Osmanlı Dönemi kafataslarında görülen non-metrik (Epigenetik) karakterlerin değerlendrilmesi
Evaluation of non-metric (Epigenetic) characters shown ottoman Period skulls
- Tez No: 320383
- Danışmanlar: PROF. DR. ERKSİN GÜLEÇ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Antropoloji, Anthropology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2012
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Antropoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 151
Özet
Non-metrik unsurlar, eski yunanlılar ve erken dönem Avrupalı anatomistler tarafından gözlenmiş ve kaydedilmişlerdir. Non-metrik karakterler, herhangi bir ölçüm aletiyle ölçülemeyen, gözlem yapılarak incelenen kalıtsal kemik oluşumlardır. Çoğu non-metrik karakter vücudun her iki tarafında da bulunur. 1930-1934 yılları arasında Wood Jones yaptığı çalışmalarda, Uzak Doğu iskeletleri üzerinde, non-metrik karakterlerin toplulukların karşılaştırılmasında kullanılabileceğini göstermiştir (Özer ve ark. 1999).İskeletteki non-metrik değişkenler(varyantlar), ?var? ya da ?yok? olarak kaydedilen özelliklerdir. Kafatasına ait 200'den fazla karakter bulunmaktadır Non-metrik karakterlerin değişiminde cinsiyet, bir batımda kaç çocuk doğrulduğu, anne yaşı, asimetri gibi muhtelif faktörler ekilidirler (Sounders, 1989).İlk defa 1952 yılında Grüneberg yaptığı çalışmada, küçük iskeletsel varyasyonların genetik kontrol ile olduğu fikrini ortaya atmış ve fare iskeletleri üzerinde 50'den fazla varyasyon tespit etmiştir (Saunders, 1989).Hayvanlar üzerinde yapılan çalışmalarda kedi ve köpekler üzerindeki çalışmalar Searle tarafından, fareler ve sıçanlar üzerindeki çalışmalar Grüneberg tarafından, yabani fareler üzerindeki çalışmalar Weber, Deol, Harland, Searle, ve Berry tarafından ve diğer birçok kemirgen hayvanlar üzerindeki çalışmalar Berry & Searle tarafından yapılmıştır (Bateson, 1984; Froud, 1959).Non-metrik karakter değişmelerinde diyetin etkisi üzerine yapılan çalışmalarda, diyetteki değişikliklerin vücut boyutlarındaki değişikliklere neden olduğu gözlenmiştir. Eğer iskeletsel boyutta cinsiyete dayalı farklılıklar ortaya çıkarsa, özellik bir cinsiyette kendini daha baskın olarak göstermektedir (Saunders, 1989).Nüfus çalışmaları yapan araştırmacılar, örnekler arası karşılaştırma yapmadan önce örnekler arasındaki cinsiyet ve yaş etkilerini değerlendirmek zorundadır. Karakter oluşumunda, yumuşak doku üzerine yapılacak dikkatli incelemelerde, cinsiyet hormonları ya da yaşlanma, olan özellikleri tespit etmeye yardımcı olabilir. (Saunders, 1989).Antropolojik çalışmalarda küçük aralıklı iskelet varyantlarının metrik özelliklere göre önemli avantajları vardır. Bazı veriler göstermektedir ki non-metrik varyantların istatistikleri, metrik yönteme göre, nüfusların genetik ayrımları ile ilgili daha iyi tahminler yapabilmeyi sağlamaktadır (Berry & Smith, 1968).Non-metrik karakterlerin çoğu, vücudun tek bir yanında kendini göstermektedir. Ossenberg (1981), tek yanlı ifadenin genetik nedenlerden olduğunu söylemiştir. Ancak Mc Grath ve arkadaşları (1984), bu hipotezin bağımlılık kavramı ile yarı-sürekli vasıflara uygulandığında tutarsız olduğunu söylemiştir. Tek yanlılık, bireylerde geçici bir gelişme dönemidir. Bir karakter için genetik bağımlılık arttıkça bilateral olma olasılığı da artar Bilateral (iki yanda) olarak kaydedilmiş varyantlar, birbirlerinden bağımsız değildirler (Saunders, 1989).Yarı-sürekli kalıtım modeline göre, cinsiyet yolu ile ortaya çıkan boyut farklılıkları (dimorfizm), karakterlerin frekanslarını etkilemelidir. Bu etkilerin insan nüfusu çalışmalarında, en az oranda oldukları iddia edilmişti. Ancak bazı non-metrik karakter çalışmalarında gerek bireysel özellikler gerekse arkeolojik numuneler kullanılarak hesaplanmış uzaklıklar için, istatistikî olarak dikkate değer, cinsiyetler arası varyasyonlar bulunmuştur (Saunders, 1989).Karakterlerin oluşumlarındaki cinsiyet farklılıkları vücut boyutlarındaki farklarla tam olarak açıklanamamaktadır. İskelet gelişimlerindeki cinsiyet farklılıkları üzerine yapılacak çalışmalar, sadece non-metrik karakterlerin nasıl oluştuğuna dair fikirlerimizi geliştirebilir (Saunders, 1989).Yaş değişkenliği, non-metrik özellikler için farelerde de incelenmiştir ve insanlar üzerinde de çalışmalar yapılmıştır. Ana etki aktif büyüme döneminde meydana gelmektedir. Bu konu hakkında çalışan bilim insanlarının çoğu, yaşın etkisinin göz ardı edilmesi için yetişkin bireylere ait verilerin dışında örneklerin dikkate alınmaması konusunda hemfikirdir (Saunders, 1989).
