Geri Dön

Diyabetlide yaşam biçiminin güçlendirilmesi için yetki sürecinin incelenmesi

The investigation of alice process in order to empower the life style of diabetic patient

PDF İndir

  1. Tez No: 326258
  2. Yazar: ÖZLEM TEKİR
  3. Danışmanlar: PROF. DR. AYNUR ESEN
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Hemşirelik, Nursing
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2011
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ege Üniversitesi
  10. Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: İç Hastalıkları Hemşireliği Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 404

Özet

Bu araştırma fenomenolojik yaklaşımlı karma araştırma deseninde yapılmıştır. Araştırmada, diyabetlinin öz bakımını istendik biçimde yürütebilmesi ve diyabetini yönetebilmesi konusunda kendisini yetkili hissetmesi için YETKİ adı verilen ve 5 basamak içeren Güçlendirilme/YETKİ süreci planlanmış ve standart diyabet eğitimine göre YETKİ sürecinin etkinliğinin incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda tasarlanan araştırmada diyabetli birey için planlanan Güçlendirilme/YETKİ Süreci;Y= Yeni Yaşama Alışmak: Diyabet İle Yaşamaya Alışmak, Diyabet ile Yaşamaya Uyum Sağlamak, Diyabet İle Yaşamayı ÖğrenmekE=Eğitim Almak: Diyabet Eğitimi Almak, Diyabet Yönetimi, Özbakımı İle İlgili Bilgileri ÖğrenmekT=Tanımlamak: Kendisini-Becerilerini, Diyabet İle Yaşamaya ve Diyabetle Baş Etmeye Yönelik Planlarını, Yapması Gerekenleri TanımlamakK=Karar Vermek: Tıbbi Beslenme Tedavisi/Diyet, Egzersiz, İlaçları Düzenli Kullanmaya Karar Vermekİ=İncelemek: Kendisini, Diyabet İle İlgili Öz bakım Uygulamalarını, Diyabet Yönetiminin Sonucunu İncelemek, Değerlendirmek ve Sonuçlarından Ders Çıkarmakolarak 5 basamakta gerçekleştirilmiştir.Araştırma, Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Endokrinoloji Bilim Dalı Diyabet Polikliniği'nde, Eylül 2010-Mart 2011 tarihleri arasında gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın örneklemini 16 birey oluşturmuştur. Araştırmada, Bireylerin Sosyo-Demografik ve Hastalık İle İlgili Bilgilerini İçeren Birey Tanılama Formu, bireyi güçlendirmek için planlanan 5 basamaklı YETKİ sürecinin her adımı için Yarı Yapılandırılmış Soru Formu, Metabolik Kontrol Formu YETKİ sürecinin her adımı ile ilgili Güçlendirme Eğitim Materyali olmak üzere dört grup araç-gereç kullanılmıştır.Araştırma nicel ve nitel olarak yürütülmüş olup aşağıdaki süreçlerde tamamlanmıştır.Araştırmanın nitel ve nicel verilerinin toplanmasında;1.Örneklem, Çalışma ve Kontrol grubuna ayrıştırılmıştır.2.Her iki gruptaki bireylere, bireyin sosyo-demografik ve diyabet ile ilgili özelliklerinin yer aldığı birey tanılama formundaki sorular sorulmuştur.3.Her iki gruptaki tüm diyabetli bireylerin başlangıç metabolik kontrol sonuçları (HbA1c, BKİ, total kolesterol, HDL, LDL, trigliserid, kan basıncı) kayıt edilmiştir.4.