Giyimde kültürel taşıyıcılık
Clothing as a cultural carrier
- Tez No: 330988
- Danışmanlar: PROF. KEMAL CAN
- Tez Türü: Sanatta Yeterlik
- Konular: Güzel Sanatlar, Fine Arts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2012
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tekstil ve Moda Tasarımı Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Tekstil ve Moda Tasarımı Sanat Dalı
- Sayfa Sayısı: 180
Özet
`Giyimde Kültürel Taşıyıcılık' başlığı, giysinin fiziksel özellikleri altında ele alınan (biçim ve biçimi oluşturan form/kesim, desen, renk, motif, dikiş ve diğer detaylar gibi) öğelerin kültürel gösterenler olarak yorumlanacağı bir düzlem ortaya çıkarır. Çalışma boyunca, bu öğelerin, coğrafi koşullar ve iklimle, çeşitli toplumların ya da belirli çağların / dönemlerin inanç sistemleri, ekonomik yapı, sosyal yaşam ve teknolojileriyle şekillendiğiyle ilgili pek çok örneğe yer verilmiştir.Coğrafi koşullar, giysinin fiziksel özelliklerini belirleyen temel etmendir. Ancak benzer iklimsel koşullar ya da yaşam biçimleri toplulukları her zaman aynı giyim alışkanlıklarına yöneltmeyebilir. Topluluklar farklı bölgesel özellikler geliştirmiş olabilirler. Giysilerin biçim ve kesim özelliklerine bakıldığında, bunun ilk olarak topluluğun yaşam biçimi ve faaliyetleriyle belirlendiği görülür. Örneğin şalvar, tarlada eğilme, kalkma, toplama eylemleriyle ya da çömelme veya uzanarak dinlenme gibi günlük faaliyetlerle uyum içerisindedir. Çağlar boyunca insanların giyimlerine etki eden, hatta onu belirlemiş olan bir diğer önemli faktör inanışlar ve din olgusudur. Din veya inanış gibi bireysel veya toplumsal kimliğe dair pek çok boyut - meslek, yaş, cinsiyet, statü, bölgesellik, medeni durum, kişilikle ilgili dışavurumlar gibi ? tarih boyunca giysilerle ifade edilmiştir.İnsanların, toplulukların giyimlerine etki etmiş olan gerek maddi gerekse manevi yapılar zaman içinde dönüşmüş, değişmiştir. Ekonomi, teknoloji, endüstri, bilim alanındaki gelişme ve değişimlerle insanların yaşam biçimleri, inanışları ve anlam dünyaları da büyük oranda değişim göstermiştir. Giyinmenin işlevleri ve bu pratiğe yüklenen anlamlar da şüphesiz farklılaşmıştır. Ancak çağlar boyunca yaşam biçimlerini, alışkanlıklarını ve giyinme pratiklerini, çok fazla değiştirmeden sürdüren kimi topluluklar sınırlı sayıda da olsa karşımıza çıkmaktadır.Giyimin `kültürel taşıyıcı' olması, ilk başta giysinin belirli bir kültüre ait simge veya özellikleri üzerinde taşıyor olması olarak anlaşılabilir. Söz konusu giyim elemanı geleneksel bir giysiyse, anlamı belirlidir, sınırları çizilidir. Çalışmada `kapalı metin' olarak söz edilen, `anlamın' değişime görece kapalı olduğu üniformalar, dini giysiler ve bazı faaliyetlere yönelik spesifik giyim türleri için de aynı şey geçerlidir. Buna karşılık, günümüzde modanın ve küreselleşmenin etkisi altında sürekli yeni anlamlar yüklenen `çağdaş batılı giyim kodu'nu yorumlamak veya sınırlarını çizmeye kalkmak daha güç bir iştir. Esneyen sınıfsal ve kavramsal sınırlarla beraber günümüzün çok sesli, çok merkezli ve eklektik dünyasında giysiler üzerinden kişileri, toplulukları `kategorize' etmek bir bakıma güçleşmiştir. Yine de, giyim ve görünümlerle beraber beden dili, konuşma şekli ya da ses tonu gibi öğelerin oluşturduğu düzlemde, kategorizasyonların ya da sınıfsal sınırların, belki daha örtülü, gizil olarak korunduğunu, sürdürüldüğünü söylemek mümkün olabilir. Bunun yanında, geçmişte ayrı kümeler halinde duran moda piyasası, muhalif giyim, geleneksel giyim, dini giyim veya işlevsel giysiler gibi kategorilerin giderek iç içe geçtiği, sınırların bulanıklaştığı gözlemlenebilmektedir. Moda, tüm bu alanlardan (geçmiş uygarlıkların, geleneksel ya da egzotik kimi kültürlerin simgeleri veya muhalif giyimden bazı öğeler) seçtiği unsurları, çağrıştırarak ya da olduğu gibi kesip yapıştırarak kullandığında, aslında fiziksel taşıyıcılığın koşullarını gerçekleştirmiş olmaktadır. Böyle bakıldığında, `moda' bir kültürel taşıyıcıdır.Ekonomi, politika ve teknolojinin ötesinde, kültür ve kimlik alanlarına uzanan çok boyutlu bir kavram olarak ele alınabilecek olan küreselleşme olgusu, giyinme biçimlerini, etkileşimlerin niteliğini ve kapsamını, bir başka deyişle giyimin `kültürel taşıyıcılığını' da elbette etkilemiştir. Küreselleşmenin, farklılıkları yok ederek tek bir dünya toplumu oluşturacak şekilde ilerleyen tek taraflı bir süreç olarak da tanımlanmasına karşın, çalışma içinde bu kuvvet karşısında beliren farklı tepkilerin, direnç noktalarının oluşturduğu örneklerin de üstünde durulmaya çalışılmıştır.Geçmişteki sınıflı toplumların kategorize edilebilir giyim kodları ile şimdiki durum arasında en belirgin fark, günümüzde toplumsallığın karmaşıklığının ve parçalı durumunun, giyime karmaşık bir kodlar yumağı olarak birebir yansımış olmasıdır.