Özet (Çeviri)
Non-metric factors has been observed and recorded by the ancient Greeks and early period European anatomists. Non-metric characters are the genetic bone formations which cannot be measured with any measuring device but can be examined through observation. Most of the non-metric characters are found on both sides of the body. The researches which were done by Wood Jones on the Far East skeletons between 1930 and 1934 have shown that non-metric characters can be used in comparison of communities (Özer et al. 1999).Non-metric variants in the skeleton are properties which are recorded as ?existent? or ?nonexistent?. There are more than 200 characters related to the skull. Numerous factors such as gender, how many babies are born in a single birth, age of the mother, asymmetries etc. are effective in the change in non-metric characters (Sounders, 1989).As to the researches done on animals, researches on cats and dogs were done by Searle, researches on rats and mice were done by Grüneberg, researches on wild mice were done by Weber, Deol, Harland, Searle and Berry whereas researches on many gnawing animals were done by Berry & Searle (Bateson, 1984; Froud, 1959).It was observed in the researches done on the effect of diet on the non-metric character changes that changes in the diet cause changes in body sizes. In case there are differences in the skeletal size which depend on gender, the property reveals itself in a gender more dominantly (Saunders, 1989).Researches which do population related researches have to consider the effects of gender and age of the samples before making a comparison between these samples. In character formation, sex hormones or aging can help determining the existing qualities in the careful examinations to be made on the soft tissue (Saunders, 1989).Small spaced skeleton variants have significant advantages over the metric properties in anthropological researches. Some data show that the statistics of non-metric variants enable better estimations, rather than the metric method, with respect to the genetic discriminations of populations (Berry & Smith, 1968).Most of the non-metric characters reveal themselves on one side of the body. Ossenberg (1981) stated that the one-sided expression was due to genetic causes. However, Mc Grath et al. (1984) stated that this hypothesis was inconsistent when the dependency concept is applied to the semi-continuous qualities. One sidedness is a temporary development period in the individual. As the genetic dependency increases for a character, the probability of being bilateral also increases. Variants which are recorded as bilateral are not independent from each other (Saunders, 1989).According to the semi-continuous heredity model, size differences (dimorphism) which emerge through the gender should affect the frequencies of characters. It was claimed in the researches on the human body that these had the least effect. However, it was found in some non-metric character studies that there were statistically significant variations between the genders for the distances calculated by using both the individual characteristics and archaeological samples (Saunders, 1989).The gender differences in the formation of characters cannot be explained fully with the differences in body sizes. Researches to be done on gender differences in skeleton developments can only improve our opinions on how the non-metric characters form (Saunders, 1989).Age variability was also examined in mice for non-metric characters and researches were done on humans as well. The main effect occurs during the active growth period. Most scientists studying on this subject agree that the samples other than the data related to the adult individuals shouldn?t be considered in order not the ignore the effect of age (Saunders, 1989).
Benzer Tezler
- 16. yüzyıl Osmanlı saray dokumaları ve dokumacılık sanatında tasarımcının rolü
Başlık çevirisi yok
AZAR VAGHEFİ
- Osmanlı Dönemi Türk kadın giyimi, 16. yy.-19.yy.
Turkish women custums in the Ottoman period, 16.cc-19.cc
SIDIKA BİLGEN
Doktora
Türkçe
1999
Giyim EndüstrisiGazi ÜniversitesiUygulamalı Sosyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TACİSER ONUK
- Osmanlı dönemi mahkeme kayıtları (Trabzon şer'iyye sicilleri> 42/2081 nolu deftere göre yöre araştırması
Judicial records of the Ottoman period: A reading of a judicial record of the court of Trabzon (42/2081) and its interpretation
İMDAT GÜNEY
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
TarihOndokuz Mayıs Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSMAN ZÜMRÜT
- Osmanlı Dönemi mahkeme kayıtları Trabzon şer'iyye sicilleri 42/2079 (1322-1325) nolu deftere göre yöre araştırması
Judicial records of the Ottoman period: A reading of a judicial record of the court of Trabzon and its interpretation
SÜLEYMAN EŞİT
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
TarihOndokuz Mayıs Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSMAN ZÜMRÜT
- Osmanlı dönemi ve sonrasında Türk kadınının sosyal hayata katılma süreci
In and after Ottoman, participating of Turkish women to social life
HACER ADIGÜZEL