Psikolojik dışlanma kişisel belirsizlik hissine yol açar mı? Psikolojik dışlanmanın, kişisel belirsizliğin ve ölümlülüğün dikkat çekici olmasının etkileri
Does ostracism lead to a feeling of personal uncertainty? The effects of ostracism salience, personal uncertainty salience, and mortality salience
- Tez No: 319424
- Danışmanlar: PROF. DR. DENİZ NAFİA ŞAHİN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2012
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sosyal Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 187
Özet
Dehşet Yönetimi Kuramı'na göre (DYK; Greenberg, Solomon ve Pyszczynski, 1997)insanın ölümlü bir canlı olduşunu hatırlaması öyle felç edici bir dehşet duygusu yaratırki, bu duygunun bir an önce kültürel dünya görüşüne ve olumlu benlik değerine sığınarak ortadan kaldırılması gerekir. Belirsizlik Yönetimi Modeli'ne (BYM; Van den Bos ve Lind, 2002; 2009) göre ise kişisel belirsizlik hissiyle yüzyüze gelmek, mutlaka ortadan kaldırılması gereken bir kaygıya neden olmaktadır. Bu kaygıyı da ortadan kaldırmanın yolu yine kültürel dünya görüşüne sıkıca bağlanmaktır. Yapılanaraştırmalar, hem ölümlülükle hem kişisel belirsizlikle ilişkili düşüncelerin hatırlanmasının benlik bütünlüğüne yönelik birer tehdit olduklarını göstermektedir. Psikolojik Dışlanma Modeli'ne (Williams, 2007) göre, dışlanmaya maruz kalmak olumsuz duygu durumunda artışa, olumlu duygu durumunda azalmaya, fiziksel uyarılmışlığa ve dört temel güdüsel ihtiyacın karşılanmasında azalmaya yol açmaktadır. Psikolojik dışlanma da kişisel belirsizliğin ve ölümlülüğün hatırlanması gibi benlik bütünlüğüne yönelik bir tehdit niteliği taşıdığından, psikolojik dışlanmanın neden olduğu olumsuz tepkilerin ortadan kaldırılmasında, kültürel dünya görüşünü savunma tepkileri bir savunma mekanizması olarak işlev görecektir.Bu araştırmada (1) belirsizlik, ölümlülük ve dışlanmanın dikkat çekici olmasının olumsuz duygu durum ve dünya görüşünü savunma tepkileri üzerindeki etkilerinin, (2) ölümlülük ve dışlanmanın dikkat çekici olmasının belirsizlikle ilişkili düşüncelerin ulaşılabilirliği üzerindeki etkisinin ve (3) psikolojik dışlanmaya maruz kalmanın belirsizlikle ilişkili düşüncelerin ulaşılabilirliği üzerindeki etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Deney 1'de, belirsizliğin, ölümlülüğün, dışlanmanın ve televizyon izlemenin dikkat çekiciliği iki açık-uçlu soru sorularak, kültürel değerler ise iki öykü kullanılarak değişimlenmiştir. Beklenildiği gibi, belirsizlik, ölümlülük ve dışlanmanın kültürel değerleri koruma tepkisini güçlendirdiği bulgusu elde edilmiştir. Deney 2'de, belirsizliğin, ölümlülüğün, dışlanmanın ve televizyon izlemenin dikkat çekiciliği değişimlenmiş ve belirsizlikle ilişkili düşüncelerin ulaşılabillirliği sözcüksel karar görevi kullanılarak ölçülmüştür. Elde edilen bulgular, her üç deney koşulunda yer alan katılımcıların belirsizlikle ilişkili kelimelere daha hızlı tepki verdiklerini göstermiştir. Deney 3'te ise psikolojik dışlanma değişkeni değişimlenmiş ve belirsizlikle ilişkili düşüncelerin ulaşılabilirliği ölçülmüştür. Psikolojik dışlanma koşulunda yer alan katılımcılar belirsizlikle ilişkili kelimelere daha hızlı tepki göstermişlerdir.Sonuç olarak, bulgular, hem ölümlülük hem de dışlanmanın dikkat çekici olmasının belirsizlikle ilişkili düşüncelerin ulaşılabilirliğini arttırdığını göstermektedir. Bu bulgular, ölümlülüğün ve psikolojik dışlanmanın sahip olduğu etkinin, en azından bir bölümünün, ortaya çıkardıkları belirsizlikle ilişkili düşünceler tarafından açıklanabileceğini göstermektedir.