Örneklemi oluşturan Çalışma ve Kontrol grubundaki tüm diyabetli bireylerle birebir derinlemesine fenomenolojik görüşmeler yapılmıştır. Bu fenomenolojik süreçte her diyabetli bireyin 5 basamaklı YETKİ süreci adımlarına ilişkin her döneme ait olarak yaşadığı veya hissettiği öz yaşam deneyimleri, yarı yapılandırılmış sorular incelenmiştir. Çalışma grubunda yürütülen bu uygulamada, her bir katılımcı ile toplam 10-12 kez görüşülürken, kontrol grubundaki her bir katılımcı ile başlangıç ve sonuç olmak üzere toplam 2 kez görüşülmüştür. Her görüşme, yaklaşık 60-150 dakika süren bireysel-derinlemesine görüşmeler yapılmış ve konuşmalar sonradan yazılmak üzere ses kayıt cihazına kaydedilmiştir. Kaydedilen kayıtlar, görüşmelerden sonra bilgisayar ortamında yazılı döküm haline getirilmiştir. Yazılı dokümanların incelenmesinde, kodların ve kategorilerin oluşturulması için içerik analizi yapılmıştır.5.Çalışma grubunu oluşturan 8 diyabetli birey için, fenomnolojik görüşmelerden elde edilen veriler ışığında, aldıkları standart diyabet eğitimine ek olarak, araştırmada hedeflenen Güçlendirme, Yetkilendirme sürecinin YETKİ adımlarını içerecek şekilde, 5 basamaktan oluşan güçlendirme eğitim ve danışmanlığı yapılmıştır. (Çalışma grubundan 1 birey güçlendirme sürecini tamamlamadan araştırmadan çekilmiştir. n=15)6.Her iki gruptaki tüm diyabetli bireylerin bitiş metabolik kontrol sonuçları (HbA1c, BKİ, total kolesterol, HDL, LDL, trigliserid, kan basıncı) kayıt edilmiştir.Araştırma verilerinin değerlendirilmesi sürecinde; nitel verilerinin istatistiksel analizi; verilerin kodlanması, temaların bulunması, kodların ve temaların düzenlenmesi, bulguların tanımlanması ve yorumlanması olmak üzere dört aşamada gerçekleşmiştirilmiştir. Nicel verilerin analizi için ise, Statistical Package for Social Science 16,0 (SPSS) paket programında analiz edilmiş olup değerlendirmede, yüzdelik değerler, ki-kare, Fisher kesin ki-kare, tekrarlayan ölçümler için varyans analizi, kovaryans analizi, bağımlı eşleştirilmiş 2 grup için t-testi kullanılmıştır.Araştırma verilerinden elde edilen bulgular sonucunda, nitel verilerin analizi ile, Tip 2 diyabetli bireylerin güçlendirilme sürecine göre; Yeni yaşama alışma, Eğitim alma, Tanımlama, Karar verme, İnceleme ana temaları, alt temaları ve belirlenmiş kod analizleri sonunda; çalışma grubundaki diyabetli bireylerin güçlendirme programının kendilerine sağladığı güç ve yetki ile, diyet, egzersiz yapma, ilaç kullanma ve metabolik kontrol hedeflerine ulaşma konusunda daha kararlı olduklarını, diyabeti yönetmede kendilerini yetkili ve güçlü hissettiklerini açıkça ifade ettikleri saptanmıştır. Bu sonucu pekiştiren, nicel verilerin analizi ile de, çalışma grubundaki bireylerde güçlendirme/YETKİ programının sonunda özellikle HbA1c ve BKİ değerlerinde başlangıç değerlerine göre istatistiksel olarak anlamlı düşme olduğu, yani çalışma ve kontrol grubu arasında HbA1c ve BKİ değerleri bakımından YETKİ sürecinin sonunda istatistiksel olarak anlamlı farklılık bulunduğu saptanmıştır (p

