Fide kalımı, çim kını uzunluğu ve fide kuvveti ölçütleri ile buğday genotiplerinin erken dönem kuraklığa dayanıklılık yönünden karakterizasyonu
Characterization for drought resistance at early stages of wheat genotypes based on survival, coleoptile lenght and seedling vigor
- Tez No: 324705
- Danışmanlar: PROF. DR. ALİ ÖZTÜRK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2013
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 90
Özet
Kurak koşullarda daha yüksek ve istikrarlı tane verimine sahip genotipler geliştirebilmek için, genetik kaynakların kurağa adaptasyon ile ilgili karakterler yönünden tanımlanması, uygun ebeveynlerin belirlenmesi ve ıslah programlarının kuraklığın meydana geldiği başlıca buğday gelişme dönemleri esas alınarak planlanması gerekmektedir. Bu araştırma, Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü seraları ve bitki büyütme odaları ile Ziraat Fakültesi Tarımsal Araştırma ve Yayım Merkezi Müdürlüğü 4 numaralı deneme alanında yürütülmüştür. Araştırmada tescilli ve yerel çeşitlerden oluşan toplam 64 ekmeklik buğday genotipi kullanılmış, kuraklık sonrası fide kalımı, çim kını uzunluğu ve fide kuvveti ölçütleri esas alınarak genotipler erken gelişme dönemlerindeki kuraklığa dayanıklılık yönünden değerlendirilmiştir. Seleksiyon ölçütleri yönünden buğday genotipleri arasında önemli farklar belirlenmiştir. Genotiplerin fide kalımı oranları %18.5-51.1; toprak ortamında ve karanlık koşullardaki çim kını uzunlukları 39-74 mm; tarla koşullarındaki 1. yaprak genişlikleri ve spesifik yaprak alanları sırasıyla 3.27-4.71 mm ve 164.4-204.2 cm2/g; tane verimleri ise 213.5-756.8 g/m2 arasında değişim göstermiştir. Fide kalımı oranı; fide kuvveti, verim unsurları ve tane verimi ile olumlu ilişkileri ve tane verimine yüksek pozitif katkısı nedeniyle, basit ancak önemli bir seleksiyon ölçütü olarak tanımlanmıştır. Ak Buğday, Lancer, Müfitbey, Tir, Özlü Buğday, Kıraç 66, Kılçıksız Buğday, Kırmızı Yerli, Sert Buğday, Doğu 88, Aytın 98, Bayraktar 2000, Kırik, Mızrak, Alparslan, Dağdaş 94, Zerin, İkizce 96, İzgi 2001, Altay 2000, Kırkpınar 79, Gün 91 ve Doğankent 1 genotipleri iki veya daha fazla seleksiyon ölçütü yönünden en dayanıklı 10 genotip içerisinde yer alarak dikkat çekmişlerdir. Bu genotipler ıslah programlarında ebeveyn olarak kullanılarak, erken gelişme dönemlerindeki kuraklığa daha dayanıklı olan yeni genotipler geliştirilebilir. Bu genotiplerden tane verimleri nispeten yüksek olan Doğu 88, Lancer, Kıraç 66, Bayraktar 2000, Gün 91, Müfitbey, Aytın 98 ve Dağdaş 94 çeşitleri, erken gelişme dönemlerinde kuraklığın görüldüğü çevrelerde diğer genotiplere göre daha avantajlı olabilir.
Özet (Çeviri)
In order to develop genotypes having higher and sustainable yield, it is necessary to identify genetic resources based on drought adaptation and determine the suitable genotypes and use them in breeding programs. This study was carried out in greenhouses, plant growth chambers of department of Field Crops, Faculty of Agriculture at Ataturk University and research area #4 of Agricultural Research and Extension Center of Faculty of Agriculture at Ataturk University. Sixty-four certified and local bread wheat genotypes and survival after drought, coleoptile length and seedling vigour were used to test in early development stages of genotypes. There were significant differences in respect to selection parameters in this study. It ranged 18.5-51.1% in seedling vigour; coleoptile lengths were 39-74 mm in the soil environment and dark conditions, 3.27-4.71 mm and 164.4-204.2 cm2/g in width of leaf 1 and specific leaf area, respectively, and 213.5-756.8 g/m2 in grain yield. Due to positive relationship among seedling survival after drought, grain yield and its components, and positive contribution to grain yield, and positive relationship to seedling vigour, it was concluded that it was simple and important selection criteria. The most resistance 10 genotypes based on 2 or more selection criteria were determined as cultivars Ak Buğday, Lancer, Müfitbey, Tir, Özlü Buğday, Kıraç 66, Kılçıksız Buğday, Kırmızı Yerli, Sert Buğday, Doğu 88, Aytın 98, Bayraktar 2000, Kırik, Mızrak, Alparslan, Dağdaş 94, Zerin, İkizce 96, İzgi 2001, Altay 2000, Kırkpınar 79, Gün 91 and Doğankent 1. These genotypes can be used in advanced breeding program as parent for selection drought resistance genotypes in early stages of wheat. Genotypes Doğu 88, Lancer, Kıraç 66, Bayraktar 2000, Gün 91, Müfitbey, Aytın 98 and Dağdaş 94 that have relatively higher yield can be more advantages in places where early drought was observed.
Benzer Tezler
- Arpa çeşitlerini Erzurum kuru tarım koşullarına adaptasyonu, erken kuraklığa dayanıklılık yönünden karakterizasyonu ve genetik çeşitliliği
Adaptation of barley cultivars yo Erzurum dry agricultural conditions,characterization and genetik diversity in terms of early drought resistance
SELÇUK KODAZ
- Ekmeklik buğday genotiplerinin kurağa tolerans yönünden karşılaştırılması
Comprasion in terms of drought tolerance of bread wheat genotypes
SEHER AKSEKİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
ZiraatTekirdağ Namık Kemal ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMET BAŞER
- Hümik asit ilave edilmiş torf ve cibre ortamlarında domates ve hıyar fidesi üretiminin fide kalite özellikleri ve besin maddesi alımına etkileri
Effects of humic acids added peat and grape marc on the seedling quality characteristics of tomato and cucumber and nutrient absorption
NAMIK KEMAL YÜCEL
- Marul (Lactuca sativa L.) fide kalitesi ve bitki gelişimi üzerine paclobutrazol ve prohexadione-calcium uygulamalarının etkileri
Effects of paclobutrazol and prohexadione–calcium applications on lettuce (Lactuca sativa L.) seedlings quality and plant growth
SEMİH AKDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
ZiraatKırşehir Ahi Evran ÜniversitesiTarımsal Biyoteknoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HAKAN BAŞAK
- Prohexadione-calcium uygulamalarının hıyarda fide kalitesi ve bitki gelişimi üzerine etkileri
Effects of prohexadione calcium on cucumber seedlings quality and plant growth
NAZAN ERGUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
ZiraatKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF.DR. GÜLAT ÇAĞLAR