Yeni ıslah edilen patates hatlarının meristem kültürü ile boğum kültürüne tepkileri
Responses of new potato breeding lines to meristem and node culture
- Tez No: 329553
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET EMİN ÇALIŞKAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2012
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mustafa Kemal Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 38
Özet
Patates tarımında, üretimin etkinliği ve yüksek verimi sağlamanın birinci koşulu virüslerden ari, iyi kalite tohumluk kullanmaktır. Virüs hastalıkları, patates üretiminde önemli verim kayıplarına yol açan en önemli etkenlerden birisidir. Patates çeşit ıslah süreci içerisinde en az 5-8 yıl tarla koşullarında seleksiyon yapılmaktadır. Bu şekilde uzun süreli tarla çoğaltımı ıslah hatlarında başta virüsler olmak üzere çeşitli hastalık enfeksiyonlarına bağlı olarak tohumlukların bozulmasına ve seleksiyonun hatalı olmasına neden olmaktadır. Bu nedenle ıslah programı içerisinde meristem kültürü ile hastalıksız çoğaltım materyali elde edilmesi gerekmektedir. Bu çalışmada, virüsle enfekteli olduğu düşünülen, Granola x Huincul melezine ait 10 adet ümitvar patates ıslah hattı (MEÇ 2, MEÇ 13, MEÇ 14, MEÇ 17, MEÇ 18, MEÇ 19, MEÇ 20, MEÇ 21, MEÇ 22, MEÇ 23) kullanılmıştır. Çalışmada kullanılan ıslah hatlarının meristem kültürü ve boğum kültürüne tepkileri ve farklılıklarını belirlemek amaçlanmıştır. Meristem kültürü uygulanan çeşit adaylarının, in vitro koşullardaki rejenerasyon oranları, büyüme değerleri ile meristem kültürü yöntemi kullanılarak virüslerden arındırma oranları tespit edilmiştir. Bu ölçümlere göre hatlar için rejenerasyon süresi 85-105 gün arasında değişiklik göstermiştir. En yüksek rejenerasyon oranı (%66,6) MEÇ-14 hattından, en düşük rejenerasyon oranı ise (%25) MEÇ-24 hattından elde edilmiştir. Islah hatlarının meristem kültürü öncesi tamamının PVY ve PVS ile bulaşık olduğu, meristem kültürü sonucunda PVY virüsünden %100, PVS virüsünden %77,84 oranında arındırabildikleri belirlenmiştir. Kullanılan ıslah hatlarının boğum kültüründeki büyüme performansları önemli derecede farklılık göstermiştir. Buna göre, bitkicik boyu için en düşük 4.05 cm ve en yüksek 5.15 cm, boğum sayısı için en düşük 6.6 ve en yüksek 10.4, yaprak sayısı için en düşük 3.7 ve en yüksek 8.7 olarak ölçülmüştür. Çalışmada genotiplerin in vitro koşullardaki büyüme özellikleri ve virüsten arındırma oranları üzerinde önemli derecede etkili olduğu belirlenmiştir.
Özet (Çeviri)
In order to obtain high yield and production efficiency in potato cultivation, first rule is using virüs-free and good quality seeds. Virus diseases are most common cause of degeneration and significant yield losses in potato production. During a potato cultivar breeding process, line selection is done under field conditions for at least 5-8 generations. This long term field multiplication results in degeneration of the seeds of the lines due to virus and other pathogenes, and this leads to mistake in selection. Therefore it is very important to obtain virüs free seed material using tissue culture techniques. In this study, 10 selected promising hybrid lines (MEÇ 2, MEÇ 13, MEÇ 14, MEÇ 17, MEÇ 18, MEÇ 19, MEÇ 20, MEÇ 21, MEÇ 22, MEÇ 23) obtained from Granola x Huincul in breeding programme have been used. The responses and differences to meristem and nod cultures, regeneration and growth rates of potato breeding lines used in this study were determined. Ratio of virüs-free plantlets were also studied before and after meristem culture by ELISA method. According to measurements, regeneration period for breeding lines is between 85-105 days. MEÇ-14 line has the highest regeneration ratio (%66,6) and MEÇ-24 has the lowest regeneration ratio (%25). Before meristem culture, breeding lines were determined infected with PVS and PVY, using of meristem culture was succesfull on eradication of PVY with %100, on PVS with %77.84. Growing rates were significantly different for breeding lines on node culture. According to that, plantlet height is between 4.05-5.15 cm, number of nodes per plant are between 6.6-10.4 and number of leaves per plant are between 3.7-8.7. In this study, plant genotype was found as an important factor on eradication rates of viruses and growing perfomance under the in vitro conditions.
Benzer Tezler
- Patateste sanayilik çeşit ıslahında markör yardımlı seleksiyonun uygulama olanakları
Screening of potato genotypes for processing quality with molecular markers
CANER YAVUZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
BiyolojiNiğde ÜniversitesiTarımsal Genetik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET EMİN ÇALIŞKAN
- Association mapping of some agronomic and morphological traits in potato ( Solanum tuberosum L. )
Patateste ( Solanum tuberosum L. ) bazı agronomik ve morfolojik özelliklerin ilişki haritalaması
MUHAMMAD ABUBAKAR ZIA
Doktora
İngilizce
2018
BiyoteknolojiNiğde Ömer Halisdemir ÜniversitesiTarımsal Genetik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
Prof. Dr. MEHMET EMİN ÇALIŞKAN
- Patates (Solanum tuberosum L.) doku kültüründe somatik mutasyonların gama radyasyonu ile teşviki
Induced somatic mutation with gamma radiation in potato (Solanum tuberosum L.) tissue culture
ORKUN YAYCILI
Doktora
Türkçe
2009
Biyolojiİstanbul ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SEMA ALİKAMANOĞLU
- Association mapping of quality traits in potato (Solanum tuberosum L.)
Patateste (Solanum tuberosum L.) kalite özelliklerınin ilişkilndirme haritalandırması
MUHAMMAD NAEEM
Doktora
İngilizce
2021
BiyoteknolojiNiğde Ömer Halisdemir ÜniversitesiTarımsal Genetik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET EMİN ÇALIŞKAN
- Agrobacterium-mediated transformation of Turkish sweetpotato cultivar using a marker gene
Türk tatlı patates çeşidinde Agrobacterium aracılığı ile markör gen transferi
SENA DAMLA OKTAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
BiyoteknolojiYeditepe ÜniversitesiBiyoteknoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BAHAR SOĞUTMAZ ÖZDEMİR