. DOÇ. DR. MUSTAFA OTRAR