Özet (Çeviri)

This research has been carried out in a mixed investigation design with phenomenological approach. In the research, in order for individual with diabetes to feel empowered in terms of performing and managing his/her self-care in a desirable manner, a 5-staged Empowerment process called ALICE was planned and to scrutinize the effectiveness of the empowerment process was aimed. In the investigation designed in line with this objective, the Enhancement/ Empowerment process planned for individual with diabetes has been performed in five stages;A =Adaptation; To get used to live with diabetes, to adjust to live with diabetes, to learn how to live with diabetes.L = Learning; To learn information related to receiving diabetes training, diabetes management and self-care.I =Identıfıcatıon; To identify his/her own skills, the plans related to living with diabetes and coping with diabetes and the things should be done.C= Coordination With Desicion; To decide to use Medical Nourishment Therapy/Diet, Exercise and Drugs regularly.E = Evaluation; To examine and assess himself/herself, the self-care practices related to diabetes and the result of the diabetes management and to learn from those results.Research was carried out in Diabetes Polyclinic of Endocrinology Department, Ege University Medical Faculty Hospital Internal Diseases Department, between September 2010 and March 2011. The sampling of the research consisted of 16 individuals. Four groups of equipment were used; Individual Identification Form involving socio-demographic and disease-related information, a five-staged Semi-Constructed Questionnaire for each stage of the empowerment process which was developed to enhance each individual, Metabolic Control Form and Empowerment Training Material related to each stage of the empowerment process.Research has been carried out quantitatively and qualitatively and completed in the following timeframe.During collecting quantitative and qualitative data of the research;1.Sampling was divided into Work and Control groups.2.To the individuals in both groups, questions included in the Individual Identification Form where characteristics related to socio-demography and diabetes took place were asked.3.The threshold metabolic control results of all the individuals in both groups (HbA1c, BKI, total cholesterol, HDL, LDL, triglyceride and blood pressure) were recorded.4.In-depth, face-to-face phenomenologic interviews were performed with all the diabetic individuals within the Study and Control groups of sampling. During this phenomenologic process the self-life experiences lived and felt by each of the diabetic individuals related to five-staged empowerment process, semi-structured questions were examined. In this application which was carried in study group, a total of 10 to 12 interviews were made with each participant, whereas generally 2 interviews were made with each participant within control groups (one in the beginning and another one at the end). At each interview, individualized-in-depth interviews that lasted approximately 60-150 minutes were performed and conversations were tape-recorded in order to be written down later. Subsequently recordings were translated into written texts on the computer environment. During examination of written documents a content analysis was performed to form codes and categories.5.For 8 diabetic individuals who constituted the study group, under the light of data obtained from phenomenologic interviews, in addition to the diabetes training they received, an enhancement training and counseling comprised of five stages was carried out as to include empowerment stages of Enhancement/ Empowerment process. (1 individual in study group has receded before completing enhancement process, n=15).6.The final metabolic control results of all the individuals in both groups (HbA1c, BKI, total cholesterol, HDL, LDL, triglyceride and blood pressure) were recorded.During the assessment process of research data the statistical analysis of quantitative data was carried out in four phases such as, coding of data, identification of themes, arrangement of codes and themes, identification and interpretation of findings. However, for the analysis of quantitative data a package program called Statistical Package for Social Science (SPSS) version 16.0 was used; during making evaluation the percentage values, chi-square, Fishers exact chi-square, variance analysis for repetitive measurements, covariance analysis and t-test for two matched dependent groups were utilized.As a result of the findings obtained from research, through analysis of quantitative data it was detected that, according to enhancement process of the individuals with type 2 diabetes; as a result of identified code analyses and the main and sub-themes of to get accustomed to new life, to receive training, to identify, to make decisions and to examine; with the strength and empowerment provided by enhancement program to diabetic individuals within study group, they were more determined in achieving their aims concerning going on a diet, exercising, taking medications and metabolic control and they have clearly stated that they felt themselves stronger and more empoweredin diabetes management.Through the analysis of quantitative data, as a result of enhancement/ empowerment program, (compared to threshold values) a statistically significant decrease was established in individuals within study group in terms of HbA1c and BKI values; in other words, at the end of empowerment process there was a statistically significant difference between study and control groups in terms of HbA1c and BKI values (p

Benzer Tezler

  1. Tez No

    194512

    Tip 1 ve tip 2 diyabetik hastaların uyku kalitesi, anksiyete, depresyon ve yaşam kalitesinin değerlendirilmesi

    Evaluation of sleep quality, anxiety, depression and life quality of type 1 and type 2 diabetic patients

    SEVDA YÜKSEL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2007

    Endokrinoloji ve Metabolizma HastalıklarıAfyon Kocatepe Üniversitesi

    İç Hastalıkları Hemşireliği Ana Bilim Dalı

    Y.DOÇ. MEHMET ÇÖLBAY

  2. Tez No

    528559

    Gaziosmanpaşa Taksim Eğitim Araştırma Hastanesine başvuran tip 2 diyabet hastalarının diyabette engeller ölçeği ile değerlendirilmesi

    Evaluation of type 2 diabetes mellitus patientswith diabetes obstacles questionnaire admitted to Gaziosmanpaşa Taksim Training and Research Hospital

    MUSTAFA GÜNGÖREN

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    Aile HekimliğiSağlık Bilimleri Üniversitesi

    Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. OKCAN BASAT

  3. Tez No

    433454

    Tip 2 diyabetli hastalara verilen beslenme eğitiminin beslenme bilgi ve alışkanlıkları üzerine olan etkisinin incelenmesi

    Investigation of the effect on nutrition education to the nutrition information and habit of TYPE 2 diabetic patients

    ASLIHAN İFLAZOĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    Beslenme ve DiyetetikOkan Üniversitesi

    Beslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MÜVEDDET EMEL TÜFEKÇİ ALPHAN

  4. Tez No

    124179

    Diyabetli hastaların sağlık inançlarının bakımlarına olan etkilerinin incelenmesi

    Examining the effect of health belief of patient with diabetes on their care

    EMİNE KIR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2003

    Endokrinoloji ve Metabolizma HastalıklarıAbant İzzet Baysal Üniversitesi

    Hemşirelik Ana Bilim Dalı

    DOÇ.DR. FERAY GÖKDOĞAN

  5. Tez No

    801762

    Tip2 diyabetli hastalarda hastalık öz yönetimlerinin değerlendirilmesi

    Evaluation of disease self-management in patients with type2 diabetes

    SÜMEYRA KURTARAN

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Aile HekimliğiBezm-i Alem Vakıf Üniversitesi

    Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ACLAN ÖZDER

Geri Dön