Özet (Çeviri)
The title `Clothing As a Cultural Carrier? introduces a platform on which the elements that are discussed under the physical features of clothes- such as the form, cut, pattern, motif, stitches or other details- that could be read as cultural indicators. In this thesis, many examples are presented about how these elements are formed by the belief systems, economic structures, social life and technologies of different societies or specific eras.Geographical conditions are the basic determining factors of the physical features of clothes. However, similar climatic conditions or life styles do not necessarily lead to identical clothing practices. Communities might have developed different regional qualities. When the features of clothes? form and cut are analyzed, it is observed that these are determined by the community?s life styles and activities. For instance, the baggy trousers are formed in line with agricultural actions such as bending, uprising and collecting or other daily practices such as squatting down or reclining. Along the ages, another important factor that has affected or modified the clothing of the humanbeing is the beliefs and the religion phenomenon. Many dimensions relating to both individual and social identity other than beliefs and religion such as occupation, age, gender, social status, regional characteristics, marital status, expressions of personality are all signified with clothes throughout the history.Both material and spiritual structures that effected the clothing of people have changed or transformed in time. Life styles, belief systems and symbolic universe have changed considerably with the developments and changes in economics, technology, industry and science. The functions of clothing and the meanings attached to clothing practise have also changed. On the other hand there are some communities that have maintained their way of livings, habits and clothing practises.Clothing as a `cultural carrier? first could be understood as the clothes carrying certain symbols or features of a culture. If the clothing element under consideration is a traditional one, its meaning is well defined and certain. This certainity is also valid for some other clothing categories such as uniforms, religious clothes and some specific functional clothing items. In contrary, it is more difficult to understand the codes of contemporary western clothing which continiously take on new meanings under the effects of fashion and globalization. Along with the changing class and conceptual meanings, to categorize people by their clothes in our polyphonic, polycentric, eclectic world. However, it can be argued that categorizations, social classifications are still implicitly maintained when body language, the way people talk or voice tone are considered together with the outlook and clothing. Furthermore it could be observed that categories such as fashion, antifashion, traditional clothing, religious or functional clothes which were classified in seperate groups in the past have gradually merged and the boundaries have faded. When fashion `uses? the selected elements from all these categories (past civilizations, symbols of traditional or egzotic cultures or items from anti-fashion) by directly copy-pasting or indirectly, it actually fulfills the requirements of being a `carrier? physically. Therefore, fashion is a cultural carrier.As a multi-dimensional notion that reaches to cultural and identity fields beyond economics, politics and technology, the globalization phenomenon has affected the way people dress and the quality and the extent of the interactions. Therefore, fashion is a cultural carrier.Although globalization can be considered as a top-down process that eliminates the differences to create a homogeneous world society, examples of different reactions and resistance to this impact are also examined in this study. In the past, class societies? dress codes could be categorized. In contrary, today, the complex dressing codes reflect the fragmented social structure.
Benzer Tezler
- Hazır giyimde renk faktörünün tüketici davranışları üzerindeki psikolojik etkisinin araştırılması
Investigating the psychological effect of apparel color factor on consumers' shopping behavior
BELGİN ARIT
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Giyim Endüstrisiİstanbul Arel ÜniversitesiModa ve Tekstil Tasarımı Ana Bilim Dalı
PROF. AHMET ÖNER GEZGİN
- Giyimde marka bağlılığı ve marka duyarlılığı: Gençler üzerine bir araştırma
Brand loyalty and brand sensitivity in clothing: Young people on the research
EBRU SÖNMEZ
- Giyimde pop-art (1960'lı yıllarda pop-art'ın giyim tasarımına etkisi)
Pop-art bei der bekleidung
MELTEM AKTÜN
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Güzel SanatlarMarmara ÜniversitesiTekstil Ana Sanat Dalı
DOÇ. DR. ÇİĞDEM ASUMAN ÇİNİ
- Giyimde renkler ve Hz. Peygamber'in yaklaşımı
Clothing colors and the approach of Prophet Muhammad
MESNA KAYNAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DinVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. RAMAZAN ÖZMEN
- Hazır giyimde hedef kitle bilgilerinin üretime dönüşü ve gelişimi
The transformation and the development of the target audience in ready wear sector
AYŞEGÜL HAŞLAMAN