Özet (Çeviri)
Terror Management Theory (TMT; Greenberg, Solomon, Pyszczynski, 1997) emphasizes that being reminded of one?s mortality gives rise to potentially paralyzing terror. Adhering to one?s cultural worldviews and bolstering one?s self-esteem provide a protection against this overwhelming anxiety. Uncertainty Management Model (UMM; Van den Bos, Lind, 2002; 2009) posits that to be faced with personal uncertaintyreveals an anxiety that should be eliminated or made tolerable and manageable. Cultural worldviews serve as a psychological defense against this aversive feeling by providing a reason for people to be certain about themselves. The majority of the empirical studies have shown that both mortality salience and personal uncertainty salience threaten selfintegrity. The Model of Ostracism (Williams, 2007) asserts that when a person is ostracized, his/her needs for self-esteem, belonging, control, and meaningful existence are threatened. Additionally, ostracism leads to a decrease in the positive affect, an increase in the negative affect as well as physiological arousal. Hence cultural worldviews could also provide a protection against the negative responses such asnegative affect and hurt feelings elicited by ostracism.The aim of the present study is to investigate (1) the effects of uncertainty, mortality, and ostracism salience on negative affective and cultural worldview defense reactions, (2) the impacts of mortality and ostracism salience on the accessibility of uncertaintyrelated thoughts, and (3) the effect of being ostracized on the accessibility of uncertainty-related thoughts. In Experiment 1, the salience of uncertainty, mortality, ostracism, and watching television was manipulated by using two open-ended questions, cultural worldview was manipulated by using essays that either criticize or praise the participants? cultural worldviews. As hypothesized, asking participants to ponder their own mortality, personal uncertainty, and ostracism strengthened people?s worldview defense reactions to threatening and supporting of in-group values. In Experiment 2, the salience of uncertainty, mortality, ostracism, and watching television was manipulated and the accessibility of uncertainty-related thoughts was measured by reaction times of a lexical decision task. The results revealed that participants in the three threatening conditions reacted faster to uncertainty-related stimuli than uncertainty-unrelated stimuli. In Experiment 3, ostracism was manipulated and the accessibility of uncertainty-related thoughts was assessed. As in Experiment 2, being ostracized increased accessibility of uncertainty-related thoughts.Over all, among the threats to self-integrity, the uncertainty, mortality, and ostracism salience strengthened cultural worldview defense reactions. But more interestingly, both mortality and ostracism increased the accessibility of uncertainty-related thoughts. Hence these findings imply that the uncertainty concerns expressed in mortality and ostracism salience conditions may account at least some portion of the impact of mortality and ostracism.
Benzer Tezler
- Onkoloji hastalarında tedavi sürecinin; uyku, anksiyete,yaşam kalitesi üzerindeki önemi ve etkili faktörlerinsaptanması
Treatment process in oncology patients; sleep, anxiety,the importance and effective factors on quality of lifedetection
KÜBRA NUR ŞAHİN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
İç HastalıklarıKırıkkale Üniversitesiİç Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SELİM YALÇIN
- Dezavantajlı grupların eğitim öğretim hizmetlerinden yararlanma durumlarının paydaş görüşlerine göre incelenmesi
The investigation of disadvantaged groups' access to education and teaching services according to stakeholder opinions
ALİ CÜLHA
Doktora
Türkçe
2020
Eğitim ve Öğretimİnönü ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HASAN DEMİRTAŞ
- Suriyeli lise öğrencilerinin kariyer planlarına etki eden faktörler: Öğrenci ve veli görüşleri
Factors affecting the career plans of Syrian high school students: Student and parents opinions
YUSUF CİHAT AS
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimHasan Kalyoncu ÜniversitesiRehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HASAN EŞİCİ
- Son ergenlik döneminde belirsizliğe tahammülsüzlük ve aleksitimi arasındaki ilişkide anksiyetenin aracı etkisi
An investigation of the mediator role of anxiety on the relationship between intolerance of uncertainty and alexithymia in late adolescents
FATMA HİLAL ÖZMEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
PsikolojiIşık ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ Z. DENİZ AKTAN
- Psikolojik dışlanma ile internet kullanma alışkanlıkları arasındaki ilişkide öz duyarlığın aracı rolü
The mediating role of self-compassion in the relationship between ostracism and internet usage habits
MEHMET KAVAKLI