Şeyh Gâlib Dîvânı'nda hak, varlık ve insan
God, being and human in Sheikh Gâlib's dîvân
- Tez No: 327964
- Danışmanlar: PROF. DR. ALİ YILDIRIM
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Şeyh Gâlib, Varlık, vahdet-i vücûd, İbn Arabî, Hak, âlem, insan, insan-ı kâmil, Sheikh Gâlib, being, oneness of being, Ibn Arabî, God, universe, human, perfected human
- Yıl: 2013
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Fırat Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 287
Özet
İnsanoğlunun varlık ile ilgili tartışmaları insanlık tarihi kadar eskidir. Tarihsel süreçte gerek genel anlamda varlık olgusunu karşılayan âlem veya kâinatın yaratılışı gerekse insanın varlık sahasına çıkması ve bu varoluşun hikmeti meseleleri, mitoloji başta olmak üzere asırlar boyunca muhtelif din ve inanç sistemlerinde ve felsefi doktrinlerde anlamlandırılmaya çalışılmıştır. İslam dininin varlık olgusuna bakışı kelâm ve tasavvuf gibi iki farklı sahada gelişmiştir. Kelâmcıların dar bir çerçeveye sıkıştırdıkları varlık meselesi, tasavvuf erbabı tarafından daha kapsamlı olarak ele alınarak varlığın, gerçeklik boyutunda tek ve mutlak bir bütünlük arz eden yapısı üzerinde durulmuştur. Bu bağlamda farklı dönemlerde farklı yönleriyle ele alınan varlığın birliği inancı, Muhyiddîn İbn Arabî tarafından varlığın Hak, varlık (âlem) ve insan olmak üzere birbiriyle bağlantılı üç ayrı kategoride ele alındığı ontolojik bir nazariye olarak vahdet-i vücûd adıyla sistemleştirilmiştir. Türk tasavvuf geleneği içerisinde de büyük rağbet gören bu görüş, tasavvufun kaynaklık ettiği Türk şiirinde de geniş ölçüde yansıma bulmuştur. Klâsik Türk şiirinin son önemli temsilcisi sayılan Şeyh Gâlib de şiirlerinde varlıkla ilgili bu bakış açısını yoğun biçimde hissettirmiştir.Bu çalışmada Şeyh Gâlib'in, Dîvânı'ndaki şiirlerinde yer alan Hak, varlık ve insan mefhumları ile ilgili her türlü tasavvur ve düşünce tespit edilmeye çalışılarak bu mefhumların şiirsel dilin sembolik ifade imkânları çerçevesindeki kullanımlarının tahliline çalışılacaktır.
Özet (Çeviri)
Arguments of human about being have been as early as the history of humanity. In historical process problems about both creation of universe which corresponds being phenomenon in general terms and existence of human in the field of being and mystery of this being have been tried to be given meaning for centuries by especially mythology and various religious systems and philosophical doctrines.Perspective of Islam towards being phenomenon has developed in two different fields which have been theology and Islamic mysticism. The problem of being which has been confined in a narrow frame by theologists, has been treated in a more detailed way by mystics and it has been elaborated on the structure of being which presents a mono and absolute unity within the dimension of reality. In this term, oneness of being belief which has been approached according to its distinct aspects in different periods had been systemized as an ontological theory called vahdet-i vücûd (oneness of being) in which being had been discussed under three headings connected to each other as God, being (universe) and human, by Muhyiddîn Ibn Arabî. This view which has been acknowledged in Turkish mysticism traditon, has been found reflection on a large scale within Turkish poetry which has been based on Islam mysticism. Sheikh Gâlib who is considered as the last important representative of classical Turkish poetry, has hinted this viewpoint about being in his poems intensively.In this work; every kind of envision and thought related to the concepts of God, being and human is to be determined in Sheikh Gâlib's poems and usage of these concepts within the frame of symbolic language's expressing facilities will be tried to get analysed.
Benzer Tezler
- Ahmed-i Dâ'î Divânı'ndan ilk 50 gazelin şerhi(28?77)
The annotation of premier fifty odes (gazel) in the Divan of Ahmed-i Dâ'i (28-77)
MUSTAFA ŞENTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Türk Dili ve EdebiyatıDumlupınar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. KADİR GÜLER
- Şeyh Gâlib Dîvânı'nda sevgilinin güzellik unsurları
The features of the beloved in Seyh Gâlib
AYŞE IŞIL TAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Türk Dili ve EdebiyatıTrakya ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AYŞEGÜL MİNE YILDIRIM
- Şeyh Galib Divanı'nda sosyal hayat unsurları
Social life elements at the Şeyh Galib's Divanı
DUYGU BAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıGümüşhane ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AHMET SELMAN YİĞİT
- Şeyh Gâlib Dîvânı'nda tezat sanatı
The art of contrast in Şeyh Galib's Divan
ELİF MEŞE
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NİLÜFER TANÇ
- Şeyh Gâlib Dîvânı'nda Sebk-i Hindî izleri
The marks of the sebk-i hindi in Sheikh Galib diwan
MENEKŞE BALIBEY
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıMardin Artuklu ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ADNAN OKTAY